Sudwa: Różnice pomiędzy wersjami

wieś Sudwa leży około kilometra na zachód od Olsztynka.

 

Założona w 1380 roku przez pięciu braci Prusów. Od imienia najstarszego z nich (Windike), otrzymała nazwę ''Windikendorf''. Później wieś nosiła nazwę Sawda. W 1579 roku wieś przekształcono w [[folwark]] książęcy. W 1806 r. folwark został splądrowany i zniszczony przez wojska francuskie. W 1819 roku władze pruskie przekazały folwark w Sudwie i Świętajnie na własność kolonistom, dając im 6 lat [[wolnizna|wolnizny]]. W 1846 r. we wsi były 22 domy z 221 mieszkańcami. W 1914 roku w okolicach Sudwy toczyły się ciężkie walki pomiędzy wojskami rosyjskimi i niemieckimi. Poległych w bitwie żołnierzy pochowano w zbiorowych mogiłach na dwóch małych cmentarzach. W latach 1924-1927 Niemcy wybudowali tu [[Mauzoleum Hindenburga|Tannenberg-Denkmal]] (mauzoleum Hindenburga), Pomnik Chwały Rzeszy dla uczczenia zwycięskiej bitwy nad Rosjanami w roku [[1914]]. Na monumentalną budowlę składało się osiem wież połączonych murami. Wybudowano również obozowisko dla zwiedzających, które jednak przemieniono na jeniecki obóz wojenny, gdzie więziono Polaków (55 tysięcy jeńców spoczywa na cmentarzu pod [[Królikowo (województwo warmińsko-mazurskie)|Królikowem]]). Wycofujący się przed ofensywą Niemcy wysadzili monumentalną budowlę. Do dziś przetrwały jedynie żołnierskie groby z czasów [[I wojna światowa|I wojny światowej]], wybudowano również pomnik ofiar obozu.

 

'''Kolonia Sudwa'''. Znajduje się tu duży [[cmentarz]] jeńców wojennych, zmarłych i pomordowanych w obozie jenieckim w pobliskim Królikowie (Stalag 1B Hohenstein). Zginęło tam 55 tys. jeńców: Polaków, Rosjan, Belgów, Francuzów i Włochów.

 

Zespół cmentarzy wojennych, pojedynczych i zbiorowych mogił, usytuowanych wokół dawnego założenia, upamiętniającego zwycięstwo nad Rosjanami w 1914 r. (Tannenberg-Denkmal). W 1950 r. cmentarz przebudowano. Obecnie znajdują się na nim także groby żołnierzy polskich i radzieckich (łącznie 504 mogił). Na terenie cmentarza wzniesiono pomnik, wykonany przez Ryszarda Wachowskiego. W 1979 roku przeprowadzono gruntowną renowację cmentarza.

 

* Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok.

* Bogumił Kuźniewski, ''Olsztynek. Miasto i gmina''. Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka, Olsztynek, 2007, 223 str. {{błędny ISBN|978-89151-31-5}}