Malarstwo temperowe: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: sh:Tempera |
m robot poprawia: es:Pintura al temple; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 1:
'''Malarstwo temperowe''' to technika malowania przy użyciu farb temperowych oraz dzieła malarskie powstałe w tej technice. Malarstwo to, znane od [[starożytność|starożytności]],
Tempera to najczęstsza i najtrwalsza, obok woskowej, technika, w której [[spoiwo]] barwników jest organiczne.
Podstawowym wyróżnikiem tej techniki jest zastosowanie jako spoiwa farb (lub ew. medium) tzw. [[emulsja|emulsji]] temperowej. Istnieje kilka tysięcy 'jedynie słusznych' przepisów na spoiwo temperowe, co jest wystarczającym dowodem uniwersalności i dużej tolerancji tej techniki. Wszystkie te przepisy można sprowadzić do połączenia 3 składników: fazy tłustej (np. [[olej]] schnący lub [[werniks]]), fazy wodnej (woda lub roztwór wodnego [[klej]]u) i [[emulgator
[[
Najcenniejszym i najczęściej wykorzystywanym przy samodzielnym ucieraniu temper emulgatorem jest żółtko jaja kurzego; pozwala na ogromną swobodę w dobieraniu proporcji faz tłustej i wodnej, a właściwie (jako naturalna emulsja) samo jest pełnowartościowym medium. Dzięki unikalnej zdolności składników żółtka do tworzenia trwałych, wodoodpornych spoin, malowidła wykonane temperą jajową są szczególnie odporne na upływ czasu. Wadą spoiwa jajowego jest konieczność jego szybkiego użycia - po upływie kilku dni od utarcia psuje się i przestaje nadawać do użytku. Najbardziej spektakularnym przykładem wykorzystania temper jajowych jest tradycyjna technika malowania [[Ikona|ikon]].
Linia 12:
Najbardziej sensownym sposobem podziału farb temperowych wydaje się rozróżnienie temper tłustych i chudych. Pierwsze, z przewagą oleju lub werniksu, schną wolno, po zaschnięciu stają się z czasem całkowicie wodoodporne i przypominają [[malarstwo olejne|farby olejne]], także konsystencją. Tempery z przewagą fazy wodnej schną szybko, po wyschnięciu znacznie jaśnieją (zmieniają odcień) i łatwo zmyć je wodą, przynajmniej gdy są świeże; kładzione w cienkich warstwach przypominają [[gwasz]].
W późnym średniowieczu i później, do czasów rozpowszechnienia malarstwa czysto olejnego, właściwości różnych rodzajów tempery były (zwł. w Holandii) wykorzystywane do wzbogacania techniki olejnej; tempery chude były używane do [[podmalówka|podmalówek]], tłuste - do modelowania szczegółów w [[nadmalówka
[[
Jako samodzielna technika tempera była wykorzystywana od wczesnego średniowiecza, a być może już od czasów starożytnych; wg niektórych hipotez
Obecnie klasyczną temperę jako samodzielną technikę malarską spotyka się coraz rzadziej; używana jest najczęściej do szkiców i podmalówek, tym niemniej z wielu względów jest co najmniej tak atrakcyjna dla twórców jak malarstwo olejne (potencjalnie ogromna trwałość, łatwość opanowania podstaw technicznych i możliwość użycia czystej wody jako rozcieńczalnika i zmywacza farb).
Klasyczna tempera jest wypierana przez [[malarstwo akrylowe]], "tempery" oparte na wodnych emulsjach roztworów żywic akrylowych. Nie bez znaczenia jest fakt, że obecne sprzedawane jako tempery farby są dość często temperami tylko z nazwy, właściwie
[[Kategoria:Techniki malarskie]]
Linia 31:
[[el:Τέμπερα]]
[[en:Tempera]]
[[es:
[[fr:Tempera]]
[[hr:Tempera]]
|