Twierdzenie Lebesgue’a o zbieżności monotonicznej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
SieBot (dyskusja | edycje)
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez robota ujednoznacznienie: Przegląd zagadnień z zakresu matematyki - Zmieniono link(i) Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu matematyki; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
[[Plik:Lebesgue 2.jpeg|thumb|right|[[Henri Lebesgue]]]]
'''Twierdzenie Lebesgue'a o zbieżności monotonicznej''' – [[twierdzenie]] w [[analiza matematyczna|analizie]] i [[teoria miary|teorii miary]] stwierdzające, że granica [[zbieżność monotoniczna|monotonicznie zbieżnego]] [[ciąg (matematyka)|ciągu]] nieujemnych funkcji [[funkcja mierzalna|mierzalnych]] jest mierzalna. Jeśli dodatkowo funkcje w ciągu są [[funkcja całkowalna|całkowalne]] i zbiór wartości całek jest [[zbiór ograniczony|ograniczony]], to funkcja graniczna też jest całkowalna i jej [[całka]] jest granicą całek z wyjściowych [[funkcja (matematyka)|funkcji]].
 
Nazwa twierdzenia została wprowadzona dla uhonorowania [[Francja|francuskiego]] matematyka [[Henri Lebesgue|Henri Lebesgue'a]].
 
== Twierdzenie ==
Załóżmy że:
: (a) <math>(X,\mathcal{F},\mu)</math> jest [[przestrzeń mierzalna|przestrzenią mierzalną z miarą]],
: (b) <math>f_n:X\longrightarrow {\mathbb R}</math> (dla <math>n\in {\mathbb N}</math>) jest funkcją mierzalną,
: (c) <math>0\leqslant f_1(x)\leqslant f_2(x)\leqslant f_3(x)\leqslant\ldots</math> dla każdego <math>x\in X</math>,
: (d) dla wszystkich <math>x\in X</math> istnieje [[Granica ciągu|granica]] <math>\lim\limits_{n \to \infty} f_n(x)</math>; niech funkcja <math>f:X\longrightarrow {\mathbb R}</math> będzie zdefiniowana przez
:: <math>f(x)=\lim\limits_{n \to \infty} f_n(x)</math> dla <math>x\in X</math>.
Wówczas funkcja ''f'' jest mierzalna. Jeśli dodatkowo
Linia 19:
 
== Szkic dowodu ==
Mierzalność funkcji granicznej jest zwykle dowodzona osobno i nie będziemy tu tego komentować. Załóżmy więc, że są spełnione warunki (a)-(e). Jak wspomnieliśmy, ''f'' jest mierzalna. Ponieważ ciąg <math>\left(\int f_n d\mu\right)_{n\in {\mathbb N}}</math> jest [[ciąg monotoniczny|monotonicznie]] rosnący i ograniczony z góry (na mocy założeń (c) i (e)), więc jest on zbieżny. Niech <math>C=\lim\limits_{n \to \infty} \int f_n\ d\mu</math>.
 
Przypuśćmy, że <math>h:X\longrightarrow {\mathbb R}</math> jest całkowalną [[funkcja prosta|funkcją prostą]] taką, że <math>0\leqslant h\leqslant f</math>. Ustalmy na jakiś czas liczbę <math>\alpha\in (0,1)</math>. Dla liczby naturalnej <math>n\in {\mathbb N}</math> połóżmy
: <math>A_n=\{x\in X: \alpha\cdot h(x)\leqslant f_n(x)\}</math>.
 
Oczywiście, <math>A_n\in {\mathcal F}</math> (jako że zarówno <math>f_n</math> jak i <math>h</math> są mierzalne) oraz <math>A_n\subseteq A_{n+1}</math> (używamy tu założenia (c)). Ponieważ <math>\alpha\cdot h(x)<f(x)</math> ilekroć <math>f(x)>0</math>, to używając założenia (d) widzimy, że <math>X=\bigcup\limits_{n=1}^\infty A_n</math>. Zauważmy, że
: (i)&nbsp;&nbsp;<math>\alpha\cdot\int\limits_{A_n} h\ d\mu\leqslant \int\limits_{A_n} f_n\ d\mu\leqslant \int f_n\ d\mu</math>.
Następnie, pamiętając że ''h'' jest funkcją prostą, sprawdza się że
Linia 30:
Przechodząc z ''n'' do granicy w (i) i używając (ii) otrzymujemy
: <math>\alpha\cdot\int h\ d\mu\leqslant C</math>.
Ponieważ powyższa nierówność zachodzi dla każdej liczby <math>\alpha\in (0,1)</math>, to otrzymujemy iż <math>\int h\ d\mu\leqslant C=\lim\limits_{n \to \infty} \int f_n\ d\mu</math>.
 
Tak więc wykazaliśmy, że dla każdej funkcji prostej ''h'' spełniającej nierówności <math>0\leqslant h\leqslant f</math> mamy że <math>\int h\ d\mu\leqslant C</math>, a więc funkcja ''f'' jest całkowalna oraz <math>\int f\ d\mu\leqslant C</math>. (Czytelnik może zechcieć skonsultować ten wniosek z definicją funkcji [[Całka Lebesgue'a#Całkowanie funkcji mierzalnych|całkowalnych w sensie Lebesgue'a]].) Ponieważ jednocześnie <math>\int f_n\ d\mu\leqslant \int f\ d\mu</math> (jako że <math>f_n\leqslant f</math>), to mamy też
: <math>\int f\ d\mu= C=\lim\limits_{n \to \infty} \int f_n\ d\mu</math>.
 
Linia 41:
 
== Zobacz też ==
* [[Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu matematyki|przegląd zagadnień z zakresu matematyki]],
* [[całka Lebesgue'a]],
* [[funkcja całkowalna]],