Cypr: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Goździkowa (dyskusja | edycje) →Transport: lewostronny też jak w Cyprze Północnym |
pierwsza akcja zbrojna EOKA -> poprawienie daty |
||
Linia 170:
Do [[1930]] r. Brytyjczycy swoją politykę w stosunku do Cypru kierowali przeciwko dążeniom do enosis. Chcieli tego dokonać przez poprawienie warunków życia. Uważali, że mieszkańcy będą woleli podlegać silnie rozwiniętemu państwu, niż biednej Grecji. W tej walce używali głównie Turków. Jednak swoje działania kierowali przeciwko nim, choćby w sferze religijnej. Ci w ramach ruchu oporu utworzyli w [[1944]] r. KATAK – Stowarzyszenie Mniejszości Tureckiej na Wyspie Cypr, a [[1945]] r. KMTHP – Narodową Partię Ludową Cypru. Obie te partie połączyły się w [[1949]] roku tworząc KTP – Partię Cypryjsko-Turecką.
Sytuacja uległa zmianie w [[1950]] roku, gdy liderem kościoła na Cyprze został arcybiskup [[Makarios III]], jeden z zagorzałych zwolenników enosis. Wśród Greków cypryjskich udało mu się na powrót wzbudzić nadzieję na przyłączenie do Grecji. Aby tego dowieść, w tym samym roku zorganizowano plebiscyt, w którym ludność grecka na Cyprze opowiedziała się za przyłączeniem. Jednak wyniki tego plebiscytu nie zostały uznane przez władze brytyjskie oraz Turcję. Dla Anglików wyspa ta, razem z [[Gibraltar]]em i [[Malta|Maltą]], tworzyła łańcuch baz morskich o znaczeniu zarówno militarnym, jak i handlowym, więc nie mieli zamiaru oddać Cypru. Aby odzyskać autonomię, Grecy powołali podziemną armię EOKA (Organizacja Narodowa Bojowników Cypryjskich). Rekrutacja rozpoczęła się w [[1952]] r. Na jej czele stanął [[Georgios Grivas]] „Dighenis”. Organizacja ta mogła liczyć na wsparcie ze strony Grecji, która szkoliła jej bojowników i wywiad oraz dostarczała na wyspę broń łodziami rybackimi, kutrami, pocztą. W wyniku przejęcia przez Brytyjczyków greckiego statku „Agios Georgios” wiozącego broń i amunicje dla EOKA, rozpoczęcie akcji zbrojnej planowane na [[
W sierpniu [[1955]] Brytyjczycy doprowadzili do spotkania przedstawicieli Greków i Turków w celu rozpoczęci negocjacji. Spotkanie to zakończyło się fiaskiem, gdyż ich zdania na temat przyszłości Cypru były odmienne. Grecy chcieli niepodległości, Turcy natomiast opowiadali się za utrzymaniem status quo. Londyn mianował nowego gubernatora wyspy o nadzwyczajnych uprawnieniach. Był nim marszałek [[John Harding]]. Wprowadził on stan wojenny, godzinę policyjną oraz nakaz zdania broni pod groźbą kary śmierci. Na wiosnę [[1956]] r. Makarios został deportowany i internowany na [[Seszele]] za przechowywanie broni. Od tego momentu rozpoczęła się regularna wojna domowa. W wyniku przewagi militarnej Brytyjczyków, Grivas postanowił zmniejszyć ryzyko zbrojnych akcji EOKA. Wycofał się w góry [[Troodos]], gdzie podzielił swoje oddziały. Walka przyjęła charakter partyzancki. Przechwytywali oni małe patrole lub pojedyncze pojazdy. W tym czasie miejscy nacjonaliści likwidowali Turków i komunistów greckich skupionych wokół partii AKEL. Nie byli oni łatwym celem dla Brytyjczyków. Z tego też powodu akcja „Pepperot” została skierowana przeciwko partyzantom z [[Troodos]]. W wyniku tego zginęło 30 osób, a sam Grivas ledwo uszedł z życiem. W odwecie miejska partyzantka EOKA dokonała najgwałtowniejszych zamachów w przeciągu całej wojny. Ich działania nie spotkały się z uznaniem wielu członków organizacji, którzy zaczęli udzielać anonimowych informacji władzom brytyjskim. Za ich sprawą zlokalizowano kryjówkę najbliższego współpracownika Grivasa – Grigorisa Afxentiou i jego ludzi w klasztorze Macheras w [[Troodos]]. Grivas, aby przerzucić ludzi z gór, doprowadził do zawieszenia broni w marcu [[1957]], uwalniając jednocześnie Makariosa [[28 marca]].
| |||