|
=== Podstawowe pojęcia metrologiczne związane z wagami elektronicznymi, leksykon ===
* '''ADJUSTACJA WAGI''' – Zwana powszechnie [[kalibracja|kalibracją]]. Jest to szereg czynności mających na celu korekcję wskazań wagi. Kalibracji dokonywać należy [[wzorzec masy|wzorcem masy]] zbliżonym do maksymalnego udźwigu wagi. Kalibracja wagi legalizowanej jest zabroniona i mogą jej dokonywać tylko serwisy lub jednostki do tego uprawnione. Dokonanie kalibracji wiąże się z koniecznością ponownej [[Legalizacja|legalizacji wagi]]. Szczególnym rodzajem adjustacji jest ''''Adjustacja wewnętrzna (kalibracja wewnętrzna)'''' która nie wymaga powtórnego legalizowania dlatego że wzorce do jej przeprowadzenia znajdują się we wnętrzu wagi i użytkownik nie ma do nich dostępu. Kalibracja wewnętrzna odbywa się automatycznie lub na życzenie użytkownika.
* '''DZIAŁKA ELEMENTARNA [ d ]''' – lub inaczej "działka odczytowa" zawsze oznaczana małą literą "d". Jest to wyrażona w jednostkach masy, wartość różnicy między wartościami odpowiadającymi dwóm sąsiednim wskazaniom podziałki wagi.
Dla przykładu waga z działką '''d = 1 g /jeden gram/''' gdy naciśniemy palcem na szalkę wyświetlać będzie kolejne wyniki "z jedynką na końcu":
–* 0,000001 kg
–* 0,001003 kg
– 0,003 kg
Natomiast waga z działką '''d = 5 g /pięć gram/''' przy naciskaniu na szalkę wyświetli:
* '''DZIAŁKA LEGALIZACYJNA [ e ]''' – ", zawsze oznaczana małą literą "e". Jest to wartość, wyrażona w jednostkach masy, stosowana do klasyfikacji i legalizacji wag. Jest określona przez wyrażenie d =< e =< 10 e , e = <math>10^{k}</math> kg, gdzie k jest liczbą całkowitą, dodatnią, ujemną lub zerem. Wymaganie to nie dotyczy wag klasy dokładności z d < 1 mg, gdy e = 1 mg. ▼
* '''LINIOWOŚĆ WAGI''' – Zdolność wagi do zachowania określonych tolerancji nie tylko w punktach kalibracji, ale w całym przedziale ważenia. ▼
* '''OZNACZENIE CE''' – Symbolizuje zgodność wyrobu z regulacjami Unii Europejskiej, patrz [[oznaczenie CE]]. ▼
* '''OZNACZENIE M''' – Kwadrat z literą M (zielony, w przypadku wag nieautomatycznych) jest dodatkowym oznaczeniem potwierdzającym, że dana waga spełnia wymagania zasadnicze właściwej dla niej dyrektywy (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wag nieautomatycznych - NAWI lub automatycznych - MID). ▼
* '''OZNACZENIE Ex''' – Znak Ex jest oznaczeniem specjalnym dla produktów przeznaczonych do pracy w strefie zagrożonej wybuchem. Znak ten jest stosowany w celu pokazania, że wyrób spełnia wymagania norm europejskich, dostosowanych do Dyrektywy 94/9/EC. ▼
* '''WAGA LEGALIZOWANA''' – (skrót myślowy oznaczający wagę podlegającą prawnej kontroli metrologicznej) Waga, która przed wprowadzeniem do obrotu (wprowadzeniem na rynek lub oddaniem do użytkowania) została poddana procedurze: ▼▲* '''DZIAŁKA LEGALIZACYJNA [ e ]''' – ", zawsze oznaczana małą literą "e". Jest to wartość, wyrażona w jednostkach masy, stosowana do klasyfikacji i legalizacji wag. Jest określona przez wyrażenie d =< e =< 10 e , e = <math>10^{k}</math> kg, gdzie k jest liczbą całkowitą, dodatnią, ujemną lub zerem. Wymaganie to nie dotyczy wag klasy dokładności z d < 1 mg, gdy e = 1 mg.
-* oceny zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/23/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wag nieautomatycznych - NAWI (wagi nieautomatyczne - czyli np. powszechnie stosowane sklepowe) lub dyrektywą 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych - MID (wagi automatyczne) lub, ▼
-* zatwierdzenia typu (uprzednio obowiązujące prawo określało sposób badania i sprawdzenia wag, przed wejściem w życie w Polsce odpowiednich dyrektyw unijnych), ▼▲* '''LINIOWOŚĆ WAGI''' – Zdolność wagi do zachowania określonych tolerancji nie tylko w punktach kalibracji, ale w całym przedziale ważenia.
-* i została oznaczona odpowiednimi oznakowaniami (literą M) po przeprowadzeniu sprawdzenia jej dokładności (cechy legalizacji, cechy zabezpieczające). ▼
▲* '''OZNACZENIE CE''' – Symbolizuje zgodność wyrobu z regulacjami Unii Europejskiej, patrz [[oznaczenie CE]].
▲* '''OZNACZENIE M''' – Kwadrat z literą M (zielony, w przypadku wag nieautomatycznych) jest dodatkowym oznaczeniem potwierdzającym, że dana waga spełnia wymagania zasadnicze właściwej dla niej dyrektywy (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wag nieautomatycznych - NAWI lub automatycznych - MID).
▲* '''OZNACZENIE Ex''' – Znak Ex jest oznaczeniem specjalnym dla produktów przeznaczonych do pracy w strefie zagrożonej wybuchem. Znak ten jest stosowany w celu pokazania, że wyrób spełnia wymagania norm europejskich, dostosowanych do Dyrektywy 94/9/EC.
▲* '''WAGA LEGALIZOWANA''' – (skrót myślowy oznaczający wagę podlegającą prawnej kontroli metrologicznej) Waga, która przed wprowadzeniem do obrotu (wprowadzeniem na rynek lub oddaniem do użytkowania) została poddana procedurze:
▲- oceny zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/23/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wag nieautomatycznych - NAWI (wagi nieautomatyczne - czyli np. powszechnie stosowane sklepowe) lub dyrektywą 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych - MID (wagi automatyczne) lub,
▲- zatwierdzenia typu (uprzednio obowiązujące prawo określało sposób badania i sprawdzenia wag, przed wejściem w życie w Polsce odpowiednich dyrektyw unijnych),
▲- i została oznaczona odpowiednimi oznakowaniami (literą M) po przeprowadzeniu sprawdzenia jej dokładności (cechy legalizacji, cechy zabezpieczające).
Waga ta dodatkowo powinna spełniać wymagania zasadnicze dyrektyw: EMC, LVD (jeżeli im podlega) i powinna być oznaczona odpowiednim znakiem. Jeżeli waga podlega jednocześnie kilku dyrektywom, oznaczenie CE stanowi deklarację, że spełnia ona wymagania wszystkich tych dyrektyw.
Legalizacja wag (oraz innych przyrządów pomiarowych) w wielu krajach świata wynika z potrzeby zapewnienia ochrony obywatela przez państwo przed:
-* nieuczciwym handlem (rzetelność transakcji), ▼
-* ochroną życia, środowiska i zdrowia, ▼▲- nieuczciwym handlem (rzetelność transakcji),
-* odpowiednią podstawą do naliczenia podatku, cła, kary lub opłat wynikających z umów handlowych (rozliczeń). W Polsce wynika to z art. 8 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach. ▼
▲- ochroną życia, środowiska i zdrowia,
▲- odpowiednią podstawą do naliczenia podatku, cła, kary lub opłat wynikających z umów handlowych (rozliczeń). W Polsce wynika to z art. 8 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach.
W zależności od klasy i rodzaju wag, przeprowadzenie oceny zgodności (dawniej decyzja zatwierdzenia typu) zapewnia użytkownika, że taki przyrząd pomiarowy przeszedł odpowiednie badania (przykładowo odporności na zakłócenia elektromagnetyczne, niestabilnych warunków zasilania, badanie powtarzalności, pobudliwości, dokładności w różnych warunkach klimatycznych) i spełnia odpowiednie dla niego wymagania prawne. Legalizacja jest czynnością okresowego sprawdzenia dokładności przyrządu pomiarowego.
* '''WAGA NIELEGALIZOWANA''' – Waga nielegalizowana może być wprowadzona na rynek, jeżeli spełnia wymagania zasadnicze dyrektyw: EMC, LVD. Wymagania dyrektywy NAWI nie muszą być spełnione. Producent, który dokonał oceny zgodności zgodnie z Modułem A oznacza wagę znakiem CE i wystawia Deklarację Zgodności. Na takiej wadze nie wolno naklejać oznaczeń metrologicznych (litera M w kwadracie). Takie wagi mogą mieć bardzo małą dokładność i powtarzalność wyników, być podatne na czynniki pogodowe i nie mogą być one użytkowane np. w handlu.
* '''WAGA WIELOZAKRESOWA''' – Waga z dwoma, lub więcej, zakresami ważenia, np. d =1 / 2 g. Są to wagi z dwoma lub więcej obciążeniami maksymalnymi.
* '''ZAKRES WAŻENIA''' – Przedział między obciążeniem minimalnym (Min) i obciążeniem maksymalnym (Max).
{{Przypisy}}
| 