Kontusz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: de:Kontusz |
Layout |
||
Linia 1:
[[Grafika:Stanislaw Antoni Szczuka (1652 1654-1710).jpg|thumb|170px|right|[[Szlachcic]] [[Stanisław Antoni Szczuka]] w reprezentacyjnym czerwonym kontuszu tradycyjnym [[Sarmatyzm|sarmackim]] stroju.]]
[[Grafika:Polish noblemen scarf 18th century.jpg|thumb|
'''Kontusz''' ([[język węgierski|węg.]] ''köntös'' – suknia) – szata wierzchnia, rodzaj [[płaszcz (ubranie)|płaszcza]] lub [[kamizelka|kamizelki]], z charakterystycznymi tzw. wylotami, czyli rozciętymi od pachy do łokci [[rękaw (ubiór)|rękaw]]ami, które albo luźno zwisały, albo, odrzucone do tyłu, odsłaniały [[żupan (ubranie)|żupan]].
Kontusz był przewiązany ozdobnym [[pas kontuszowy|pasem kontuszowym]].
Był to charakterystyczny element stroju [[szlachta w Polsce|polskiej szlachty]] w [[XVII wiek|XVII]] i [[XVIII wiek]]u. Noszony był także przez zamożne [[mieszczaństwo]], choć przepis nakazywał mieszczaninowi przewiązywać pasem nie kontusz, a żupan
W początkach [[XIX wiek]]u został zastąpiony znacznie tańszym [[frak]]iem, a później [[surdut]]em, jednak jeszcze w [[lata 60. XIX wieku|latach 60.]] przeżywał renesans w [[Galicja|Galicji]], kiedy władze austriackie zezwoliły obywatelom [[kalendarium historii Krakowa#Lata 1795-1917 – okres rozbiorów Polski|Krakowa]] i [[historia Lwowa#W zaborze austriackim (1772-1918)|Lwowa]] na występowanie w strojach narodowych podczas oficjalnych okazji. Jako odświętny strój kontusz pojawiał się jeszcze do [[dwudziestolecie międzywojenne w Polsce|dwudziestolecia międzywojennego]], zwłaszcza na uroczystościach rodzinnych zamożnego ziemiaństwa i arystokracji: ślubach, zjazdach, pogrzebach. Pan młody miał wówczas na sobie żupan, kontusz, [[delia|delię]], na głowie czapkę z przypiętymi piórami, u boku [[karabela|karabelę]] wysadzaną drogimi kamieniami. Panna młoda zakładała biały kontusik ozdobiony futerkiem.
| |||