Przedmoście Warszawskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lukas Skywalker (dyskusja | edycje)
Lukas Skywalker (dyskusja | edycje)
Linia 263:
* [[3 Front Białoruski]] dowodzony przez generała [[Iwan Czerniachowski|Iwana Czerniachowskiego]],
miały za zadanie opanowanie terenów [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|białoruskiej SSR]]. [[Armia Czerwona]] przeznaczyła do wykonania tego zadania siły liczące łącznie 1 400 000 żołnierzy, zorganizowanych w 166 dywizjach, posiadających 5200 czołgów i dział samobieżnych, 31 700 dział i moździerzy. Wsparcie z powietrza zapewniało 6334 samolotów. Na przeciw siłom tym wystawiona została niemiecka [[Grupa Armii Środek|Grupa Armii „Środek”]] w składzie której wchodziły:
* [[3. Armia Pancerna (niemiecka)|3 Armia Pancerna]] gen. Hansa-Georga Reinhardta, (3. Armia Pancerna straszyła już tylko nazwą – na stanie miała więcej koni niż czołgów).
* [[4. Armia (niemiecka)|4 Armia]] generała [[Gotthard Heinrici|Gottharda Heinrici]],
* [[9. Armia (niemiecka)|9 Armia]] generała [[Nikolaus von Vormann|Nikolausa von Vormanna]]
* 9. Flota Powietrzna generała Roberta Rittera von Greima
W chwili ataku GA „Środek” obsadzała front długości tysiąca kilometrów 800 tysiącami żołnierzy zorganizowanymi w trzydzieści trzy dywizje piechoty i dwie dywizje pancerne.
 
Plan operacji przewidywał jednoczesne uderzenie w sześciu kierunkach w celu zdobycia czterech miast: [[Witebsk|Witebska]], [[Orsza|Orszy]], [[Mohylew|Mohylewa]] i [[BobujskBobrujsk|BobujskaBobrujska]], które stanowiły zorganizowany system obrony wojsk feldmarszałka [[Ernst Busch|Ernsta von Buscha]] - dowódcy [[Grupa Armii Środek|Grupy Armii „Środek”]]. Rosjanie, pamiętający olbrzymie straty z [[1941]], nie próbowali atakować frontalnie jednostek niemieckich. Preferować zaczęto likwidacje wrogich zgrupowań poprzez okrążanie. W tym celu po zajęciu wyznaczonych punktów armie białoruskich frontów miały skierować się w stronę [[Mińsk|Mińska]], aby zamknąć w kotle i zniszczyć jednostki GA "Środek". Po zdobyciu stolicy Białorusi dowództwo radzieckie planowało wespół z rozpoczynającą się na południu operacją lwowsko - sandomierską wkroczyć na ziemie polskie do linii Wisły.
 
Ogrom sił rzuconych do walki pozwolił [[Sowieci|Sowietom]] przebić obronę [[Niemcy|Niemców]] i ruszyć w głąb [[Białoruś|Białorusi]]. Impet ataku w niecałe 48 godzin rozgromił [[3 Armia Pancerna (niemiecka)|3 Armię Pancerną gen. Reinhardta]]. W wyniku tego Rosjanie osiągnęli pierwszy cel - [[Witebsk]], w którym skapitulowało 30 000 żołnierzy niemieckich. Naprzeciw jednostkom [[2 Front Białoruski|2]] i [[3 Frontu Białoruskiego]] stała [[4 Armia (niemiecka)|4 Armia]] generała [[Gotthard Heinrici|Gottharda Heinriciego]], która [[27 czerwca]] musiała oddać radzieckim: [[11 Armia Gwardii|11 Armii Gwardyjskiej]] oraz [[31 Armia (ZSRR)|31 Armii]] miasto [[Orsza|Orszę]]. Na silniejszy opór natrafił [[1 Front Białoruski]] [[Konstanty Rokossowski|Rokossowskiego]], kierujący się na [[Bobrujsk]], osadzony żołnierzami [[9 Armia (niemiecka)|9 Armii]] generała [[Nikolaus von Vormann|von Vormana]]. Pierwszy atak 3. i 48. Armii został chwilowo powstrzymany na północ od Bobrujska. Gdy około godz. 9.00 front został przerwany przez siły obu armii, wzmocnione 9. Korpusem Pancernym gen. Kiriczenki, dowództwo 9. Armii wydało rozkaz taktycznego odwrotu. Ta najbardziej trzeźwa decyzja jaką mógł podjąć von Vormann została 15 minut później zamieniona przez Führera na natychmiastowy rozkaz kontrataku (!?!). Dopiero po 1600 kwatera OKW zaakceptowała odwrót (choć przypominało to raczej chaotyczną ucieczkę). Skutkiem było okrążenie sześciu dywizji 9. Armii w kotle Bobrujska. Najlepszy komentarz do tych posunięć naczelnego dowództwa dał pewien oficer dyżurny sztabu 9. Armii „Całkowity mętlik! Dom wariatów...”.
 
Tymczasem 28 czerwca Rokossowski nakazał 16. Armii Lotniczej rozerwać (dosłownie) otoczone oddziały niemieckie w Bobrujsku, a z kolei przednie jednostki trzech białoruskich frontów zlikwidowały dwa niemieckie korpusy broniące Mohylewa. Następnego dnia ostatni kluczowy punkt niemieckiej obrony – Bobrujsk został wyzwolony, a sam Rokossowski awansowany do stopnia marszałka ZSRR. Hitler dopiero późnym popołudniem zdał sobie sprawę z powagi sytuacji (choć na swój sposób). Zdymisjował feldmarszałka von Buscha, zastępując go feldmarszałkiem Modelem, nakazał również ściągniecie z zachodu części sił walczących dotąd z Aliantami. Wódz nadał nowo przybyłemu na posterunek Modelowi rozkaz operacyjny nr 8, oczekujący kontynuowania obrony statycznej, umożliwiającej w „niedługim czasie” przejścia do kontrataku – w rzeczywistości uniemożliwiło to Modelowi (uważanemu w środowisku wojskowych za mistrza walk defensywnych) podjęcie jakiejkolwiek inicjatywy. Skutek był opłakany. Armie 2. Frontu Białoruskiego wspomagane jednostkami z pozostałych frontów białoruskich otoczyły w rejonie Mińska (na wschód od miasta) pięć korpusów niemieckiej 4. i 9. Armii. Z kolei sama stolica białoruskiej SRR padła 3 lipca pod naporem 5. Pancernej Armii Gwardyjskiej, 11. Armii Gwardyjskiej oraz 31. Armii. Niemcy, pozostający zamknięci w „mińskim kotle” daremnie próbowali się wydostać z okrążenia, choć kilku formacjom 9. Armii ta sztuka się udała. Ostatecznie 33., 49. i 50 Armia zmusiła 12 lipca do kapitulacji ocalałe 35 - tysięcznej resztki 4. i 9. Armii. W czasie wyzwolenia Mińska do niewoli dostało się 50 tys. niemieckich żołnierzy. Niemiecki front w obszarze działań GA „Środek” przestał istnieć. Skala paniki i demoralizacji osiągnęła jeszcze nigdy niespotykane w niemieckich siłach zbrojnych rozmiary. Dodatkowo próbę „łatania frontu” i dyslokacji posiłków skutecznie uniemożliwiały bardzo rozbudowane już w tym czasie siły partyzanckie.