Ruch lewostronny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: fy:Links ride |
drobne merytoryczne |
||
Linia 15:
Zasada ruchu lewostronnego pochodzi jeszcze z czasów [[starożytność|starożytnych]], a – według niektórych, choć niepopartych dokumentami, przekazów – w nowożytnej Europie została uregulowana prawem jeszcze w [[średniowiecze|średniowieczu]] przez [[papież]]a [[Bonifacy VIII|Bonifacego VIII]], który w roku [[1300]] zarządził, że pielgrzymi mają poruszać się po lewej stronie drogi. Niezależnie jednak od tego, czy, kiedy i przez kogo wprowadzona, zasada ta jest konsekwencją faktu, iż tak piesi, jak i konni podróżni, posługujący się w walce bronią trzymaną (w zdecydowanej większości) w prawej ręce, mogli szybciej uniknąć niespodziewanego ataku ze strony zbliżającej się z przeciwka osoby, znajdując się po lewej stronie drogi. W Japonii zasada ruchu lewostronnego została wprowadzona dekretem cesarskim na początku [[XVII wiek]]u i wynikała z faktu, że pomiędzy [[samuraj]]ami poruszającymi się wąskimi uliczkami miast japońskich często dochodziło do zwad na tle "kto komu ma ustąpić", zwłaszcza jeśli zaczepili się bronią noszoną u lewego boku.
W Europie odejście od ruchu lewostronnego na rzecz prawostronnego "zawdzięcza się" [[Francuzi|Francuzom]], przy czym liczni są zwolennicy poglądu, przypisującego to [[Napoleon Bonaparte|Napoleonowi]], który m.in. w ten sposób miał wywoływać zamęt w oddziałach wojskowych swoich przeciwników, przygotowanych do ewentualnych bojów spotkaniowych z żołnierzami poruszającymi się (jak wszyscy do tej pory) lewą stroną. Inni wiążą tę zmianę z rzekomą leworęcznością cesarza, a jeszcze inni – ze swoistym buntem wobec papieskich zarządzeń Bonifacego VIII. Są też jednak przesłanki, przemawiające za tym, że nastąpiło to we Francji nieco wcześniej.
Ruch lewostronny obowiązywał w [[Austro-Węgry|Austro-Węgrzech]] aż do ich rozpadu, a w powstałych w wyniku państwach – [[Austria|Austrii]], [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] i na [[Węgry|Węgrzech]] – obowiązywał aż do [[1938]]/[[1939|39]], kiedy [[III Rzesza]] ujednoliciła zasady ruchu drogowego na ruch prawostronny we wszystkich [[aneksja|zaanektowanych]] lub uzależnionych od siebie krajach. Do dzisiaj ruch lewostronny obowiązuje w Austrii w ruchu kolejowym (m.in. wiedeńska kolej miejska - [[S-Bahn]]). Na ziemiach polskich w [[Rozbiory Polski|zaborze]] austriackim także obowiązywał ruch lewostronny (odwrotnie niż w pozostałych dwóch), zastąpiony prawostronnym po odrodzeniu się państwa polskiego w [[1918]] ([[tramwaje w Krakowie]] – dopiero w [[1925]]). W [[Kanada|Kanadzie]] ujednolicono zasady odchodząc od lewostronności w anglojęzycznych terytoriach w [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]] (niebędąca wcześniej częścią Kanady [[Nowa Fundlandia]] w [[1947]]), w [[Chiny|Chinach]] ruch ujednolicono na prawostronny w [[1946]] (dziś wyjątek stanowi w Chinach tylko Hongkong i Makau, choć przez krótki czas z przyczyn politycznych w okresie [[rewolucja kulturalna|"rewolucji kulturalnej"]] wprowadzono w całych Chinach ruch lewostronny), [[Szwecja]] odeszła od ruchu lewostronnego obowiązującego tam od [[1734]] (wcześniej, od [[1718]] obowiązywała tam prawostronność) dopiero [[3 września]] [[1967]] ("[[dagen H]]"), dostosowując się do zasad obowiązujących w sąsiednich krajach [[Skandynawia|skandynawskich]], [[Islandia]] [[26 maja]] [[1968]], [[Birma]] – w [[1970]], a [[Nigeria]] – jeszcze kilka lat później. Szacuje się, że ok. 1/3 ludności świata mieszka w krajach, gdzie obowiązuje ruch lewostronny, i że ponad 1/4 pojazdów na świecie porusza się po lewej stronie drogi.
| |||