Boksyt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Poprawiono błąd rzeczowy
mNie podano opisu zmian
Linia 2:
'''Boksyt''' - ilasta [[skały osadowe|skała osadowa]] składająca się głównie z [[Wodorotlenek|wodorotlenków]] [[glin]]u ([[hydrargilit]]u, [[bemit]]u lub [[diaspor]]u). Zawiera też minerały ilaste, [[krzemionka|krzemionkę]], [[Tlenek|tlenki]] i wodorotlenki żelaza. Nazwa '''boksyt''' pochodzi od francuskiego miasta Les Beaux-de-Provence w południowej [[Francja|Francji]], gdzie w [[1821]] roku po raz pierwszy odkryto złoża.
 
Boksyt jest najczęściej koloru czerwonego lub brunatnego, drobnoziarnisty, miękki, słabo spojony lub zwięzły i twardy. W największych ilościach powstaje na miejscu wietrzenia skał glinokrzemianowych w klimacie gorącym. Jest podstawową rudą glinu. Używany też w metalurgii (jako [[topnik]]) oraz do wyrobu materiałów ogniotrwałych i szybko twardniejących cementów. Boksyt występuje w dwóch odmianach: laterytowej (krzemianowej) i krasowej (węglanowej).<ref>Bardossy G., Aleva G. J. J., Lateritic Bauxites (w:) Developments in Economic Geology, 27, Elsevier Sci. Publ. s. 624, 1990. ISBN 0-444-98811-4<references/ref>
 
Górnictwo boksytów jest najlepiej rozwinięte w [[Australia|Australii]] - jej udział w [[1995]] roku w światowej produkcji sięgał aż 39%. Największe złoża, o dużej zawartości [[tlenek glinu|tlenku glinu]] (do 60%), są eksploatowane w rejonie [[Weipa]] nad [[Zatoka Karpentaria|Zatoką Karpentaria]], a mniejsze w rejonie [[Perth]]. Ponad 30% światowej produkcji boksytów przypada na kraje Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza na [[Jamajka|Jamajkę]] (9,9%) i [[Brazylia|Brazylię]] (8%), a także na [[Wenezuela|Wenezuelę]], [[Surinam]] i [[Gujana|Gujanę]]. W Afryce wielkim ich producentem jest [[Gwinea]] (12% światowego wydobycia). Udział pozostałych państw wynosi poniżej 20%, a są wśród nich - między innymi - [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]], [[Indie]], [[Rosja]], [[Kazachstan]]. W Europie najwięcej boksytów wydobywa się w [[Grecja|Grecji]] (1,7%) i na [[Węgry|Węgrzech]] (1%). Znikomą produkcją charakteryzuje się obecnie [[Francja]], która jeszcze 10 lat temu należała do liczących się producentów tego surowca. W [[Polska|Polsce]] boksyt występuje m.in. koło [[Nowa Ruda|Nowej Rudy]] na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]].