Wersja z 01:02, 13 mar 2013 edytuj Addbot (dyskusja \| edycje) 748 218 edycji m Bot: Przenoszę 42 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q5827 ← poprzednia edycja		Wersja z 22:09, 15 kwi 2013 edytuj anuluj edycję JarektBot (dyskusja \| edycje) 60 909 edycji Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z de:Perugino.; zmiany kosmetyczne następna edycja →
Linia 22: '''Pietro Perugino''', właśc. '''Pietro di Cristoforo Vannucci''' (ur. ok. 1450 w [[Città della Pieve]] k. [[Perugia\|Perugii]], zm. w lutym lub w marcu [[1523]] w [[Fontignano]]) - [[Włochy\|włoski]] malarz i rysownik okresu [[renesans]]u, wybitny przedstawiciel szkoły umbryjskiej. Był uczniem [[Piero della Francesca]] i [[Andrea del Verrocchio]]. Prowadził działalność pedagogiczną; jego uczniazmi byli m.in. [[Rafael Santi]] i [[Pinturicchio]]. Przyjaźnił się z [[Leonardo da Vinci\|Leonardem da Vinci]], dla którego twórczości żywił wielki podziw. Spośród jego wczesnych dzieł wyróżniają się ''Pokłon Trzech Króli'' z [[1473]] oraz ''Sceny z życia świętego Bernarda'' z [[1476]] a także liczne Madonny, rozsiane po wielu muzeach europejskich. Wiele z nich przez długi czas uważanych było za dzieła [[Andrea del Verrocchio\|Verrocchia]], wszystkie łączą wpływy artystyczne obu jego nauczycieli. Od [[1478]] pracował w [[Rzym]]ie – między [[1480]] a [[1482]] brał udział w dekoracji Kaplicy Sykstyńskiej wraz z innymi wielkimi artystami swojej epoki. W [[1485]] z powodu wielkiego poważania jakim się cieszył, został mianowany honorowym obywatelem [[Perugia\|Perugii]], stąd jego przydomek. Linia 35: Pozostawił bogaty i zróżnicowany dorobek, na który składają się m.in. [[fresk]]i, obrazy olejne i [[malarstwo temperowe\|temperowe]] (głównie o tematyce [[malarstwo religijne\|religijnej]] oraz [[portret]]y), rysunki, projekty [[witraż]]y. W l. 1480-82 namalował kilka fresków w [[Kaplica Sykstyńska\|Kaplicy Sykstyńskiej]]: ''Przekazanie kluczy św. Piotrowi, Chrzest Chrystusa, Wyjście Mojżesza z Egiptu''. Pozostałe (''Boże Narodzenie'' oraz ''Narodziny i znalezienie Mojżesza'') zostały w 1535 zakryte przez ''[[Sąd Ostateczny (fresk Michała Anioła)\|Sąd Ostateczny]]'' Michała Anioła. W l. 1497-1500 wykonał monumentalną dekorację freskową w reprezentacyjnej sali siedziby [[Gildia (historia)\|gildii]] bankierskiej Collegio del Cambio w Perugii. Obejmuje ona znaki zodiaku oraz planety pod postacią bóstw antycznych (sklepienie) oraz kompozycje ze scenami Bożego Narodzenia i Przemienienia Pańskiego, wyobrażenia Boga Ojca, 4 cnót kardynalnych i szeregu postaci mitycznych (ściany). Jego malarstwo cechuje zdecydowana barwa, wyrazisty rysunek, symetryczna kompozycja oraz doskonała znajomość perspektywy. Perugino był niewątpliwie twórcą wybitnym, ale tworzącym w stylu typowym dla [[XV wiek]]u (''[[Quattrocento\|quattrocenta]]''), który był już przebrzmiały za czasów "wielkiej trójki" – Leonarda da Vinci, [[Michał Anioł\|Michała Anioła]] i Rafaela. Znany i ceniony za swą młodzieńczą twórczość, w późniejszych latach uległ dość konserwatywnej manierze. Tworzył obrazy realistyczne, zabarwione sentymentalną pobożnością. Nie potrafił wprawdzie dorównać mistrzostwu młodszego od siebie Rafaela, ale bardzo silnie oddziałał na jego wczesną twórczość, kiedy to właśnie Rafael wręcz kopiował układ postaci typowy dla Perugina. Do najwybitniejszych dzieł Perugina należy fresk ''Wręczenie kluczy świętemu Piotrowi'' w [[Kaplica Sykstyńska\|Kaplicy Sykstyńskiej]]. Elementem zasadniczym, spajającym całą kompozycję jest tu budowla na planie centralnym, z kopułą, stojąca na środku placu. Osoby na pierwszym planie – w tym Chrystus wręczający klucz i klęczący Piotr – są mniej więcej jednakowej wielkości ([[izokefalizm]]) i robią wrażenie, jakby stały w jednym rzędzie. Postacie na dalszym planie są odpowiednio mniejsze, brak postaci pośrednich. Linia 58: * ''Madonna z Dzieciątkiem i dwoma świętymi'' − <small> 1493, 178 x 164 cm, Uffizi, Florencja </small> * ''Madonna z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych'' − <small> 1496, 195 x 165 cm, [[Muzea Watykańskie]] </small> * ''Madonna z Dzieciątkiem, św. Katarzyną i św. Rozalią'' − <small> 1493, 86,5 x 63 cm, [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu\|Kunsthistorisches Museum]], Wiedeń </small> * ''Madonna z Dzieciątkiem, św. Janem Chrzcicielem i św. Katarzyną Aleksandryjską'' − <small> ok. 1500, 81 x 63 cm, Luwr, Paryż </small> * ''Maria Magdalena'' − <small> 1498, 47,2 x 34,3 cm, [[Pałac Pitti\|Galleria Palatina]], Florencja </small> Linia 90: * Tamsin Pickeral, ''Pietro Perugino'', [w:] ''501 wielkich artystów'', red. S. Farthing, Warszawa: MWK, 2009, ISBN 978-83-61065-32-6 * Camillo Semenzato, ''Blask renesansu. Sztuka europejska 1470-1512'', Warszawa: Arkady, 1994, ISBN 83-213-3734-1 * Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, ''Arcydzieła malarstwa europejskiego'', Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9 * Zygmunt Waźbiński, ''Malarstwo quattrocenta'', Warszawa: WAiF, 1989, ISBN 83-221-0433-2 * Dork Zaburyan, ''Pietro Perugino'', Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze ; nr 45) * Stefano Zuffi, ''Wielki słownik malarzy'', t. 3, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-17-5 * Stefano Zuffi, Francesca Castria, ''Malarstwo włoskie. Mistrzowie i arcydzieła'', Warszawa: Arkady, 1998, ISBN 83-213-4061-X {{Kontrola autorytatywna\|VIAF=79169978\|LCCN=n/84/39337\|GND=119091771\|TYP=p}} {{DEFAULTSORT:Perugino, Pietro}}

Pietro Perugino: Różnice pomiędzy wersjami