Order Wojny Ojczyźnianej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
Romi (dyskusja | edycje)
m commons --> infobox, drobne techniczne
Linia 14:
|baretka 2 opis = orderu II klasy
|ustanowiono = [[20 maja]] [[1942]]
|wielkość = 72  x  72  mm
|kruszec =
|wydano = ponad 344.&nbsp;000 I klasy <br /> ponad 1.&nbsp;000.&nbsp;000 II klasy
{{Commons |commons = Category:Order of the Patriotic War}}
}}
'''Order Wojny Ojczyźnianej''' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Орден Отечественной войны'') – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckie]] [[odznaczenie wojskowe]] ([[order]]), nadawane za zasługi bojowe podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
 
== Historia ==
[[Order]] został ustanowiony dekretem Prezydium [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] w dniu [[20 maja]] [[1942]] roku jako pierwsze odznaczenie bojowe ustanowione podczas [[Wielka Wojna Ojczyźniana|Wielkiej Wojny Ojczyźnianej]] (nazwa ta w radzieckiej propagandzie oznaczała [[II wojna światowa|II wojnę światową]], z ograniczeniem do wojny niemiecko-radzieckiej 1941-451941–1945).
 
Order posiadał dwa stopnie i był nadawany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR. Był to pierwszy radziecki order dzielony na stopnie. Był to także aż do [[1977]] roku jedyny radziecki order, który po śmierci odznaczonego mogła zatrzymać rodzina, zamiast zwracać go państwu.
Linia 40 ⟶ 41:
** w lotnictwie myśliwskim – 60
** w lotnictwie korygującym – 15
** w lotnictwie transportowym lub łącznikowym, z lądowaniem na własnym terytorium – 60, na terytorium zajętym przez przeciwnika w rejonie rozmieszczenia wojsk własnych – 16 (w łącznikowym - 30)
* z męstwem wypełniał obowiązki, wchodząc w skład załogi samolotu przy wykonaniu zadania bojowego, za które pilot lub nawigator został odznaczony [[order Lenina|Orderem Lenina]]
* kto zdołał uruchomić uszkodzony samolot, który przymusowo lądował na terytorium przeciwnika
Linia 72 ⟶ 73:
== Odznaczeni ==
{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Wojny Ojczyźnianej}}
Pierwszymi orderami I stopnia zostali odznaczeni 2 czerwca 1942 trzej artylerzyści za walkę z czołgami niemieckimi w rejonie [[Charków|Charkowa]]. Największą ilością orderów - pięcioma odznaczony był pilot myśliwski [[Iwan Fiedorow]] (4 ordery I stopnia i jeden II stopnia, z czego czwarty order I stopnia nadany już po wojnie jako jubileuszowy).
 
Odznaczani nim byli również cudzoziemcy, w tym Polacy - żołnierze [[LWP]] i francuscy piloci [[Pułk Lotnictwa Myśliwskiego Normandie-Niemen|pułku Normandie-Niemen]]. Orderem tym jednak odznaczono także niektórych dowódców i żołnierzy [[alianci|alianckich]] walczących na froncie afrykańskim i zachodnim.
 
Oprócz żołnierzy, Orderem Wojny Ojczyźnianej nagradzano także osoby pracujące na rzecz frontu na tyłach, m.in. konstruktorów broni. Odznaczono nim również niektóre jednostki wojskowe, zakłady przemysłowe oraz gazety.
Linia 80 ⟶ 81:
Po wojnie, od października 1947 zaprzestano nadawać order osobom cywilnym, a ilość nadań wobec żołnierzy zmniejszyła się. Dopiero za "odwilży" podczas rządów [[Nikita Chruszczow|Chruszczowa]] ponownie przyznawano go na większą skalę, w tym żołnierzom i partyzantom niesłusznie represjonowanym podczas [[stalinizm]]u, a także cudzoziemcom, którzy pomagali ukrywać się żołnierzom radzieckim na terenie okupowanym, w tym Polakom. Za rządów [[Leonid Breżniew|Breżniewa]] order zaczęto nadawać licznym miastom bronionym podczas wojny, jako pierwszym w [[1966]] [[Nowosybirsk]]owi i [[Smoleńsk]]owi.
 
Ogółem do [[1985]] nadano ok. 1.&nbsp;350.&nbsp;000 orderów (w tym ponad 344 tys. – I stopnia i ponad 1 milion – II stopnia). Z tego, podczas wojny nadano 324.&nbsp;903 orderów I stopnia i 951.&nbsp;652 II stopnia.
 
W [[1985]] z okazji 40-lecia zakończenia wojny wypuszczono jubileuszową wersję Orderu Wojny Ojczyźnianej, nadawaną nie za zasługi bojowe, ale wszystkim żyjącym aktywnym uczestnikom wojny (generalicja, kawalerowie niektórych innych orderów i inwalidzi otrzymywali order I stopnia, pozostali - II stopnia). Odznaka orderu typu jubileuszowego była znacznie uproszczona. Orderem jubileuszowym I stopnia było odznaczonych ok. 2.&nbsp;054.&nbsp;000 osób, II stopnia - ok. 5.&nbsp;408.&nbsp;000 osób.
 
== Opis odznaki ==
Odznaka orderu przedstawia pięcioramienną, emaliowaną na kolor czerwony gwiazdę, która nałożona jest na drugą gwiazdę wykonaną w formie złotych pęków promieni, tak, że ramiona dolnej gwiazdy znajdują się między ramionami górnej. Odznaka jest jednostrona. W centrum gwiazdy znajduje się okrągła złota tarcza pokryta czerwoną emalią, na której nałożony jest złoty [[godło ZSRR|sierp i młot]]. Tarcza okolona jest biało emaliowaną obwódką z napisem: '''ОТЕЧЕСТВЕННАЯ ВОЙНА''' (pol. „Wojna Ojczyźniana”) i małą gwiazdką. Spoza tarczy wystają skrzyżowane na tle złotych promieni, oksydowane na ciemny kolor [[karabin]] z [[bagnet]]em oraz [[szabla]]. Odznaka orderu II stopnia jest identyczna jak I stopnia, z tym że emaliowana, złocona gwiazda jest nałożona na srebrną promienistą gwiazdę. Średnica między końcami przeciwległych ramion dolnej i górnej gwiazdy wynosi 45 &nbsp;mm, średnica centralnej tarczy z napisem - 22 &nbsp;mm.
 
Order I stopnia wykonany jest ze [[złoto|złota]] [[próba złota|próby]] 583 (8,33 g) i [[srebro|srebra]], odznaka posiada łączną masę 32,34 g (dolna gwiazda oraz sierp i młot są złote, górna gwiazda jest srebrna, pozłacana na brzegach i nieemaliowanych elementach). Order II stopnia wykonany jest ze srebra, sierp i młot są złote (masa odznaki 28,05 g). Order jubileuszowy wykonany jest w całości ze srebra, detale są pozłacane.
Linia 91 ⟶ 92:
Początkowo order był zawieszony na krótkiej i szerokiej prostokątnej metalowej zawieszce, obciągniętej czerwoną wstążką; na górnym ramieniu emaliowanej gwiazdy było ucho do zawieszenia. Od 19 czerwca 1943 zmieniono sposób zawieszania gwiazdy orderu, likwidując zawieszkę i mocując gwiazdę za pomocą śruby z nakrętką na odwrocie (ordery starszego wzoru były przy tym wymieniane na nowszy wzór).
 
Przy mniej formalnych okazjach zamiast gwiazdy orderu można nosić wstążkę, szerokości 24 &nbsp;mm, bordową z jednym szerokim (5 &nbsp;mm) czerwonym paskiem pośrodku dla I stopnia oraz dwoma wąskimi (3 &nbsp;mm) czerwonymi paskami pod bokach dla II stopnia.
 
{|align=center class=wikitable width=40%
Linia 101 ⟶ 102:
|}
 
Order noszono na prawej piersi, w kolejności: I stopnia - po [[Order Aleksandra Newskiego (ZSRR)|Orderze Aleksandra Newskiego]], II stopnia - po orderze I stopnia.
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia stop}}|
{{Commons|Category:Order of the Patriotic War}}
* {{lang|ru|en}} {{cytuj książkę |imię = Михаил |nazwisko = Музалевский |imię2=Сергей |nazwisko2= Шишков |tytuł = Ордена и медали СССР 1918 – 1991 |wydawca = Ворон |miejsce = |rok = 1996 |tom = 1 |strony = 183-200183–200 |isbn = }} {{lang|ru|en}}
{{Bibliografia start}}
* {{lang|ru|en}} {{cytuj książkę |imię = Михаил |nazwisko = Музалевский |imię2=Сергей |nazwisko2= Шишков |tytuł = Ордена и медали СССР 1918 – 1991 |wydawca = Ворон |miejsce = |rok = 1996 |tom = 1 |strony = 183-200 |isbn = }}
* [http://mondvor.narod.ru/OPatWar.html Орден Отечественной войны] {{lang|ru}} – opis i historia orderu oraz fotografie historycznych odmian
}}
{{Bibliografia stop}}
 
[[Kategoria:Rosyjskie i radzieckie odznaczenia wojskowe|Wojny Ojczyźnianej, order]]