Eduard Bernstein: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiony błąd literowy w wyrazie 'materializm'.
Poprawione błędy literowe i błąd w nazwisku.
Linia 15:
 
== Poglądy ==
Zakwestionował myśl Marksa, w miejsce ewolucji proletariackiej domagając się pokojowych reform. Twierdził, że dotychczasowy rozwój kapitalizmu doprowadził do polepszenia sytuacji ekonomicznej także robotników. Postulował aktywny udział przedstawicieli klasy robotniczej w działalności [[parlament]]ów państw kapitalistycznych (gra parlamentarna) – głosił tezę o stopniowym [[demokratyzacja|demokratyzowaniu]] się ustrojów politycznych krajów ówczesnej Europy, wpływać to miało na znaczne złagodzenie walki klas. O przynależności do klasy społecznej wg Bernsteina świadczyć miała wysokość dochodów, nie wykonywane zajęcie (gdy robotnicy dostawać będą płace odpowiadające realnej wartości wytworzonego dobra wszelkie przesłanki wybuchu ewentualnej rewolucji mają wygasnąć). Zrewidował poglądy Marksa na rolę państwa- dopuszczał daleko posunięta współpracę z jego organami w celu wprowadzenia ustawodoawstwaustawodawstwa korzystnego dla robotników, ochrony przed wyzyskiem ze strony pracodawców czy ochrony przed działalnością monopolistyczną. Wierzył w uczucia [[patriotyzm|patriotyczne]] robotników niemieckich (wsparcie m.in. dla polityki kolonialnej Cesarstwa Niemieckiego), nie poparł jednak przystąpienia Niemiec do I wojny światowej. Krytykował poglądy Marksa w kwestii rzekomych wspólnych interesów wszystkich robotników na świecie, braterstwa i solidarności. Krytykował wpływ [[heglizm|G.W. Hegla]] na doktrynę socjalistyczną, a zwłaszcza [[materializm dialektyczny]] w jego wydaniu. Poza tym jego punkt widzenia był znacznie szerszy niż interesy tylko jednej klasy społecznej- przemiany gospodarcze wg BernstainaBernsteina działały także w interesie [[klasa średnia|klas średnich]] (ochrona pracy, demokratyzacja ustroju). W celach krótkoterminowych upatrywał podstawę działalności bieżącej, uważał, że nie możliwe jest pewne przewidzenie rzeczywistości porewolucyjnej, stąd hasło: To, co nazywamy pospolicie ostatecznym celem jest dla mnie niczym, ruch jest wszystkim (skracane do: cel wszystkim, cel niczym). Krytykował konieczność istnienia dyktatury proletariatu w okresie przejścowymprzejściowym pomiędzy s. kapitalistycznym a socjalizmem – postulował "wrastanie" [[socjalizm]]u w [[kapitalizm]] drogą reform, przekazywania pracownikom udziałów w przedsiębiorstwach, upowszechnienia dz. spółdzielczej, rozszerzenia dz. związków zawodowych. Akceptował [[etatyzm|rolę państwa]] w dziedzinie gospodarki (przedsiębiorstwa państwowe). Jednakże w dłuższej perspektywie czasowej. Głosił niekiedy poglądy [[utopia|utopijne]]: aczkolwiek nie popierał całkowitgocałkowitego zniesienia własności prywatnej, postulował niepieniężną wymianę towarów i usług, mającą doprowadzić do postulowanego końca wyzysku pracowników. Był przeciwnikiem [[anarchizm]]u- uważał, że funkcje państwa nigdy nie przeminą- np. zawsze będzie istniała potrzeba utrzymywania porządku publicznego, czy karania za wykroczenia przeciwko niemu. Postulował także rozległe zadania państwa w sferze społecznej (ustawodawstwo w dziedzinie praw socjalnych). Krytyka rewolucji u Bernsteina motywowana była tak obawą zaistnienia [[kontrrewolucja|kontrrewolucji]] ze strony innych klas społecznych jak i względami stricte etycznymi (prawdopodobną duża ilością ofiar krwawego terroru rewolucjonistów). Sprzeciw wobec przemocy w polityce wiązał się u niego z szacunkiem dla [[prawa człowieka|praw człowieka]] przejętym z doktryny [[liberalizm]]u. Dla Bernsteina [[demokracja]] stała się celem samym w sobie, nie tylko sposobem na realizację celów [[partykularyzm|partykularnych]] klasy robotniczej.
 
== Główne prace ==