Ablatyw: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (robot dodaje: ga:Tuiseal ochslaíoch |
Usunięcie dwukrotnie wymienionego terminu 'ablativus qualitatis' - w jednym zestawieniu był dwukrotnie. |
||
Linia 1:
{{Źródła|polska nazwa w tytule głównym|data=2010-03}}
'''Ablatiw''' ([[łacina|łac.]] ''ablativus'') – forma charakterystyczna dla [[łacina|łaciny]], która jako jedyny język europejski przechowała ten [[przypadek]] z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Właściwy ablatyw (''ablativus separationis'') wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś. Oprócz tego spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie [[synkretyzm przypadków|synkretyzmu przypadków]] (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i wiele innych funkcji (np. ''ablativus qualitatis'', ''ablativus instrumenti'', ''ablativus auctoris'', ''ablativus temporis
Jako osobny przypadek występuje ablatyw także w [[sanskryt|sanskrycie]] i w [[język awestyjski|awestyjskim]]. W [[języki słowiańskie|językach słowiańskich]] ablatyw zlał się z dopełniaczem. Przykładem użycia ablatywu w archaicznej polszczyźnie jest przysłowie ''gość nie w porę gorszy Tatarzyna'', w znaczeniu ''od Tatarzyna''. Jest to typowy, znany z gramatyki łacińskiej, ''ablativus comparationis''. We współczesnej polszczyźnie jego funkcję przejął dopełniacz z przyimkiem ''od''. W innych grupach językowych występuje w niektórych [[języki ugrofińskie|językach ugrofińskich]] np. w [[język fiński|języku fińskim]] i oznacza oddzielenie desygnatów lub odchodzenie w sytuacji gdy jeden znajduje się nad drugim: ''Ota kissa pöydältä!'' – weź kota ze stołu! (kot był wcześniej na stole).
| |||