Strzemieszyce Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami

=== XIX - XX w. ===

Wraz z innymi miejscowościami klucza Strzemieszyce Wielkie przeszły w 1790 r. na własność skarbu państwa. W wyniku [[trzeci rozbiór Polski|trzeciego rozbioru Polski]] weszły w skład [[Nowy Śląsk|Nowego Śląska]], w którym pozostawały do 1807 r. W okresie tym, w 1806 r., założona została pierwsza szkoła elementarna, gromadząca dzieci ze Strzemieszyc Wielkich i Małych oraz z osady [[Ostrowy Górnicze|Niemce]]. W 1809 r. Strzemieszyce weszły w skład [[Gmina Olkusko-Siewierska|gminy olkusko-siewierskiej]]. Pomimo gwałtownego rozwoju przemysłowego sąsiedniej Dąbrowy Górniczej i [[Ostrowy Górnicze|Ostrów Górniczych]], Strzemieszyce Wielkie jeszcze w drugiej połowie XIX w. pozostawały miejscowością przeważnie rolniczą. Mimo zapoczątkowanych jeszcze w okresie pruskim (1795 - 1807) poszukiwań, nie zlokalizowano w Strzemieszycach Wielkich złóż kruszców. Początkowo nie odkryto również złóż węgla kamiennego. Rozwój gospodarczy wsi wiąże się z rozbudową szlaków komunikacyjnych. W latach trzydziestych XIX w. powstał bity trakt łączący [[Będzin]] z [[Olkusz]]em, przebiegający przez Strzemieszyce Wielkie. Transportowano nim [[galman]] z kopalń w Olkuszu, Sławkowie i Strzemieszycach Małych do hut w Dąbrowie Górniczej i Będzinie. W stronę przeciwną, do Olkusza, wożono węgiel z kopalń zagłębiowskich. W [[1848]] r. przeszedł tędy odcinek [[Kolej Warszawsko-Wiedeńska|Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej]] prowadzący do [[Maczki|Maczek]]. Otwarto wtedy stację Strzemieszyce Południowe (obecnie [[Dąbrowa Górnicza Południowa]]). W styczniu [[1885]] r. Strzemieszyce połączone zostały [[Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska|koleją Iwanogrodzko-Dąbrowską]] z [[Kielce|Kielcami]]. Połączenia kolejowe, w szczególności Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska, odegrały rolę miastotwórczą.

Od lat siedemdziesiątych XIX w. rozpoczęto poszukiwania [[Węgiel kamienny|węgla kamiennego]], którego złoża nie okazały się jednak obfite. Zaczęły powstawać małe kopalnie. W 1880 r. powstała kopalnia "Jakub" w Grabocinie, funkcjonująca do 1884 r. jako kopalnia odkrywkowa. Wznowiono w niej eksploatację w latach 1908 – 1910 pod nazwą "Jakub II". Wkrótce potem połączona została z [[KWK Kazimierz-Juliusz|kopalnią "Kazimierz"]]. Kopalnia "Proreden" rozpoczęła eksploatację w 1912 r. Istniała na dzierżawionych od 1910 r. polach górniczych na terenie obecnej Mikrohuty. Kopalnia "Lilit" założona została w 1913 r. w na granicy Strzemieszyc Wielkich i Ostrów Górniczych. Funkcjonowała ponadto kopalnia "Siurpryz", będąca zakładem działającym w ramach Towarzystwa Górniczo-Przemysłowego Będzin-Olkusz. Po pierwszej wojnie światowej zaprzestano w niej eksploatacji węgla.

[[Plik:Strzemieszyce 1916.jpg|thumb|left|250px|Widok ogólny Strzemieszyc Wielkich na początku XX w]]