'''Kolej Wschodniochińska''' (Китайско-Восточная железная дорога, КВЖД) była to linia kolejowa przebiegająca przez północno-wschodnie [[Chiny]] ([[Mandżuria|Mandżurię]]). Jej południowa gałąź, znana na Zachodzie jako [[Kolej Południowomandżurska]], stanowiła [[casus belli]] [[wojna rosyjsko-japońska|wojny rosyjsko-japońskiej]] i [[Wojna chińsko-japońska (1937-1945)|drugiej wojny chińsko-japońskiej]] ([[1937]]-[[1945]]).
Początki budowy KWŻD sięgają lat 90. [[XIX]] wieku. W [[1895]] roku, pojeszcze przed uzyskaniuuzyskaniem zgodnyzgody Chin, Rosjanie wysłali na teren budowy dwie grupy inżynierów, z zadaniem wytyczenia przebiegu przyszłej kolei. Jedna ekspedycja opracowała tzw. wariant północny, który ostatecznie został zatwierdzony do realizacji. Według niego kolej miała przebiegać przez miasta Aczeng, Hulan i Tsitsikar i schodzić w dolinę rzeki [[Jalu]]. WPoczątkowo budowiebudowa kolei bralispotkała udziałsię polscyz inżynierzyoporem władz chińskich, m.ale in.wskutek [[Stanisławrosnącej Kierbedź]].potęgi NaJaponii centrumi administracyjnedominacji KoleiWielkiej iBrytanii Wschodniochińskiejna StrefyDalekim KolejowejWschodzie, obranoRosja [[Harbin]]wydawała się naturalnym sojusznikiem, a w najgorszym wypadku, 'mniejszym złem'. PrzyW budowiezamian zatrudnionoza wieluzgodę na Polakówbudowę, wcześniejChiny zatrudnionychotrzymały przygwarancje budowiemilitarne [[Kolejze Transsyberyjska|Koleistrony Transsyberyjskiej]]Rosji oraz pożyczkę, abez takżektórej zesłańcównie politycznychmogłyby spłacic odszkodowań wobec Japonii po przegranej wojnie w 1895. Oficjalnie budowę kolei finansował stworzony specjalnie w tym celu Bank Rosyjsko-Chiński, z kapitałem pochodzącym głównie z Francji. Budowa kolei była ukoronowaniem koncepcji "pokojowego podboju" Dalekiego Wschodu rosyjskiego ministra finansów [[1863Siergiej_Witte|Siergieja Witte]] roku.
W budowie kolei brali udział polscy inżynierzy, m. in. [[Stanisław Kierbedź]]. Na centrum administracyjne Kolei i Wschodniochińskiej Strefy Kolejowej obrano [[Harbin]]. Przy budowie zatrudniono wielu Polaków, wcześniej zatrudnionych przy budowie [[Kolej Transsyberyjska|Kolei Transsyberyjskiej]], a także zesłańców politycznych z [[1863]] roku.
