Główny Zarząd Wywiadowczy: Różnice pomiędzy wersjami

'''GRU''' ([[język rosyjski|ros.]] ''ГРУ, Главное Разведывательное Управление; Gławnoje Razwiedywatielnoje Uprawlenije (Główny Zarząd Wywiadowczy))'', w pełni oficjalnie polskie tłumaczenie ''IIGłówny Zarząd GłównyRozpoznawczy (względnie Wywiadowczy) Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich/ Federacji Rosyjskiej'', ''Jednostka Wojskowa 44388''. Instytucja [[Wywiad wojskowy|wywiadu wojskowego]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], [[Rosja|RosjiFederacji Rosyjskiej]]. Po rozpadzie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], wobec znaczącej redukcji aparatu i ograniczenia zakresu działalności cywilnych służb specjalnych wyrosłych na gruzach [[KGB]], znaczenie '''GRU''' znacznie wzrosło.

Nazwa '''GRU''' urzędowo pojawiła się, przemiennie z ''II Zarządem Głównym'' oficjalnie(II dopieroGU) w lutym [[1942]] roku. Używano jej jednak niemal od samego początku. W myśl założeń, nowo utworzony organ miał służyć jako struktura nie tyle zastępująca dotychczasowe służby wywiadowcze na szczeblu sztabów armii, co koordynująca ich działania i przedstawiająca sztabowi generalnemu kompleksową ocenę sytuacji militarnej. Poza gromadzeniem danych rozpoznania strategicznego i rozpoznania taktycznego, od pierwszych chwil swojego istnienia, '''GRU''' zajmowało się [[wywiad gospodarczy|wywiadem gospodarczym]], ze szczególnym uwzględnieniem [[przemysł zbrojeniowy|przemysłu zbrojeniowego]]. Spośród [[żołnierz]]y GRU wyłaniało się i wyłania nadal [[dyplomacja|dyplomatów]] i [[Attaché wojskowy|atasze obrony]] reprezentujących SZ ZSRR I SZ FR na [[placówka dyplomatyczna|placówkach dyplomatycznych]] ZSRR i FR. Poza wywiadem pod [[przykrywka|przykryciem]] dyplomacji (legalny) GRU prowadzi wywiad z pozycji nielegalnej czyli bez [[immunitet dyplomatyczny|immunitetu dyplomatycznego]].

Już na początku swego istnienia w [[1919]] roku poprzednik '''GRU''' przeszło czystkę zwaną też czasem ''upustem krwi'', stanowiącą przedsmak zbrodni, które w epoce stalinowskiej zdziesiątkowały radziecki establishment wojskowy. Do kolejnej czystki doszło w [[listopad]]zie [[1920]] roku, na polecenie [[Włodzimierz Lenin|Lenina]], który nakazał rozstrzelanie setek funkcjonariuszyżołnierzy wywiadu, winnych wcześniejszej mylnej oceny sytuacji w [[Polska|Polsce]]. '''GRU'''Wywiad Armii Czerwonej jednak szybko otrząsnęłootrząsnął się z jej skutków.

W latach 20. i 30 XX w., zanotowało na swoim koncie szereg sukcesów, zdobywając tajne informacje natury militarnej, dotyczące sił zbrojnych [[Niemcy|Niemiec]], [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]].

W latach [[1929]]-[[1930]] na polecenie [[Józef Stalin|Stalina]] przeprowadzono czystkę, której ofiarą padła pewna liczba wyższych rangą wojskowych. Aresztowano wtedy ok. 5% dowódcówwysokich '''GRU'''funkcją żołnierzy Razwied Upra, relatywnie mniej niż w innych kręgach aparatu władzy. Pierwszymi ofiarami czystki, która rozpoczęła się w [[1935]] roku, stali się [[funkcjonariusz publiczny|funkcjonariusze]] [[NKWD]] – głównie ci przebywający na placówkach za granicą kraju. Zadanie ich eliminacji Stalin powierzył '''GRU'''. Likwidacją oficerów [[NKWD]] osobiście kierował ówczesny szef '''GRU''', [[Jānis Bērziņš|Jan Berzin]], który wraz z gronem zaufanych pomocników wyjechał z [[Moskwa|Moskwy]] na [[Daleki Wschód]].

Po rozprawie z [[NKWD]] na Dalekim Wschodzie nadzorował on czystkę funkcjonariuszy w [[Hiszpańska wojna domowa|Hiszpanii]], teoretycznie nadal pozostając szefem '''GRU'''. W Moskwie jednak faktyczne obowiązki szefa wywiadu wojskowego przejął najpierw [[Józef Unszlicht]] (Żyd urodzony w [[Mława|Mławie]]), a następnie [[Siemion Uricki]].

Kolejną czystkę radzieckiej kadry oficerskiej [[Józef Stalin|Stalin]] rozpoczął w [[1937]] roku po aresztowaniu i skazaniu marszałka [[Michaił Tuchaczewski|Michaiła Tuchaczewskiego]]. Setki oficerów zgładzono, setki innych znalazło się w obozach pracy, tzw. [[gułag]]ach. Aresztowany i rozstrzelany został również pełniący obowiązki szefa '''GRU''' [[Siemion Uricki]]. Wysłani za granicę funkcjonariusze [[NKWD]] mordowali oficerów wywiadu [[NKWD]] i '''GRU''', którzy odmawiali powrotu do kraju. Jednym z wykonawców wyroków śmierci był młody oficer [[Iwan Sierow]], przeniesiony do [[NKWD]] z sił zbrojnych przyszły szef [[KGB]], a później '''GRU'''. W wydanej w [[1984]] roku książce: ''Inside Soviet Military Intelligence'' (''wyd. pol. GRU, 1999'') [[Wiktor Suworow]] pisze – ''Podczas czystki w [[1937]] roku '''GRU''' zostało całkowicie zniszczone, represje dotknęły nawet "babcie klozetowe" i kucharzy, znajdujących się na jego liście płac.''

Szefem GRU mianowano często wysokiego rangą oficera organów bezpieczeństwa państwowego ([[NKWD]]-[[KGB]]), na przykład od [[1958]] do [[1963]] na jego czele stał gen. płk [[Iwan Sierow]], były naczelnik SPO GUGB NKWD, później oficer [[Smiersz]]a, następnie przewodniczący [[KGB]]. Za jego kadencji GRU stało się organizacją do cna skorumpowaną. Gen. [[Piotr Iwaszutin]] były oficer [[NKWD]]/[[KGB]], piastował to stanowisko przez 24 lata (Od [[1963]] do [[1987]] roku), doprowadzając nieudolność i korupcję do rozmiarów, ojeszcze jakichwiększych nieniż śniłoza się nawet jego poprzednikompoprzedników. Za jego rządówwładzy kilku wyższych rangą oficerów GRU zbiegło na Zachód.

Gen. [[Władlen Michajłow|Wladlen Michajłow]], szefSzef GRU GSz SSSR od [[1987]] do [[1991]], nie mógłpełnił wylegitymowaćwcześniej się ani wcześniejszą służbąsłużby w wywiadzie wojskowymGRU, ani też żadnyminie posiadał umiejętnościamiumiejętności w tej dziedzinie. Za jego kadencji decyzje w sprawach bieżących podejmowali trzej zastępcy, pełniący na zmianę obowiązki przewodniczącego.

Niemal w przededniu rozpadu Związku Radzieckiego stanowisko szefaSzefa GRU objął gen. płk [[Jewgienij Timochin]], oficer wojsk obrony powietrznej, również nie mający żadnego doświadczenia w pracy wywiadu. W [[1992]] jego miejsce zajął gen. [[Fiodor Ładygin]].

Pod koniec lat 80. XX wieku radziecki wywiad wojskowy zatrudniał łącznie około 100 tysięcy mundurowych funkcjonariuszyżołnierzy. W terenie GRU nadzorowało sztaby wywiadowcze w związkach taktycznych wyższego rzędu, 180 batalionów (każdy składający się z 340 ludzi) i około 700 samodzielnych kompanii rozpoznawczych. GRU podporządkowane były także sztaby wywiadu przy dowództwach flot oraz sztaby Strategicznych Sił Rakietowych, Sił Powietrznych i Sił Obrony Powietrznej. Zarząd Wywiadu Przestrzeni Kosmicznej GRU koordynował gromadzenie danych wywiadu satelitarnego, a VI Zarząd GRU, zajmujący się wywiadem łączności, miał pod swoją pieczą system rozsianych po całym świecie radioelektronicznych urządzeń nasłuchowych.

GRU podlega także specjalnapodlegają formacjażołnierze dywersyjnaspecjalnego przeznaczenia gł. [[dywersja|dywersanci]] tzw. [[Specnaz]] o charakterze zbliżonym do jednostekżołnierzy [[działania specjalne|działań specjalnych]] sił[[Siły zbrojnychZbrojne USA:|Sił ZielonychZbrojnych Beretów iUSA]]: [[DeltaUS ForceArmy Special Forces]] wi wojskach[[US lądowychNavy orazSEALs|US SealNavy w marynarceSEALs]]. GRU odpowiada za wyszkolenie oddziałów Specnazu, ich administrację i użycie w operacjach wojennych. Jednakże jednostki Specnazu zostały poddane kontroli KGB przy wykonywaniu operacji specjalnych m.in. w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] w [[1968]] i [[Afganistan]]ie w grudniu [[1979]] roku, kiedy został zamordowany prezydent tego kraju.

Oficerów GRU kształcono w kilkunastu szkołach wyższych i instytucjach naukowych. Studia trwały trzy lub pięć lat. Najważniejszą uczelnią, w której kształcono kadry GRU, była moskiewska Wojskowa Akademia Dyplomatyczna (przeznaczenie dyplomatyczne, nie dla [[walka (wojsko)|walki]]). Oficerowie GRU studiowali również na wydziałach wywiadu w Akademii Sztabu Generalnego, centrum szkolenia nielegalów, [[Akademia Wojskowa im. Michaiła Frunzego|Akademii Wojskowej im. Frunzego]], Akademii Marynarki Wojennej, Wojskowej Akademii Łączności, Wojskowym Instytucie Języków Obcych, Akademii Wojsk Łączności, Wyższej Szkole Radioelektronicznej Marynarki Wojennej, na wydziale Specnazu Wyższej Szkoły Wojsk Powietrznodesantowych w Riazaniu, w kijowskiej Wyższej Szkole Dowodzenia i Wojskowej Lotniczej Akademii Inżynieryjnej w Charkowie. Dodatkowo agentów[[agent wywiadu|agent]]ów GRU szkolono w różnych dziedzinach rzemiosła szpiegowskiego w specjalnych szkołach szpiegów.

Centrala GRU mieści się w [[Moskwa|Moskwie]] przy Choroszewskim Prospekcie, w pobliżu dawnego lotniska Chodynka. Centralny gmach kompleksu budynków GRU, nazwany został przez funkcjonariuszy zachodnich służb wywiadowczych ''Akwarium''. w 2006 roku zbudowano nowy budynek dla [[instytucja|instytucji]]. Centralna stacja nasłuchu i radiowywiadu GRU mieści się w bazie w [[Watutinki|Watutinkach]] niedaleko od [[Troicka]].