Masynissa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m WP:CHECK - eliminicja błędu #75 (wcięcia w listach); zmiany kosmetyczne |
drobne merytoryczne, dodanie odniesienia do postaci Aftera |
||
Linia 40:
Massynisa powrócił w [[205 p.n.e.]] do [[Afryka|Afryki]] by odzyskać swe dziedzictwo. Wsparty przez byłych żołnierzy Gai rozgromił Mazetullusa i Lakumazesa, ale szybko się z nimi pogodził. Jednak Kartagina i Syfaks jeszcze w tym roku wszczęli wojnę z Massynisą — książę wycofał się w pasmo gór Bellus ("Piękne góry") i górny bieg rzeki Bagradas (Medżerda) i prowadził walkę [[partyzantka|partyzancką]] do [[204 p.n.e.]] Kiedy to wylądował w Afryce [[Scypion Afrykański Starszy|Publiusz Korneliusz Scypion Afrykański]]. Rzymianie postanowili wówczas wykorzystać Massynisę do swych celów; wsparty przez Scypiona w bitwie na Wielkich Polach w środkowym biegu Bagradasu (204 p.n.e.) pokonał Syfaksa i Hazdrubala Giskonidę. W [[203 p.n.e.]] Scypion w obecności wojska ogłosił Massynisę ''rex socius et amicus populi Romani'' ("sprzymierzony król i przyjaciel ludu Rzymskiego").
W [[Bitwa pod Zamą|bitwie pod Zamą]] ([[202 p.n.e.]]) to właśnie jazda Massynisy przeważyła szalę zwycięstwa na stronę Rzymian. Pokój Rzymian z Kartaginą kończący [[II wojna punicka|II wojnę punicką]], sankcjonował przejęcie władzy przez Massynisę w jego królestwie i podboju przez niego królestwa Masesyliów. Od tego momentu Massynisa korzystając z poparcia Rzymu stopniowo powiększał swoje państwo kosztem Kartaginy. W latach 163-148 p.n.e. obejmowało ono ziemię od rzeki Muluchat na wschodzie do [[Trypolitania|Trypolitanii]] i [[Cyrenajka|Cyrenajki]] na wschodzie.
Do jego zasług należy:
Linia 46:
* bicie własnych brązowych monet ([[mennica]] w Cyrcie),
* propagowanie osiadłego trybu życia i uprawiania ziemi wśród Numidów,
* przejął punickie wzory administracyjne; na czele miast i osad stali odtąd prefekci.
Prowadzona przez Masynissę polityka centralizacji i wzmocnienia władzy królewskiej budziła opór części Numidów. Jednym z tego przejawów był bunt [[After (Numida)|Aftera]], który miał miejsce przed 193 lub 162/161 p.n.e. After i jego zwolennicy zmuszeni zostali do ucieczki poza granice królestwa.
Po jego śmierci Emilianus Scypion będący wykonawcą jego testamentu podzielił królestwo między jego trzech prawowitych synów, jako równych sobie nie na zasadzie terytorialnego rozgraniczenia (jedność państwa wraz z jego dochodami miała zostać zachowana):
| |||