Historia rachunku różniczkowego i całkowego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: Rachunek różniczkowy i całkowy rozwijany niezależnie w Indiach i Chinach
→‎Historia: Po dokładnym sprawdzeniu w wersji angielskiej brak uzasadnienia o Chinach
Linia 15:
Niektóre idee i metody rachunku całkowego znane były już w starożytności. Na przykład [[Archimedes]] ([[III wiek p.n.e.]]) obliczał objętości i pola powierzchni różnych brył stosując w istocie metody całkowe.
 
WRachunek Indiachróżniczkowy i całkowy został również, niezależnie od Europy, rozwinięty w Indiach. W [[XII wiek]]u [[Bhaskara]] pierwszy rozważał [[rachunek różnicowy]], a także ideę [[Pochodna|pochodnej funkcji]]. Sformułował też [[twierdzenie Rolle'a]] (szczególny przypadek [[twierdzenie Lagrange'a (rachunek różniczkowy)|twierdzenia Lagrange'a]]). W [[XIV wiek]]u i później, [[Madhawa]] i inni matematycy ze szkoły [[Kerala (stan w Indiach)|Kerala]] rozwinęli jego idee. Stworzyli koncepcje [[analiza matematyczna|analizy matematycznej]], [[liczba zmiennoprzecinkowa|liczby zmiennoprzecinkowej]], a także fundamentalne idee rachunku różniczkowego, włącznie z twierdzeniem Lagrange'a, [[całkowanie]]m wyraz po wyrazie, związkiem pomiędzy polem powierzchni pod [[wykres funkcji|wykresem funkcji]], a [[funkcja pierwotna|funkcją pierwotną]] ([[podstawowe twierdzenie rachunku całkowego]]), [[kryterium całkowe|kryterium całkowym]] oraz [[iteracja|iteracyjnymi]] metodami rozwiązywania [[równanie nieliniowe|równań nieliniowych]]. W [[XVI wiek]]u, [[Jyeshtadeva]] zebrał wiele osiągnięć i twierdzeń Szkoły Kerala w ''Yuktibhasa'', pierwszym w historii opracowaniu [[rachunek różnicowy|rachunku różnicowego]], w którym wprowadził także idee [[rachunek całkowy|rachunku całkowego]].
Rachunek różniczkowy i całkowy został również, niezależnie od Europy, rozwinięty w Chinach i Indiach.
 
W Chinach w okresie [[dynastia Song|Song]] uczony [[Shen Kuo]] ([[1031]]-[[1095]]) stosował rachunek różniczkowy.
 
W Indiach w [[XII wiek]]u [[Bhaskara]] pierwszy rozważał [[rachunek różnicowy]], a także ideę [[Pochodna|pochodnej funkcji]]. Sformułował też [[twierdzenie Rolle'a]] (szczególny przypadek [[twierdzenie Lagrange'a (rachunek różniczkowy)|twierdzenia Lagrange'a]]). W [[XIV wiek]]u i później, [[Madhawa]] i inni matematycy ze szkoły [[Kerala (stan w Indiach)|Kerala]] rozwinęli jego idee. Stworzyli koncepcje [[analiza matematyczna|analizy matematycznej]], [[liczba zmiennoprzecinkowa|liczby zmiennoprzecinkowej]], a także fundamentalne idee rachunku różniczkowego, włącznie z twierdzeniem Lagrange'a, [[całkowanie]]m wyraz po wyrazie, związkiem pomiędzy polem powierzchni pod [[wykres funkcji|wykresem funkcji]], a [[funkcja pierwotna|funkcją pierwotną]] ([[podstawowe twierdzenie rachunku całkowego]]), [[kryterium całkowe|kryterium całkowym]] oraz [[iteracja|iteracyjnymi]] metodami rozwiązywania [[równanie nieliniowe|równań nieliniowych]]. W [[XVI wiek]]u, [[Jyeshtadeva]] zebrał wiele osiągnięć i twierdzeń Szkoły Kerala w ''Yuktibhasa'', pierwszym w historii opracowaniu [[rachunek różnicowy|rachunku różnicowego]], w którym wprowadził także idee [[rachunek całkowy|rachunku całkowego]].
 
Właściwy rozwój tych metod nastąpił w [[XVII wiek]]u. Ukoronowaniem tego rozwoju są prace angielskiego fizyka i matematyka [[Isaac Newton|Newtona]] oraz niemieckiego matematyka i filozofa [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniza]], które zawierają systematyczny wykład teorii i metod związanych z pojęciem całki oraz wprowadzają terminologię i oznaczenia zbliżone do współczesnych.