Wersja z 17:14, 7 lip 2004 edytuj Tawbot (dyskusja \| edycje) 121 724 edycje m Kategorie ← poprzednia edycja		Wersja z 20:49, 11 lut 2006 edytuj anuluj edycję Shisoo (dyskusja \| edycje) 23 edycje Nie podano opisu zmian następna edycja →
Linia 1: '''Narzędzia otoczakowe''' (ang. ''pebble tools''; fr. ''galets amenagés''; ros. ''галенные орудия'') narzędzia charakteryzujące pierwsze przemysły [[paleolit dolny\|dolnopaleolityczne]]. Były to otoczaki (niekiedy okruchy skał twardych) przystosowane do pracy przez odbicie ''odłupków'' na obwodzie. '''Narzędzia otoczakowe''' - okrągłe kamienie używane jako narzędzia do prostej obróbki jedzenia przez formy przedludzkie i pierwszych przedstawicieli [[ewolucja człowieka\|gatunku ludzkiego]]. Z rozłupanych na dwie części otoczaków powstawały '''rozłupce''' o ostrych brzegach. Narzędzia otoczakowe związane są przede wszystkim ze stanowiskami archeologicznymi w wąwozie [[Olduvai]]. Wyróżniamy trzy grupy narzędzi otoczakowych: * '''Chopper''' narzędzie otoczakowe z jednostronną obróbką; część pracująca powstaje przez krawędź przecięcia płaszczyzn negatywów odbitych odłupków z płaszczyzną nieprzygotowanej podstawy. * '''Chopping tool''' narzędzie otoczakowe z dwustronną obróbką; część pracująca powstaje na przecięciu płaszczyzn negatywowych odłupków oddzielonych po obu stronach wyrobu. * '''Sferoidy ściankowane''' (fr. ''sphéroides á facettes'') narzędzia z obróbką wielostronną (wielokierunkową). Powstawały w następujący sposób: powierzchnie jednych negatywów przyjmowano jako podstawy dla kolejnych odbić. W ten sposób powstawał nieumiarkowany wielościan. Narzędzia takie występują w niektórych afrykańskich kulturach otoczakowych. Istnieją również narzędzia tworzące formy przejściowe pomiędzy narzędziami otoczakowymi a innymi grupami narzędzi. Możemy tu wyróżnić: * '''Hand adze''' narzędzie otoczakowe ze staranną obróbką i prostą bądź lekko wypukłą krawędzią pracującą, utworzoną przy pomocy większej ilości oddzielonej przy niej odłupków; stanowią grupę przejściową do [[Zgrzebło\|zgrzebeł]] * '''Protopięściak''' (ang. ''proto hand axe'') narzędzie otoczakowe jednostronne (rzadziej dwustronne) z obróbką na większej części obwodu i krawędzią pracującą załamaną; tworzącą rodzaj wysuniętego ostrza-wierzchołka; stanowi formę przejściową do [[pięściak]]a. Posiada rozliczne warianty róźniące się kształtem i zasięgiem obróbki. Na szczególną uwagę zasługują trójkątne protopięściaki z doliny rzeki Fen w [[Chiny\|Chinach]]. Narzędzia otoczakowe wykonywano przy użyciu tłuka kamiennego; posiadają one szerokie rozprzestrzenienie w inwentarzach dolnopaleolitycznych. Badania w [[Transwal]]u i [[Tanzania\|Tanzanii]] wykazują, że były one prawdopodobnie dziełem niektórych [[australopiteki\|australopiteków]]. Na obszarach [[Azja\|Azji wschodniej]] (wschonia [[Syberia]], [[Mongolia]], [[Korea]], [[Chiny]] oraz [[Półwysep Malajski]]) narzędzia otoczakwe występują aż do początku [[holocen]]u. Występowały również w najdawniejszych zespołach dolnopaleolitycznych [[Europa\|Europy]] (grota Vallonet koło [[Nicea\|Nicei]], Vértessüllös koło [[Budapeszt]]u). Na tym terenie narzędzia te przetrwały w niektórych przemysłach [[paleolit]]u środkowego, a nawet górnego (Hesja, [[Czechy]]) ~~Zobacz też: [[kultury paleolitu]]~~ [[Kategoria:Archeologia]]

Narzędzia otoczakowe: Różnice pomiędzy wersjami