Język scytyjski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Loveless (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: tr:İskit dilleri
ToBot (dyskusja | edycje)
m Kontrolowany przez użytkownika robot poprawia składnię tabeli; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[GrafikaPlik:Scythosarmlang.jpg|thumb|250px|Zasięg języka Scytów i Sarmatów w I wieku p.n.e.]]
 
'''Język scytyjski''' - język z grupy [[języki wschodnioirańskie|wschodnioirańskiej]], używany w starożytności w [[Scytia|Scytii]] (obecnie [[Ukraina]], południowa [[Rosja]] i [[Kazachstan]]), spokrewniony z [[język sogdyjski|językiem sogdyjskim]] i [[język sakijski|językiem sakijskim]]. Po najeździe [[Hunowie|Hunów]] zastąpiony przez [[języki tureckie]]. Współcześnie jego jedyną pozostałością jest [[język osetyjski]].
== Źródła ==
=== Inskrypcja z Saqqez ===
W miejscowości Saqqez w irańskim [[Kurdystan]]ie znaleziono inskrypcję sporządzoną po scytyjsku za pomocą [[pismo hetyckie|hieroglifów hetyckich]]:
<TABLE>
<TR VALIGN=TOP><TD WIDTH=25%>Transliteracja:</TD><TD WIDTH=75%>''pa-tì-na-sa-nà tà-pá wa-s₆-na-m₅ XL was-was-ki XXX ár-s-tí-m₅ ś₃-kar-kar (HA) har-s₆-ta₅ LUGAL | par-tì-ta₅-wa₅ ki-ś₃-a₄-á KUR-u-pa-ti QU-wa-a₅ | i₅-pa-ś₂-a-m₂''</TD></TR>
<TR VALIGN=TOP><TD>Transkrypcja:</TD><TD>''patinasana tapa. vasnam: 40 vasaka 30 arzatam šikar. UTA harsta XŠAYAL. | Partitava xšaya DAHYUupati xva|ipašyam''</TD></TR>
<TR VALIGN=TOP><TD>Tłumaczenie:</TD><TD>"Dostarczono posiłek. Wartość: 40 cieląt 30 srebrnych szekli. I był on zaprezentowany królowi. | Król Partitava, pan własności ziemskiej."</TD></TR>
</TABLE>
 
{|
===Nazwy miejscowe===
|----- VALIGN="TOP"
| WIDTH="25%" | Transliteracja:
<TR VALIGN=TOP><TD| WIDTH=25"75%>Transliteracja:</TD><TD" | WIDTH=75%>''pa-tì-na-sa-nà tà-pá wa-s₆-na-m₅ XL was-was-ki XXX ár-s-tí-m₅ ś₃-kar-kar (HA) har-s₆-ta₅ LUGAL | par-tì-ta₅-wa₅ ki-ś₃-a₄-á KUR-u-pa-ti QU-wa-a₅ | i₅-pa-ś₂-a-m₂''</TD></TR>
|----- VALIGN="TOP"
| Transkrypcja:
<TR| VALIGN=TOP><TD>Transkrypcja:</TD><TD>''patinasana tapa. vasnam: 40 vasaka 30 arzatam šikar. UTA harsta XŠAYAL. | Partitava xšaya DAHYUupati xva|ipašyam''</TD></TR>
|----- VALIGN="TOP"
| Tłumaczenie:
<TR| VALIGN=TOP><TD>Tłumaczenie:</TD><TD>"Dostarczono posiłek. Wartość: 40 cieląt 30 srebrnych szekli. I był on zaprezentowany królowi. | Król Partitava, pan własności ziemskiej."</TD></TR>
|}
 
=== Nazwy miejscowe ===
Nazwy rzek, takie jak [[Don]], [[Dniestr]] i [[Dniepr]] w południowo-wschodniej Europie mają najprawdopodobniej scytyjskie pochodzenie (porównaj [[język awestyjski|awestyjskie]] ''dānu'' "woda").
=== ''Dzieje'' Herodota ===
[[Herodot]] wymienia w swych ''Dziejach'' trochę scytyjskich wyrazów:
*''Oiorpata'' "Amazonki" - złożenie wyrazów ''oior'' "mężczyzna" (awestyjskie ''vīra'') i ''pata'' "zabić" ([[sanskryt|sanskryckie]] pātayati "upaść")