Unia mielnicka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
Linia 26:
Niemożliwym do akceptacji dla Jagiellonów był zapis o elekcyjności wspólnego polsko-litewskiego tronu. [[Dynastia]] traciła swe dziedziczne uprawnienia na Litwie, nie mając gwarancji, że jej przedstawiciele zostaną wybrani [[władcy Polski|królami Polski]], co mogłoby skutkować utratą wszystkiego w kolejnej elekcji. W tekście nie znalazło się drażliwe dla Litwinów określenie inkorporacja (wcielenie, włączenie), jednak w praktyce postanowienia unii włączały Wielkie Księstwo do Korony. Wspólny władca miał być królem Polski, udział strony litewskiej w elekcji miał być symboliczny, w postaci niewielkiej delegacji. Niezadowolenie Litwinów pogłębiło rozczarowanie co do skuteczności pomocy polskiej w wojnie z Rosją. W zawartym w [[1503]] r. rozejmie Wielkie Księstwo musiało uznać stratę na rzecz Moskwy około 30% swego terytorium.
 
W tej sytuacji Aleksander i Litwini wykorzystali przewidzianą w akcie unii konieczność jej ratyfikacji (zatwierdzenia przez ''prałatów, panów, szlachtę i bojarów litewskich''). Miało się to stać na sejmie litewskim w [[Brześć|Brześciu]] ([[1505]]). Wspólne działanie króla i większości litewskich możnych spowodowało odrzucenie unii (jej zwolennicy, np. marszałek [[Jan ZbrzezińskiZabrzeziński]], stracili swe urzędy).
 
Niezrealizowana w praktyce unia mielnicka jest uznawana mimo to za ważne wydarzenie w historii Polski i Litwy. Okoliczności jej zawarcia i walki o niewprowadzenie w życie pozwalają poznać ówczesny stan stosunków polsko-litewskich oraz wpływ na nie poszczególnych podmiotów – Jagiellonów, Polaków i Litwinów. Akt unii ma istotne znaczenie jako program polityczny, którego zrealizowanie okazało się jeszcze w 1501 r. niemożliwe, ale stał się on pierwowzorem dla [[unia lubelska|unii lubelskiej]] w [[1569]] r.