Gzichów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzup. |
dodanie działu Parafia |
||
Linia 1:
[[Grafika:Mapagzichów.jpg|thumb|250px|<center>Gzichów na mapie [[Będzin|Będzina]]]]
'''Gzichów''' – dzielnica [[Będzin]]a położona we wschodniej części miasta, na prawym brzegu [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]], u zachodniego podnóża Góry Zamkowej. Leży pomiedzy dzielnicami: [[Grodziec (dzielnica Będzina)|Grodziec]] (od zachodu i północy), [[Łagisza]] (od północnego wschodu), Stary Będzin (od zachodu) oraz [[Małobądz]] i [[Syberka]] od południa.
Zabudowa Gzichowa składa się głównie z powojennego budownictwa (bloki czteropiętrowe).
W rozwoju historycznym wyodrębniły się następujące części dzielnicy: [Brzozowica (dzielnica Będzina)|Brzozowica]], a współcześnie: osiedle Zamkowe oraz powstające osiedle domków jednorodzinnych nazywane "Namiarkowym" (przy ul. Namiarkowej i sąsiednich, pomiedzy ulicami: Wolności i Świerczewskiego oraz [[Las Grodziecki (Będzin)|Lasem Grodzieckim]]).
==Osiedle Zamkowe==
We wschodniej części dzielnicy Gzichowa i na granicy z Grodźcem na obszarze dawnego gospodarstwa rolnego w [[lata 80. XX wieku|latach 80.]] powstało duże osiedle mieszkaniowe zwane Zamkowym z dominującymi budynkami czterokondygnacyjnymi. Projektantem był inż. architekt R. Duda. Ok. połowy bloków mieszkalnych wybudowało Jasielskie Przedsiębiorstwo Budowlane (stąd ulica Jasielska). Osiedle Zamkowe jest obecnie traktowane jako osobna dzielnica, zresztą mieszkańcy nawet dzielą ją na Zamkowe "Górne" (starsze) i "Dolne" (nowsze).
==[[Brzozowica (dzielnica Będzina)|Brzozowica]]==
Częścią dzielnicy Gzichów jest również [[Brzozowica (dzielnica Będzina)|Brzozowica]], położona na prawym brzegu [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]]
Brzozowica obecnie zabudowana jest głównie parterowymi domkami jednorodzinnymi. W południowej części znajduje się sporej wielkości lasek 'Małpi Gaj'.
▲Częścią dzielnicy Gzichów jest również [[Brzozowica (dzielnica Będzina)|Brzozowica]], położona na prawym brzegu [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]]. Brzozowica obecnie zabudowana jest głównie parterowymi domkami jednorodzinnymi. W południowej części znajduje się sporej wielkości lasek 'Małpi Gaj'.
==Historia==
[[Grafika:Palacyk1.jpg|thumb|250px|[[Pałac Mieroszewskich]] w Będzinie]]
Gzichów powstał dopiero na przełomie XVII i XVIII w. Pierwsze informacje o wsi pochodzą dopiero z [[XVII]] w. Wcześniej Gzichów był częścią wsi [[Małobądz]]. Impulsem do rozwoju miejscowości stał zakup w [[1668]] r. jej terenów przez rodzinę Mieroszewskich herbu Ślepowron. Gzichów wraz z folwarkami: Małobądz, Ostra Górka, Pogoń, Pole, Sosnowiec, osadami arendarskimi (przy karczmach): Olszową, Zieloną oraz osadą leśną Brzezawice tworzył dobra należące pod koniec XVII w. do szlachcica z Małobądza, Jana Mieroszewskiego (Miroszowskiego) (syn Wojciecha z Mieroszowic), tytułującego się strarostą grodzkim i sędzią ziemskim Księstwa Siewierskiego. Był żonaty z Benigną Esterą baronówną Welczek.
Linia 18 ⟶ 22:
W 1750 r. Gzichów odziedziczył Stanisław Kostka Mieroszewski (zm. [[1803]]), kapitan wojsk koronnych, ostatni starosta będziński, ożeniony z Marianną hr. von Schamb (Szamb), a następnie ich jedyny żyjący syn, Józef Mieroszewski z Zagórza (zm. [[1833]], szambelan króla Stanisława Augusta). Natomiast jego córka Ludwika (zm. [[1825]]) (znana z legendy gzichowskiej jako ''Błękitna Ludwika'') wniosła Gzichów w posagu do rodziny Siemieńskich, wychodząc za mąż za hr. Wincentego Siemieńskiego de Siemienice h. Leszczyc (zm. [[1858]]). Małżeństwo nie pozostawiło potomka.
W [[1788]] r. wieś
2 lata po śmierci Wincentego Siemieńskiego, 6 grudnia [[1860]] (kontrakt sprzedaży) jego bratanek, Jacek Siemieński ([[1826]]-12 X [[1872]]) sprzedał dobra gzichowskie Romanii z Rutkowskich h. Pobóg Mycielskiej (4 VII 1831-2 II 1879), żonie Feliksa Teodozjusza Józefa hr. Mycielskiego h. Dołęga (29 V 1827-2 II 1887)
W [[1867]] r. po utworzeniu [[powiat będziński|powiatu będzińskiego]] Gzichów stał się siedzibą [[gmina|gminy]] obejmującej część [[Sosnowiec|Sosnowca]] (na prawym brzegu Czarnej Przemszy wraz z większością obecnego centrum), [[Czeladź]], [[Grodziec (dzielnica Będzina)|Grodziec]], [[Sarnów]] i [[Preczów]].
Linia 30 ⟶ 34:
==Placówki kultury i oświaty==
* [[Pałac Mieroszewskich]] ([[Muzeum Zagłębia]]) z początku XVIII w., położony w zabytkowym parku, oficyny: północna i południowa (remontowana i zagospodarowywana) z XIX w. (siedziba dyrekcji Muzeum)
* Kościół parafialny św. Jadwigi Śląskiej (1986-92) (siedziba dekanatu będzińskiego)
* Miejski Zespół Szkół nr 1: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana II Sobieskiego i Gimnazjum nr 4 im. Kazimierza Wielkiego
==Inne obiekty==
* park ''Małpi Gaj''
* projektowany użytek ekologiczny "Dolina Potoku Brzozowickiego"
* zajezdnia Tramwajów Śląskich, zbudowana w 1978 r. na terenie dawnego przysiółka Grodźca - Studzieniec.
* targowisko miejskie (największe w
* pozostałości jedynej w Polsce kopalni odkrywkowej węgla kamiennego (Brzozowica).
==Parafia==
Początkiem parafii na wznoszonym osiedlu Zamkowym był punkt duszpastersko-katechetyczny pod opieką wikariusza z parafii Św. Trójcy - ks. kan. Mieczysława Miarki. Ustanowiony został decyzją ordynariusza częstochowskiego, ks. dr. [[Stefan Bareła|Stefana Bareły]] 29 września [[1982]] r. Początkowo punkt zajmował pomieszczenie garazowe państwa Senderów przy ul. Astrów 3. 22 sierpnia [[1983]] r. biskup ordynariusz ustanowił wikariat terenowy pw. [[Św. Jadwiga Śląska|św. Jadwigi Śląskiej]], na czele którego stanął ks. M. Miarka. Wikariat mieścił się w nowym budynku państwa Manterysów. 16 paździenrika [[1983]] r. ks. prałat Leopold Szweblik poświęcł kaplicę (65 m kw.). Dekretem z 19 stycznia [[1985]] r. biskup ordynariusz ks. dr [[Stanisław Nowak (duchowny)|Stanisław Nowak]] dotychczasowy wikariat ustanowił parafią. Teren parafii został znacznie powiększony i objął ok. 6 tys. mieszkańców. Proboszczem mianowany został ks. M. Miarka.
19 sierpnia [[1986]] r. parafia otrzymała zezwolenie na budowę kościoła, a 4 września [[1986]] r. rozpoczęto prace budowlane (plac pod budowę poświęcił 16 października biskup). Kamień węgielny wmurował sufragan częstochowski, ks. dr Tadeusz Szwagrzyk 16 października [1988]] r. W 1987 r. zbudowano barak służący za tymczasową kaplicę oraz mieszkanie dla księży. 16 października [[1992]] r. biskup sosnowiecki [[Adam Śmigielski]] SDB odprawił pierwsze nabożeństwo w nowym kościele. Wreszcie 16 października [[2000]] r. konsrekrowano światynię. Ks. Mieczysław Miarka jest obecnie także dziekanem będzińskim, a w czerwcu [[2008]] r. otrzymał od Stolicy Apostolskiej tytułm [[prałat]]a (Kapelan Jego Świątobliwości). . Kościół projektował (podobnie jak całe osiedle Zamkowe) inż. architekt R. Duda.
Parafia jest siedzibą dekanatu będzińskiego i liczy ok. 7,4 tys. osób. Na terenie parafii od [[1997]] r. aktywnie działa oddział [[Akcja Katolicka|Akcji Katolickiej]]. Odpust - [[16]] października]], w dniu [[Jadwiga|Śląska|św. Jadwigi Śląskiej]].
==Ulice==
| |||