Burza magnetyczna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Literówka
Stepa (dyskusja | edycje)
+lnk
Linia 1:
[[Plik:Magnetosphere rendition.jpg|thumb|400px|Oddziaływanie [[wiatr słoneczny|wiatru słonecznego]] na ziemskie pole magnetyczne]]
'''Burza magnetyczna''' – nagłe i intensywne zaburzenia [[pole magnetyczne|pola magnetycznego]] [[Ziemia|Ziemi]] ([[Magnetosfera|magnetosfery]]). Zaburzenia te są związane ze słonecznymi [[Koronalny wyrzut masy|koronalnymi wyrzutami masy]] i [[Burze słoneczne|burzami słonecznymi]], które wywołują gwałtowne zmiany natężenia [[Wiatr słoneczny|wiatru słonecznego]], a te docierają do magnetosfery Ziemi w ciągu 20-70 godzin od rozbłysku na Słońcu. Tylko wyrzuty w kierunku Ziemi wywołują burze magnetyczne. Wiatr słoneczny wywołuje zmiany w polu magnetycznym, zmiany te indukują prądy w [[Jonosfera|jonosferze]] zmieniając jej własności oraz wywołując zmiany pola magnetycznego. Burza magnetyczna może trwać około dwóch dni. Rozróżnia się początkową fazę dodatnią i następującą potem bardziej długotrwałą ujemną.
 
== Największe odnotowane burze ==
Między 28 sierpnia a 2 września 1859 obserwowano na Słońcu liczne plamy i rozbłyski, w tym największy 1 września. Olbrzymi [[Koronalny wyrzut masy|koronalny wyrzut masy (CME)]] skierowany w stronę Ziemi dotarł wtedy do naszej planety w ciągu zaledwie 18 godzin - podczas gdy normalnie trwa to 3 do 4 dni. W dniach 1-2 września wystąpiła największa notowana burza magnetyczna. Największe zarejestrowane natężenie [[Pole magnetyczne Ziemi#Opis pola magnetycznego|składowej poziomej]] pola magnetycznego wyniosło 1600nT1600 n[[tesla|T]] (pomiary w obserwatorium Colaba w pobliżu Bombaju[[Bombaj]]u w Indiach). Oddziaływanie pola z liniami telegraficznymi w Ameryce i Europie indukowało napięcie elektryczne, powodujące w niektórych przypadkach porażenia telegrafistów i pożary. Zorze polarne, normalnie widoczne tylko w pobliżu biegunów, obserwowano daleko na południu (Hawaje, Meksyk, Kuba, Włochy). Wydarzenie to przeszło do historii jako [[Burza magnetyczna roku 1859]].
 
Z badania [[Rdzeń lodowy|rdzeni lodowych]] wynika, że burze o podobnej sile zdarzają się mniej więcej raz na 500 lat. Od roku 1859 mniej intensywne burze wystąpiły w latach 1921 i 1960, zakłócając działanie radia na całym świecie.<ref>[http://www.sciam.com/article.cfm?id=bracing-for-a-solar-superstorm Bracing the Satellite Infrastructure for a Solar Superstorm]</ref>
 
13 marca 1989 burza magnetyczna spowodowała wyłączenie [[sieć energetyczna|sieci energetycznej]] w [[Quebec]] w Kanadzie w efekcie kaskadowego zadziałania zabezpieczeń. Awaria pozbawiła prądu sześć milionów ludzi na 9 godzin i miała poważne skutki ekonomiczne. Burza wywołała zorze widoczne daleko na południu, na przykład w Teksasie. Koronalny wyrzut masy będący przyczyną tej burzy wystąpił 9 marca 1989 roku.
 
W sierpniu 1989 inna burza zakłóciła działanie komputerów powodując wstrzymanie handlu na giełdzie w Toronto.<ref>[http://www.newscientist.com/article/mg12316812.400-solar-storms-halt-stock-market-as-computers-crash.html Solar storms halt stock market as computers crash]</ref>