Bitwa morska pod Abukirem: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MBi (dyskusja | edycje)
uzupełnienia, źródła/przypisy, drobne redakcyjne
MBi (dyskusja | edycje)
poprawa linków, wikizacja, lit., uzupełnienia
Linia 4:
'''Bitwa morska w zatoce Abukir (1798)''', zwana także '''bitwą u ujścia Nilu''' – starcie zbrojne, które miało miejsce [[1 sierpnia]]-[[2 sierpnia]] [[1798]] podczas wyprawy egipskiej Bonapartego.
 
Bitwa ta była ważnym starciem militarnym doby francuskich wojen rewolucyjnych. Flotą brytyjską dowodził [[kontradmirał]] (''Rear-Admiral of the Blue'') [[Horatio Nelson]], flotą francuską [[wiceadmirał]] [[François- Paul de Brueys Dd'Aigalliers]]. Straty Francuzów wyniosły 1700 zabitych (poległ również ich dowódca Brueys) i 3000 jeńców. Po stronie brytyjskiej liczono 218 zabitych.
 
== Wstęp ==
Linia 12:
== Przygotowania ==
[[Plik:Aboukir2.jpg|thumb|200px|Brytyjski atak na zakotwiczoną francuską linię bojową. [[Thomas Whitcombe]].]]
Obie floty spotkały się [[1 sierpnia]] tuż przez zachodem słońca. Francuzi stali zakotwiczeni w zatoce Abukir na płytkich wodach w pobliżu [[Mielizna|mielizny]]. Mielizna chroniła południowo-zachodnią stronę portu, w którym stała flota francuska, podczas gdy od strony [[Sterburta|sterburty]] na północnym wschodzie było otwarte morze. Nelson był już słynnym dowódcą, więc admirał de Brueys przestudiował jego taktykę w [[Bitwa koło Przylądka św. Wincentego (1797)|bitwie koło Przylądka św. Wincentego]] oraz w innych starciach. Biorąc to wszystko pod uwagę, de Brueys ustawił swoją linię bojową na kotwicy, co miało uniemożliwić Brytyjczykom złamanie linii. Oczekiwał, że bitwa rozpocznie się następnego ranka, gdyż nie wierzył, że Brytyjczycy zaryzykują nocne starcie w pobliżu mielizny na niezbadanych wodach. Bez zbytniego pośpiechu rozpoczęto przygotowania do bitwy. Podczas bitwy na pokładach okrętów francuskich panował taki nieporządek, że było niemożliwym ostrzelanie angielskich liniowców z lewych burt, które były zawalone rozmaitymi pakunkami. Możliwe, że Francuzi przygotowywali się do nocnej próby ucieczki.
 
== Bitwa ==
Admirał Nelson obserwował francuską flotę, która była zakotwiczona zbyt daleko od mielizn. Nelson zauważył to i rozkazał swojej linii bojowej podzielić się na dwie części, jedna miała wejść między Francuzów a mieliznę, podczas gdy druga zbliżyć się do głębszej części, a potem obie miały pokryć ogniem flotę francuską z obu stron. Należy przypomnieć, iż na francuskich okrętach [[Bakburty|bakburty]] (lewa strona statku), osłonięte lądem, nie były w ogóle przygotowane do walki. Anglikom natomiast udało się okrążyć linię francuskich statków i zaatakować równocześnie ze sterburty oraz bakburty. Jeden z brytyjskich okrętów, „Culloden”, osiadł na mieliźnie, ale reszta dała sobie radę i rozpoczęła ostrzał floty francuskiej. Wiatr wiejący z północy sprawił, że okręty francuskie nie były w stanie pomagać sobie nawzajem, pozwalając NeslonowiNelsonowi niszczyć okręty francuskie jeden po drugim, idąc wzdłuż ich linii jak po sznurku.
[[Plik:Aboukir.jpg|thumb|200px|[[Arnald George]] – „Eksplozja francuskiego okrętu flagowego Orient”]]
 
Pierwszy pod ogień dostał się francuski 120-działowy okręt flagowy „[[L'Orient]]”. Salwa „Bellerophona” pozbawiła go omasztowania i francuski okręt flagowy zaczął dryfować. Następne salwy padły z okrętów „Alexander” oraz „Swiftsure”. O godzinie 21.00 „L’Orient” stanął w ogniu, a bitwa została przerwana, gdyż okręty starały się jak najbardziej oddalić od płonącego flagowca floty francuskiej. O około 22.00 ogień dotarł do prochowni i nastąpiła eksplozja. Fragmenty statku rozleciały się w promieniu kilkuset metrów. Tylko 100 członków załogi zniszczonego flagowca na 1000 przeżyło, skacząc do morza, gdy okręt jeszcze płonął. Wraz z flagowcem zginął dowódca francuskiej floty François Paul de Brueys d'Aigalliers.
 
Tylko dwa francuskie okręty liniowe – „Généreux” i „Guillaume Tell” – razem z fregatami „Diane” i „Justice” zdołały się wymknąć. Reszta do rana [[2 sierpnia]] została zdobyta (9 okrętów), bądź została spalona (także próbujący ucieczki „Timoléon”, który osiadł na mieliźnie i eksplodował [[3 sierpnia]]).
Francuzi, oprócz okrętów, stracili 1700 ludzi (zabici i utopieni), 1500 rannych, 2000 jeńców. Anglicy mieli 2 okręty poważnie uszkodzone, 218 ludzi zabitych i 678 rannych. OcaleniOcaleli z klęski francuscy marynarze i żołnierza zasilili siły lądowe Bonapartego, tworząc tzw. Légion Nautique.
 
Płynący do macierzystych portów pochodzącyPochodzący z floty Nelsona angielski okręt „Leander”, którego [[Kapitan (żegluga)|kapitanem]] był [[Edward Berry]], płynący do macierzystych portów z informacją o zwycięstwie, został 18 sierpnia zdobyty przez jeden z okrętów francuskich, któremu udało się wymknąć z zatoki Abukir. Okrętem tym był 74-działowy „Généreux”. Na skutek tego wieść o zwycięstwie pod Abukirem dotarła do Anglii dopiero 2 października.
 
Bitwa utrwaliła brytyjskie panowanie na morzach do końca francuskich wojen rewolucyjnych i miała swój poważny udział we wzroście sławy admirała Nelsona.
Linia 32:
Lepiej wyszkoleni marynarze brytyjscy potrafili tak manewrować okrętami i dobrze obsługiwać ożaglowanie, że zdołali otoczyć przednią formację francuską, zdobywając przewagę liczebną. Dalsze swobodne ostrzeliwanie pozostałych okrętów francuskich było konsekwencją posiadania przez Brytyjczyków większej liczby liniowców. Tę przewagę wypracowano na początku starcia.
 
Kolejną przyczyną francuskiej porażki było lepsze wyszkolenie angielskich artylerzystów, którzy byli w stanie w ciągu pięciu minut oddać trzy salwy z dział, podczas gdy artylerzyści francuscy tylko jedną. Zaważył również brak skompletowanych załóg na francuskich okrętach (część marynarzy znajdowała się podczas bitwy na brzegu), całkowite nieprzygotowanie do walki bakburt i zbędne obciążenie balastem pokładów.
 
== Zwycięstwo Nelsona ==