Ortler: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cordeliane (dyskusja | edycje)
podmiana zdjęcia na pokazujące właściwy szczyt, literówki
MatmaBot (dyskusja | edycje)
poprawa wywołania {{Góra infobox}}, WP:SK
Linia 1:
{{Góra infobox
|Góra góra = Ortler
|Państwo państwo = [[Włochy]] ([[Południowy Tyrol]])
|Pasmo pasmo = [[Alpy Retyckie]], [[Alpy]]
|Wysokość wysokość = 3905
|Wybitność wybitność = 1953
| data zdobycia = 27 września 1804
|Rok=1804
| data zdobycia zimą =
|Dzień i miesiąc=27 września
|Zdobywca pierwsze wejście = Josef Pichler, Johann Leitner, Johann Klausner
| pierwsze wejście zimą =
|stopniN=46|minutN=30|sekundN=
|zdjęcie grafika = L'Ortler.jpg
|stopniE=10|minutE=40|sekundE=
|Opis zdjęciaopis grafiki = Widok na szczyt Ortleru
|stopniW=|minutW=|sekundW=
| kod mapy =
|stopniS=|minutS=|sekundS=
|Mapa górycommons =
| stopniN = 46 | minutN = 30 | sekundN =
|zdjęcie=L'Ortler.jpg
| stopniE = 10 | minutE = 40 | sekundE =
|Opis zdjęcia=Widok na szczyt Ortleru
| stopniW = | minutW = | sekundW =
|galeria_commons=
| stopniS = | minutS = | sekundS =
}}
 
'''Ortler''' ([[język włoski|wł.]] ''Ortles'') - położony w [[Alpy Retyckie|Alpach Retyckich]] najwyższy szczyt [[Południowy Tyrol|Tyrolu]], a zarazem jeden z najwyższych w [[Alpy Wschodnie|Alpach Wschodnich]]. Wysokość 3905 m [[n.p.m.]], na starszych mapach podawane jest 3899 m [[n.p.m.]].
 
Linia 24:
 
''Ortler'' stanowi wybitny szczyt, wyróżniający się w całym regionie, zwłaszcza od strony północnej i północno-zachodniej. Przy dobrej pogodzie jest widoczny z większości wybitnych szczytów Alp Wschodnich.
 
 
== Geologia ==
Podobnie jak cały Masyw Ortleru ''Ortler'' zbudowany jest ze skał osadowych przechodzących miejscami w skały metamorficzne. Podstawę szczytu stanowią [[łupki krystaliczne]] należące do rdzenia [[Centralne Alpy Wschodnie|Wschodnich Alp Centralnych]]. Zalegają na nich skały osadowe wieku mezozoicznego, wśród których przeważają szare dolomity, miejscami nieznacznie zmetamorfizowane, zwane niekiedy ''Dolomitami Ortleru''. Umieszcza się je często w obrębie tzw. [[Jednostki Penińskie|Jednostek Penińskich]] płaszczowinowej budowy Alp. Występują także szare [[łupki]] i margle o niewielkim lub znikomym stopniu metamorfizacji. Procesy metamorfizacyjne przebiegały jednak niejednorodnie i lokalnie skały osadowe przechodzą w łupki krystaliczne. Wszystkie te skały są na ogół dość kruche i łatwo ulegają erozji.
 
 
== Turystyka i alpinizm ==