'''Strateg''' ({{greka|στρατηγός}} ''strategos'', l. mn. {{grc|στρατηγοί}} ''strategoi'') – w [[Starożytna Grecja|starożytnej Grecji]] wysoki rangą dowódca armii lub floty.
W [[Sparta|Sparcie]] stratedzy byli mianowani na czas wojny i mogli w zastępstwie króla objąć stanowisko głównodowodzącego.
Linia 7 ⟶ 8:
Do roku [[487 p.n.e.]], gdy zniesiono urząd ''[[archont]]a polemarcha'', stratedzy byli jego pomocnikami, później urząd stratega stał się jednym z ważniejszych.
Początkowo w wypadku wojny wyruszali na nią wszyscy ''stratedzy'', sprawując dowództwo codziennie na zmianę, po [[Starożytna Grecja#Wojny perskie|wojnach perskich]] wysyłano nie więcej niż trzech, a czasem tylko jednego stratega. Od tego też czasu pojawiła się funkcja pierwszego stratega i urząd zaczął nabierać znaczenia politycznego. W latach [[443 p.n.e.|443]]-[[429 p.n.e.]] nieprzerwanie funkcję tę sprawował [[Perykles]], który praktycznie kierował w tym okresie polityką Aten. Wprowadzona za jego rządów zasada wynagradzania za sprawowanie urzędów i ich obsada drogą losowania nie obejmowała urzędu stratega, dlatego mogły go obejmowaćsprawować jedynie osoby zamożne.
Od połowy IV wieku nastąpiła zmiana obowiązków stratega.: Dotychczasdotychczas każdy strateg dowodził oddziałami wyłącznie ze swojej fyli, a od połowy IV wiekuodtąd 5 strategów miało dokładnie określony zakres obowiązków. Pojawił się strateg hoplicki (''epi tous hoplitas''), który był odpowiedzialny za dowodzenie oddziałami poza granicami kraju. Strateg ''epi ten choran'' miał w razie najazdu bronić [[Attyka (kraina historyczna)|Attyki]] w razie napadu, ''epi tas symmorias'' był odpowiedzialny był za wyznaczanie dowódców okrętów ([[trierarcha|trierarchów]]). A dwóchDwóch pozostałych pełniło funkcję ''epi ton Peiraiea''.Mieli– mieli oni zarządzać stoczniami i portem wojennym.
Funkcję ''strategosa autokratora'' (o nieograniczonej władzy) sprawował w [[407 p.n.e.]] [[Alkibiades]].
Urząd ten występował także w innych państwach greckich poza Spartą i Atenami – (funkcję tę pełnił na przykładnp. [[Dionizjos Starszy]], [[tyran]] [[Syrakuzy|Syrakuz]] –), a także w państwach [[epoka hellenistyczna|hellenistycznych]].
