Mononyk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ohtnim (dyskusja | edycje)
m ujednoznaczniono wiki, Replaced: ogonogon
Dawid Mika (dyskusja | edycje)
usunięcie kwiatków np. tego o przodku ptaków i inne poprawki
Linia 20:
'''Mononyk''' (''Mononykus olecranus'') – drapieżny [[dinozaur]] z rodziny [[Alwarezaury|alwarezaurów]] (Alvarezsauridae); jego nazwa znaczy "pojedynczy szpon".
 
Żył w okresie [[kreda górna|późnej kredy]] (ok. 75-70 mln lat temu) na terenach centralnej [[Azja|Azji]]. Długość ciała ok. 1-1,5 m, wysokość ok. 70 cm. Jego szczątki znaleziono w [[Mongolia|Mongolii]]. Kiedy naukowcy odnaleźli jego szczątki, sądzili, że mają do czynienia z prymitywnym ptakiem. Zwierzę miało małe [[zęby]] oraz [[Ogon (anatomia)|ogon]] kostny, ale z mostka wyrastał niewielki grzebień. Z pewnością Mononyk nie potrafił latać. OstanieNależał badaniaon wykazują,do żealwarezaurów były- on bardzotajemniczej bliskimgrupy przodkiemteropodów ptakówo niepewnych pochodzeniu i klasyfikacji. NiektórzyPoczątkowo nadalta jednakgrupa klasyfikująteropodów gozostała jakuznana bliskoza spokrewnionegospokrewnioną z ornitomimamikladem Ornithomimosauria <ref>Bonaparte, takimiJ.F. jak(1991). "Los vertebrados fosiles de la formacion Rio Colorado, de la ciudad de Neuquen y Cercanias, Creatcio Superior, Argentina” Rev. Mus. Agent. Cienc. “Bernadino Rivadavia”, Paleontol. 4:16-123.</ref>. Później zostały one uznane za przedstawicieli kladu [[GallimimusAvialae]] a następnie za nielotne ptaki na podstawie kilku cech ptasich jak np. Ibudowy chociażmostka byćtypowej możedla Mononykptaków paleognatycznych czy cech czasszki typowych dla neognatycznych. Wielu badaczy np. Ostrom (1994) czy Sereno (1997) będzieskrytykowało dalejprzynależnośc zaliczanyalwarezaurów do teropodówkladu [[Avialae]]. Analiza Paula Serena z 1999 zaklasyfikowała alwarezaury jako bliżej spokrewnione z ornitomimozaurami niż ptakami <ref>Sereno, niktPaul. (2001). "Alvarezsaurids: Birds or ornithomimosaurs?" “In: New Perspectives on the Origin and Early Evolution of Birds” Gauthier, Gall editors. Yale Peabody Museum</ref>. Co ciekawe najstarsze alwarezaury nie zaprzeczymają owych cech uważanych za ptasie co dowodzi, że ma pewnepowstały cechyone ptasiew wyniku konwergencji, a nie zostały odziedziczone po wspólnych z ptakami przodkach. Po odkrycia [[ceratonyk]]a autorzy jego opisu podali w wątpliwość przynależnośc alwarezaurów do teropodów <ref>Alifanov, V.R. and Barsbold, R. (2009). "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a new dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia." Paleontol. Zh.</ref>, jednak to także spotkało się z krytyką <ref>[http://scienceblogs.com/tetrapodzoology/2009/02/month_in_dinosaurs_part_ii.php#more Krytyka nie-teropodowej tożsamości alwarezaurów</ref>.
 
Był opierzonym, szybko biegającym przedstawicielem [[celurozaury|celurozaurów]]. Większość małych [[dinozaury|dinozaurów]] z podrzędu teropodów miała długie kończyny przednie oraz długie i chwytne dłonie. Mononyk i jego krewni, stanowili wyjątek. Mononyk miał bardzo sprawne kończyny tylne, natomiast przednie były bardzo krótkie, a dłonie zredukowane do jednego palca. Drugi [[palec]] kończyny przedniej jest trudnym do zauważenia niekształtnym tworem.
 
Linia 37 ⟶ 36:
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko=Brett - Surman |imię=Michael |autor link= |tytuł=A Guides to DINOSAURS |wydawca=Elipsa |rok=2004 |isbn=ISBN 83-7265-053-5 }}
{{Przypisy}}
 
[[cs:Mononykus]]