Wersja z 17:15, 6 cze 2008 edytuj SpBot (dyskusja \| edycje) 9073 edycje m robot usuwa: ca:Acamapichtli ← poprzednia edycja		Wersja z 16:45, 9 gru 2008 edytuj anuluj edycję MatmaBot (dyskusja \| edycje) 140 914 edycji dr.tech., WP:SK następna edycja →
Linia 1: [[~~Image~~Grafika:Codex Mendoza folio 2v.jpg\|250px\|right\|thumb\|Acamapichtli - reguły podboju. Ilustracja z [[Kodeks Mendoza\|Kodeksu Mendoza]]]] ''' Acamapichtli ''' ([[1357]] – [[1395]]) – władca [[Tenochtitlan~~\|Tenochtitlanu~~]]u, pierwszy [[tlatoani]] (władca) [[Aztekowie\|Azteków]] (Méxicas) ([[1376]] - [[1395]]), założyciel [[dynastia\|dynastii]]. Jego imię w [[Język nahuatl\|języku nahuatl]] znaczy '''''"Garść Trzciny"'''''. Acamapichtli był synem [[Opochtzin~~\|Opochtzina~~]]a i [[Atotoztli]], ojciec późniejszych tlatoani [[Huitzilihuitl\| Huitzilihuitla]], [[Itzcoatl\| Itzcoatla]] i wielu innych dzieci. W obliczu śmierci [[Tenoch~~\|Tenocha~~]]a, w roku [[1375]], starszyzna Méxicas ''calpultin'' zdecydowała się wybrać tlatoani, który poprzez umocnienie istniejących więzi z silnymi sąsiadami mógłby zabezpieczyć pozycję młodego miasta. Więzy takie istniały od początkowego okresu istnienia plemion. Z Tenochtitlanu wysłano delegację do przywódców [[Culhuacan~~\|Culhuacanu~~]]u, jednego z miast-państw założonego w [[Dolina Meksyku\|Dolinie Meksyku]] przez [[Toltekowie\|Tolteków]]. Tam ustalono, że władcą Tenochtitlanu może zostać Acamapichtli. Potwierdzono jego szlacheckie pochodzenie. Acamapichtli był owocem jednego z międzyplemiennych związków. Jego ojciec, Opochtzin, był przywódcą Méxicas, natomiast matka Atotoztli była córką Culhua, tlatoani w Nauhyotl. Acamapichtli zaczął swoje panowanie początkowo jako gubernator (''acóatl''). Mieszkał w [[Texcoco]] ze swoją matką. Kiedy zdecydował się na przyjęcie tronu, został przewieziony do Tenochtitlanu i wkroczył do miasta z wielką pompą. Pojął za żonę Ilancueitl, córkę ówczesnego władcy Culhuacan, Acolmiztli. Aby zintegrować więzi z miastem, oprócz Ilancueitl, poślubił jeszcze żony pochodzące ze znaczących rodów szlacheckich (''calpulli'') w Tenochtitlanie. Linia 14: Pomimo pokrewieństwa Acamapichtli z Culhua (teren podległy [[Azcapotzalco]]), Tenochtitlan był traktowany jako [[lenno\|lennik]]. Siły zbrojne miasta zmuszone były walczyć dla Azcapotzalco przeciwko innym miastom-państwom. W [[1382]] Acamapichtli otrzymał tytuł tlatoani. Wtedy był koronowany z większą pompą niż wcześniej, przed ołtarzem [[Huitzilopochtli]] W otoczeniu wojowników najwyższej rangi został przez głównego duchownego namaszczony olejem i wodą, na jego głowie umieszczony został trójkątny [[turkus~~\|turkusowy~~]]owy [[diadem]] (''xiuhuitzolli''). [[~~Image~~Grafika:Camas chinampas.jpg\|250px\|right\|thumb\|Chinampa - sztuczne wyspy z żyznymi obszarami do uprawy roślin]] [[~~Image~~Grafika:Templo Mayor 2007.JPG\|250px\|right\|thumb\|Templo Mayor – fragment ruin najstarszej części, najważniejszej budowli sakralnej Azteków]] Uroczystość ta stała się wzorem dla wszystkich kolejnych azteckich koronacji, za wyjątkiem koronacji w roku [[1427]] . Wówczas nowy tlatoani był w towarzystwie władców [[Texcoco]] i [[Tlacopan]], miast azteckiego [[Trójprzymierze (Aztekowie)\|Trójprzymierza]] Linia 26: Acamapichtli był politykiem, który pozycję Tenochtitlanu wzmacniał w większej mierze poprzez sojusze z sąsiadami niż poprzez wojny (były tylko dwie lub trzy podczas jego panowania). Unikał problemów z silniejszymi władcami. W przypadku [[Tezozomoc~~\|Tezozomoca~~]]a - jednego z wrogich sąsiadów Tenochtitlanu - sprowadzało się to do składania wymaganego [[trybut~~\|trybutu~~]]u oraz tworzenia i transportowania sztucznych wysp z żyznymi obszarami uprawy kwiatów (chinampa) do Tlacopanu. Chociaż tlatoani nie był w dosłownym tego słowa znaczeniu tytułem dziedzicznym, kandydaci pochodzili ze ściśle wyznaczonej wąskiej elity książąt. Wszyscy późniejsi azteccy władcy wywodzili się od Acamapichtli. Linia 42: * Tadeusz Łepkowski, ''Historia Meksyku'', Wrocław 1986, ISBN 83-04-02182-X; * Jacek Walczak, ''Aztekowie i tajemnica kalendarza'', Warszawa 2006, ISBN 83-7391-910-5. {{władca\| Linia 51 ⟶ 48: rozmiar=50\| poprzednik=[[Tenoch]]\| lata=~~{{{lata\|}}}~~\| funkcja=[[Władcy Azteków\|Władca Azteków]] <br/>([[1376]] - [[1395]])\| następca=[[ Huitzilíhuitl]]}} [[Kategoria:Władcy Azteków]]

Acamapichtli: Różnice pomiędzy wersjami