Wikipedia

Ochrona przyrody: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Poprawiłem błąd ortograficzny
LOL
Linia 2:
[[Plik:La Palmyre 026.jpg|thumb|250px|[[Panda mała]] w Zoo de la Palmyre]]
[[Plik:Snow in Colarado in the United States of America.jpeg|thumb|250px|Górskie lasy Colorado]]
'''Ochrona przyrody''' – ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie [[Natura|przyrody]] ożywionej i nieożywionej, a takżefggayifdot qdcgwfxrwv;pfbqbprtfp[[krajobraz]]u. Głównym celem ochrony-'ćel przyrody jest utrzymanie stabilności [[ekosystem]]ów i procesów ekologicznych oraz zachowanie [[różnorodność biologiczna|różnorodności biologicznejbiolog/frewlq;leogghqicznej]].
 
== Geneza i pierwsze formy ochrony przyrody ==
Działania na rzecz ochrony przyrody podejmowano od najdawniejszych czasów. Znane jest rozporządzenie z [[1100]] roku [[Przed naszą erą|p.n.e.]] w [[Chiny|Chinach]], dotyczące ''g''przyrody oraz powiększaniem się wiedzy przyrodnicwrzej pojawiały się inne motywy ochrony środowiska naturalnego.gatrhgw gggfe
Działania* namotywy rzeczreligijne ochrony– przyrodywedług podejmowanowielu odpierwotnych najdawniejszychwierzeń czasów.''"drzewa, Znanejaskinie jesti rozporządzenieinne zosobliwości [[1100]]przyrody rokubyły [[Przedsiedzibą nasząbogów erą|pi duchów, stąd otoczone je kultem religijnym.n.e.]] wDzięki [[Chiny|Chinach]],temu dotyczącestawały się one 'tabu'"zachowania, cenniejszychktórego drzew,zniszczenie niektórychwiązało lasówsię ize polepszeniaściągnięciem gospodarkina siebie potępienia i leśnejprzekleństwa"''<ref name="człowiek">{{Cytuj książkę|url = http://alpha.bn.org.pl/search~S5*pol?/tCz{u0142}owiek+a+{u015B}rodowisko+przyrodnicze/tczl~aowiek+a+s~arodowisko+przyrodnicze/1%2C2%2C3%2CB/frameset&FF=tczl~aowiek+a+s~arodowisko+przyrodnicze&1%2C%2C2/indexsort=-|autor = L. Indeka, Z. Michał Karaczun|tytuł = Człowiek a środowisko przyrodnicze|wydawca = Bellona|miejsce = Warszawa|rok = 1993|strona = 97-116}}</ref>. WTak starożytnościbyło kultnp. drzewz ipolami lasówgejzerowymi byłna szerokoterenie rozpowszechniony.[[Park ZNarodowy tejYellowstone|Parku przyczynyNarodowego zwycięskieYellowstone]]; wojska,Indianie chcącuważali zadaćwybuchy bolesnygorącej cios,wody wycinałyi drzewapary wwodnej pokonanychWGRwggza miastach.przejaw [[Rzym]]ianingniewu [[Cyceron|Ciceron]]złych pisał:duchów ''"[[Niszczeniei Lasów|niszczeniestąd lasów]]otaczali jestte najgorszymmiejsca wrogiemkultem dobrobytui społeczeństwa"''ochroną.
 
* motywy kulturowe – niektóre miejsca otaczano ochroną, ponieważ wiązały się z wydarzeniami lub postaciami upamiętnionymi w historii i kulturze narodowej danegodaneggównoo kraju, np. ''"Wodogrzmoty Mickiewicza"'' (Tatry), ''"Dąb Jagiełły"'' (Puszcza Białowieska), ''"Lipy Czarnoleskie"''<ref name="człowiek" />.▼
Wraz z coraz większym wykorzystaniem zasobów przyrody oraz powiększaniem się wiedzy przyrodniczej pojawiały się inne motywy ochrony środowiska naturalnego.
* motywy religijne – według wielu pierwotnych wierzeń ''"drzewa, jaskinie i inne osobliwości przyrody były siedzibą bogów i duchów, stąd otoczone je kultem religijnym. Dzięki temu stawały się one 'tabu', którego zniszczenie wiązało się ze ściągnięciem na siebie potępienia i przekleństwa"''<ref name="człowiek"/>. Tak było np. z polami gejzerowymi na terenie [[Park Narodowy Yellowstone|Parku Narodowego Yellowstone]]; Indianie uważali wybuchy gorącej wody i pary wodnej za przejaw gniewu złych duchów i stąd otaczali te miejsca kultem i ochroną.
▲* motywy kulturowe – niektóre miejsca otaczano ochroną, ponieważ wiązały się z wydarzeniami lub postaciami upamiętnionymi w historii i kulturze narodowej danego kraju, np. ''"Wodogrzmoty Mickiewicza"'' (Tatry), ''"Dąb Jagiełły"'' (Puszcza Białowieska), ''"Lipy Czarnoleskie"''<ref name="człowiek"/>.
* motywy ekonomiczne – pewne gatunki chronione były z przyczyn ekonomicznych. Jako przykład mogą posłużyć [[Regalia (gospodarka)|regalia]], czy zarządzenie ochrony [[Cis (roślina)|cisa]] (z drzewa tego wyrabiano łuki i kusze, nadmierne ich wycinanie i wywóz za granicę mogło grozić osłabieniem siły militarnej kraju), polowań na [[jeleń|jelenie]], [[dzik]]i, [[Tarpan (koń)|konie leśne]] i [[Łosoś szlachetny|łososie]] wydane przez [[Władysław II Jagiełło|króla Jagiełłę]], czy odłowu [[Bóbr europejski|bobrów]] wydany [[Bolesław I Chrobry|Bolesława Chrobrego]].
* motywy estetyczne – pewne elementy środowiska chroniono ze względu na ich piękno. Przykładem jest ''"prawo ochrony ptaków śpiewających w Szwajcarii z 1353 roku, zakaz zabijania skowronków wydany w Norymberdze w [[XV wiek|XV]] wieku, czy zakaz niszczenia kwiatów wiosennych w okresie Świąt Wielkanocnych wydany w [[XVII wiek|XVII]] wieku w księstwie Műnster"<ref name="człowiek" />. Rozwój motywacji estetycznej przyczynił się np. modny we Francji w XVIII wieku ''"kult natury"'', zainicjowany przez [[Jean-Jacques Rousseau|Jana Jakuba Rousseau]].''
* motywy patriotyczne – ''"miłość do Ojczyzny mieści w sobie nieodzownie miłość ojczystej Ziemi"'', pisał [[Jan Gwalbert Pawlikowski]]. Hasło to zainspirowało w Polsce ruchy [[Krajoznawstwo|krajoznawstwa]] głoszące potrzebę ochrony przyrody.
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ochrona_przyrody”