Pięciolinia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Rei-bot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: es:Pentagrama (música)
MastiBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fi:Nuottiviivasto; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Pięciolinia''' - podstawowy element pisma nutowego dla zapisu [[dźwięk muzyczny|dźwięków]] we współczesnej [[notacja muzyczna|notacji muzycznej]]. Składa się z pięciu poziomych, równoległych linii oraz pól pomiędzy tymi liniami.
 
[[ImageGrafika:Music.a.550px staff 1.PNG]]
 
Pięciolinia umożliwia wygodne, całkowicie graficzne przedstawianie wysokości dźwięków (zarówno pojedynczo, jak i w [[akord|akordach]]ach) z uwzględnieniem czasu ich trwania. Wysokość dźwięku określa się poprzez umieszczenie [[nuta|nuty]] na odpowiedniej linii lub polu. Odległość pomiędzy linią i najbliższym jej polem odpowiada jednemu stopniowi w [[naturalny szereg diatoniczny|szeregu diatonicznym]]. Dźwięki w [[Dźwięk chromatyczny|skali chromatycznej]], czyli podwyższone lub obniżone, osiąga się poprzez dostawienie do nuty dodatkowego [[znak chromatyczny|znaku chromatycznego]]. W razie konieczności dopisuje się do pięciolinii kolejne linie - [[linia dodana|linie dodane]]. W ten sposób np. dodanie trzech linii (z dołu i z góry) pozwala na zapisanie trzech [[oktawa|oktaw]].
 
Linie pięciolinii numeruje się od pierwszej do piątej od dołu ku górze. Górne linie dodane numeruje się od pierwszej linii dodanej wzwyż, a linie dodane dolne kolejno w dół. O nutach mówi się, że znajdują się na linii, między liniami (lub: na polu), nad linią lub pod linią.
 
Sama pięciolinia umożliwia jedynie relatywne różnicowanie pomiędzy sobą dźwięków. O wysokości dźwięków decyduje dopiero [[klucz (notacja muzyczna)|klucz]], umieszczany na odpowiedniej wysokości na początku pięciolinii z lewej strony.
 
Na pięciolinii, nad nią i pod nią umieszcza się również wszystkie pozostałe elementy notacji muzycznej.
 
Pojedyncza pięciolinia służy zazwyczaj jednemu [[głos]]owi (głosowi [[instrument muzyczny|instrumentu]] lub grupie identycznie grających instrumentów, głosowi człowieka lub głosowi [[chór (muzyka)|chórchóru]]u). W zestawieniach kilku głosów stosuje się systemy wielu pięciolinii ułożonych równolegle jedna pod drugą, które graficznie łączy się klamrą o nazwie ''[[akolada (muzyka)|akolada]]''. Np. dla [[fortepian]]u są to dwie pięciolinie, z których każda reprezentuje jedną rękę, a dla [[organy|organów]] trzy (dwie ręce oraz nogi). Wiele pięciolinii zestawionych w pionie tworzy [[partytura|partyturę]], która służy do zapisu utworów [[orkiestra|orkiestrowych]].
 
Z pięciolinii korzysta się również przy zapisie dźwięków o nieokreślonej wysokości, np. [[perkusja|perkusji]]. Wtedy położenie nut na odpowiedniej wysokości na pięciolinii odpowiadać może poszczególnym elementom zestawu perkusyjnego.
 
== Linki zewnętrzne ==
*[http://www.audiograffiti.com.au/dwn_ms.htm Audio Graffiti Free Manuscript Paper]: Pliki .pdf do wydruku papieru nutowego.
 
Zobacz też: [[muzyka]].
 
[[Kategoria:Notacja muzyczna]]
 
Linia 40 ⟶ 41:
[[sk:Notová osnova]]
[[sr:Нотни систем]]
[[fi:Nuottiviivasto]]
[[sv:Notrad]]
[[uk:Нотний стан]]