Wersja z 20:10, 13 maj 2013 edytuj 83.25.35.4 (dyskusja) Nie podano opisu zmian ← poprzednia edycja		Wersja z 07:37, 21 kwi 2015 edytuj anuluj edycję Terminus666 (dyskusja \| edycje) 284 edycje ort. następna edycja →
Linia 1: '''Statut żupny''' – zwany także Statutem [[Żupy krakowskie\|Żup Krakowskich]] – ordynacja wydana przez króla [[Kazimierz III Wielki\|Kazimierza Wielkiego]] 22 kwietnia 1368 roku. Spisana ręką [[Podskarbi wielki koronny\|podskarbiego]] królewskiego [[Dymitr z Goraja\|Dymitra z Goraja]], opracowana została przez kolegium monarszych doradców. Ordynacja regulowała zasady związane z wydobyciem i sprzedażą soli. Nadawała moc prawną starym, zwyczajowym normom oraz wprowadzała nowe [[Przepis prawa\|przepisy]], mające poprawić funkcjonowanie żup i zwiększyć ich [[Zysk (ekonomia)\|dochodowość]]. Na mocy ordynacji ~~solne~~solnej w [[Zjednoczone Królestwo Polskie\|Królestwie Polskim]] - m.in. żupy w [[Kopalnia soli Bochnia\|Bochni]] i w [[Kopalnia soli Wieliczka\|Wieliczce]] - przekształcone zostały w przedsiębiorstwa królewskie. Ich [[Dzierżawa\|Dzierżawę]] objęli nowi [[Urzędnik\|urzędnicy]] mianowani przez króla zwani odtąd [[żupnik]]ami. W dokumencie określone zostały przepisy regulujące handel solą z żup krakowskich, przepisy regulujące produkcję soli, opodatkowanie handlu solą oraz warunki jej [[eksport]]u. Król wziął pod opiekę górników. Ordynacja określała wysokość ich zarobków, gwarantowała pomoc materialną dla pracowników żup i ich rodzin w razie [[Wypadek przy pracy\|wypadku podczas pracy]] oraz wprowadzała stałe [[Składka ZUS\|składki]] górnicze na rzecz samopomocy. Powołany został też specjalny szpital przeznaczony dla górników. Ordynacja przyznawała [[monopol]] handlu solą [[Mieszczaństwo\|mieszczanom]] krakowskim, bocheńskim i wielickim. Dochody z eksportu soli król przeznaczał na utrzymanie powołanej przez siebie cztery lata wcześniej [[Uniwersytet Jagielloński\|Akademii Krakowskiej]].

Statut żupny: Różnice pomiędzy wersjami