Świątynia Artemidy w Efezie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
brak słowa "roku" |
uzupełnienie daty |
||
Linia 5:
Była to [[świątynia]] o wymiarach 130 m na 69 m, zbudowana przez króla [[Lidia (kraina)|Lidii]] [[Krezus]]a około [[560 roku p.n.e.]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Szolginia| imię = Witold| tytuł = Architektura| wydawca = Sigma NOT| miejsce = Warszawa| data = | rok = 1992| strony = 14| isbn = 83-85001-89-1}}</ref> Najprawdopodobniej stanęła na miejscu wcześniejszej budowli zniszczonej podczas najazdu [[Kimerowie|Kimmerów]] (zdaniem [[Pliniusz Starszy|Pliniusza]] świątynia była dziewięć razy budowana i burzona). [[porządek joński|Jońska]] świątynia została zaprojektowana przez [[Chersifron z Knossos|Chersifrona]] i [[Metagenes]]a z Knossos, przy współpracy [[Teodoros z Samos|Teodorosa z Samos]]. Do jej budowy użyto doskonałej jakości [[marmur]]u i [[cedr]]u libańskiego. Świątynia została zaprojektowana jako [[dipteros]] otoczony podwójną kolumnadą złożoną z ośmiu kolumn przed elewacją frontową i tylną (tzw. oktastylos) i dwudziestu kolumn wzdłuż boków świątyni. Pozostałe kolumny, a było ich w sumie 127, umieszczono w [[pronaos]]ie i wewnątrz świątyni. Kolumny o wysokości ok. 18,0 m miały średnicę w dolnej części 2,5 m. Zdobiły je w dolnej części płaskorzeźby. Rzeźby zdobiły także [[fryz]] i najprawdopodobniej [[tympanon]] oraz dach świątyni. W jej wnętrzu umieszczono cedrowy posąg [[Artemida|Artemidy]]. Wśród rzeźbiarzy zaangażowanych do prac przy budowie należeli między innymi: [[Fidiasz]], [[Poliklet]], [[Kresilas]]. Ukończenie budowli zajęło 120 lat.
W [[356 roku p.n.e.]] świątynię spalił szewc [[Herostrates]] w nadziei, że ten występek unieśmiertelni jego imię. Świątynię chciał odbudować [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]]. Mieszkańcy Efezu nie przyjęli jego warunku, jakim było umieszczenie w świątyni inskrypcji sławiących jego imię. Propozycja została odrzucona słowami: ''"Aleksandrze, nie wypada, żeby jeden bóg stawiał świątynię drugiemu bogu"'', bowiem wyznawcy Artemidy nie widzieli możliwości oddawania w jednej świątyni hołdu dwóm bogom. Aleksander, mimo iż nie przyjęto od niego pieniędzy na pokrycie kosztów odbudowy, zlecił swojemu architektowi, [[Dejnokrates]]owi, sporządzenie projektu świątyni. Koszt prac został sfinansowany ze składek mieszkańców Efezu i z kwot uzyskanych ze sprzedaży niektórych, niewykorzystanych przy odbudowie elementów spalonej świątyni. Odbudowa świątyni trwała od [[334 roku p.n.e.]] do [[260 roku p.n.e.]]. Budowla stanęła na fundamentach poprzedniej świątyni i miała identyczne z nią wymiary. Dodano nową [[krepidoma|krepidomę]] złożoną z 13 stopni. Przy odbudowie pracowali [[Skopas]], który wykonał płaskorzeźby w dolnej części kolumn, [[Praksykles]] i [[Apelles]].
Świątynia z IV wieku została zniszczona podczas najazdu [[Goci|Gotów]] w [[262 roku ]] i już nigdy jej nie odbudowano.
W roku [[1869]] ekspedycja zorganizowana przez [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]] odkryła miejsce, gdzie znajdowała się świątynia. Niektóre elementy wystroju efeskiego Artemizjonu można obecnie obejrzeć w tym muzeum. Poniżej rysunki płaskorzeźb z kolumnady Artemizjonu.
| |||