Michiel de Ruyter: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
ort. |
||
Linia 5:
== Początki ==
De Ruyter urodził się w [[1607]] we [[Vlissingen]] jako syn dostawcy piwa. Niewiele wiadomo o wczesnych latach życia
W [[1631]] poślubił córkę farmera Maayke Velders. Małżeństwo nie trwało długo; w końcu 1631 Maayke zmarła wydając na świat córkę, która zmarła w trzy tygodnie po matce.
W [[1633]]
W [[1637]]
Holenderska flota, z
W [[1650]] żona De Ruytera, która w [[1649]] dała mu drugiego syna o imieniu Engel, niespodziewanie zmarła. Dnia [[8 stycznia]] [[1652]] poślubił wdowę Annę van Gelder i zdecydował, że czas już odejść na zasłużony odpoczynek. Kupił dom we Vlissingen, lecz spokojne życie rodzinne nie trwało długo.
== Pierwsza wojna angielsko-holenderska ==
Podczas [[I wojna angielsko-holenderska|pierwszej wojny angielsko-holenderskiej]] ([[1652]]-[[1654]]),
== 1655-1663 ==
W lipcu [[1655]]
Po zniszczeniu wielu okrętów pirackich i negocjacjach umowy pokojowej z piratami z [[Sala (miasto)|Salé]],
W tym samym miesiącu holenderskie Stany Generalne, coraz bardziej obawiając się króla [[Szwecja|Szwecji]] [[Karol X Gustaw|Karola Gustawa]] i jego planów ekspansji, zdecydowały się wysłać flotę na [[Morze Bałtyckie|Bałtyk]]. Szwedzi kontrolowali ten obszar po inwazji Karola Gustawa na Polskę. De Ruyter jeszcze raz wsiadł na "Tijdverdrijf" i przybył do Sundu [[8 czerwca]]; tam oczekiwał na przybycie admirała [[Jacob van Wassenaer Obdam|Obdama]]. Gdy tylko Obdam przejął komendę, [[27 lipca]]
W [[1658]] Stany Generalne zdecydowały się ponownie wysłać flotę na Bałtyk, by osłonić ważny handel bałtycki oraz by pomoc Duńczykom w ich walkach ze szwedzką agresją. W zgodzie z holenderską polityką równowagi sił flota pod wodzą admirała-porucznika [[Jacob van Wassenaer Obdam|Obdama]] popłynęła w kierunku Morza Bałtyckiego. Dnia [[8 listopada]] doszło do bitwy w [[Sund]]zie, w wyniku której Holendrzy pobili szwedzką flotę, uwalniając [[Kopenhaga|Kopenhagę]]. Szwedzi nadal byli potężni i Stany Generalne zdecydowały się kontynuować swoje wsparcie. De Ruyter otrzymał komendę nad nową flotą ekspedycyjną i doprowadził do uwolnienia [[Nyborg]]a w [[1659]]. W nagrodę za to otrzymał duńskie szlachectwo od króla Fryderyka III.
Linia 29:
W [[1664]], rok przed [[II wojna angielsko-holenderska|drugą wojną angielsko-holenderską]], De Ruyter starł się z [[Anglia|Anglikami]] w okolicach wybrzeża Afryki Zachodniej, gdzie zarówno Anglicy jak i [[Holandia|Holendrzy]] posiadali ważne przystanki niewolnicze, odzyskując holenderskie posiadłości okupowane przez admirała [[Robert Holmes|Roberta Holmesa]]. Następnie przepłynął Atlantyk i dokonał najazdu na brytyjskie kolonie w Ameryce.
Przybywszy do [[Barbados]]u na [[Karaiby|Karaibach]] w końcu kwietnia [[1665]] na swoim okręcie flagowym "Spiegel", poprowadził swą flotę liczącą 13 okrętów do Carlisle Bay, gdzie doszło do wymiany ognia z angielskim [[bateria (wojsko)|bateriami]] [[fort]]owymi. De Ruyter zniszczył wiele statków, które stały tam zakotwiczone. Nie mogąc uciszyć angielskich dział i odniósłszy poważne uszkodzenia, wycofał się do francuskiej [[Martynika|Martyniki]] dla dokonania napraw uszkodzonych okrętów.
Płynąc z Martyniki na północ,
Po naprawie uszkodzeń zdecydował się zaatakować [[Nowy Jork]] (dawny Nowy Amsterdam) by odzyskać [[Nowa Holandia|Nową Holandię]]. Następnie skierował się do [[Nowa Fundlandia|Nowej Fundlandii]], zdobywając po drodze kilka angielskich kutrów rybackich i tymczasowo zdobywając [[St. John's (Nowa Fundlandia i Labrador)|Saint John's]], następnie zawrócił do Europy.
Wraz z powrotem do Holandii doszła do niego wieść, że Van Wassenaer zginął w katastrofalnej [[bitwa morska pod Lowestoft|bitwie pod Lowestoft]]. Wielu oczekiwało, że syn Trompa Cornelis przejmie naczelne dowództwo floty holenderskiej, szczególnie tak myślał sam [[Cornelis Tromp]]. Tromp był jednak nie do zaakceptowania dla regencyjnego rządu Johana de Witta, z powodu jego poparcia dla księcia Orańskiego. Po heroicznym powrocie wzrosła popularność
W tej drugiej wojnie angielsko-holenderskiej ([[1665]]-[[1667]]) zwyciężył po ciężkim boju w słynnej [[Bitwa czterodniowa|Czterodniowej Bitwie]] (czerwiec [[1666]]), jednak ledwie uniknął katastrofy w [[Bitwa morska pod North Foreland|bitwie pod North Foreland]] (sierpień 1666), co doprowadziło do konfliktu z [[Cornelis Tromp|Cornelisem Trompem]] doprowadzając w końcu do dymisji Trompa. De Ruyter wkrótce poważnie zachorował, jednak zdążył wyzdrowieć na czas by objąć nominalne dowództwo nad flotą dokonującą [[Bitwa morska pod Medway|najazdu na Medway]] w [[1667]]. Najazd na Medway był kosztowną i wstydliwą porażką Anglii, w której stracono potężny okręt HMS "Royal Charles". Klęska ta znacznie przybliżyła koniec wojny.
Linia 37:
De Ruyter uratował położenie Holandii w [[III wojna angielsko-holenderska|trzeciej wojnie angielsko-holenderskiej]]. Jego strategiczne zwycięstwa nad wielkimi angielsko-francuskimi flotami w bitwie [[bitwa pod Solebay|pod Solebay]] ([[1672]]), podwójnej bitwie [[bitwa morska pod Schooneveld|pod Schooneveld]] ([[1673]]) i [[bitwa morska pod Texel|bitwie pod Kijkduin]] (1673) uniemożliwiły inwazję na wybrzeżach Holandii. Ranga Porucznika-Admirała-Generała (tlum. z ang. ''Lieutenant-Admiral-General'') stworzona została specjalnie dla niego w lutym 1673.
Ponownie podejmując walkę na Karaibach, tym razem przeciwko Francji,
Następnego dnia świeżo umieszczone bariery powstrzymały
Po dwóch godzinach żołnierze wrócili pobici, mając 143 zabitych i 318 rannych, podczas gdy Francuzi stracili 15 ludzi. Stanęło to na zawadzie ambicji admirała, więc wykorzystując element zaskoczenia popłynął na północ do [[Dominika|Dominiki]] i [[Nevis]], jednak gdy wśród załogi jego okrętów zaczęła szerzyć się epidemia, musiał zawrócić do Europy.
W [[1676]] objął komendę nad połączoną flotą holendersko-[[Hiszpania|hiszpańską]] mającą pomóc Hiszpanom stłumić powstanie w [[Mesyna|Messynie]] i w walce z francuską flotą dowodzoną przez [[Abraham Duquesne|Duquesne'a]]. Stoczył na Morzu Śródziemnym dwie bitwy – [[bitwa morska pod Stromboli|pod Stromboli]] i [[bitwa morska pod Augustą|pod Augustą]]. Pod Augustą został ciężko raniony kulą działową w obie nogi, w wyniku czego zmarł [[29 kwietnia]] w [[Syrakuzy|Syrakuzach]]. Dnia [[18 marca]] [[1678]] odbył się państwowy pogrzeb, a ciało jego spoczęło w w kościele Nieuwe Kerk w Amsterdamie.
Linia 54:
== Linki zewnętrzne ==
* Okręt flagowy
* [http://www.deruyter.org/ De Ruyter (po holendersku)]
|