Irlandzka wojna o niepodległość: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m WP:CHECK#64 linki tożsame z tekstem linka |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 23:
'''Irlandzka wojna o niepodległość''' – [[Partyzantka|wojna partyzancka]] w [[Irlandia|Irlandii]] prowadzona w latach [[1919]]–[[1921]] przeciwko wojskom [[Wielka Brytania|brytyjskim]].
Latem 1919 roku 15 tys. żołnierzy [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] stanęło do walki z 50 tys. brytyjskich żołnierzy i licznymi [[Ulster Volunteer Force|Ochotnikami Ulsterskimi]]. W odpowiedzi na rozpoczęcie przez IRA [[Partyzantka|wojny partyzanckiej]] [[Anglicy]] wprowadzili rządy [[terror]]u. [[Tymczasowe aresztowanie|Aresztowania]], [[łapanka|łapanki]], osadzenia w obozie i [[godzina policyjna]] stały się w Irlandii codziennością. Na brytyjski [[terror]] IRA zareagowała [[Zamach (politologia)|zamachami]], intensyfikacją wojny partyzanckiej oraz [[Kara śmierci|egzekucjami]] zdrajców<ref name=K>{{cytuj stronę |url=http://www.konserwatyzm.pl/artykul/12575/o-co-walczy-irlandzka-armia-republikanska |tytuł=O co walczy Irlandzka Armia Republikańska?}}</ref>.
Do najsłynniejszego incydentu w trakcie wojny doszło w [[Dublin]]ie w listopadzie 1920 roku. 21 listopada IRA wykonała egzekucję na 13 agentach tajnej służby brytyjskiej ''Cairo Gang''. Tego samego dnia [[Black and Tans]] – brytyjskie oddziały pomocnicze RIC – otoczyły zapełniony [[kibic]]ami [[stadion]] Croke Park i otworzyły w stronę tłumu ogień, zabijając 12 osób, a wiele innych raniąc. Zdarzenie to nazwano „[[Krwawa niedziela (Dublin 1920)|krwawą niedzielą]]”. 10 dni później, z rąk IRA, zginęło 17 brytyjskich żołnierzy.
Linia 31:
W lipcu 1921 roku obie strony rozpoczęły rozmowy. [[Michael Collins (polityk irlandzki)|Michael Collins]] i [[Arthur Griffith]] – wiedząc, że IRA nie jest już w stanie długo walczyć – zgodzili się podpisać [[Traktat angielsko-irlandzki]] (''Treaty''), zgodnie z którym powołane zostało [[Wolne Państwo Irlandzkie]], będące [[Dominium brytyjskie|dominium brytyjskim]] obejmującym 26 hrabstw południowych. Kwestia 6 hrabstw ulsterskich miała być rozstrzygnięta później. Głową Irlandii pozostawał [[król]] Wielkiej Brytanii, a marynarka brytyjska miała prawo do baz w kilku irlandzkich [[port morski|portach]], ale mimo tych ograniczeń Irlandczycy mogli decydować o swoim losie.
Wielu mieszkańców wyspy nie było jednak zadowolonych z uzyskania jedynie statusu dominium. Jeszcze więcej wątpliwości budziło oddzielenie części Ulsteru od reszty kraju. Mimo to zmęczeni wojną Irlandczycy zdecydowanie poparli w wyborach zwolenników [[Traktat angielsko-irlandzki|Traktatu]]. Część bojowników IRA (tzw. IRA antytraktatowa) nie pogodziła się jednak z Traktatem i postanowiła kontynuować zbrojną walkę o całkowicie niepodległą i zjednoczoną Irlandię<ref name=K>{{cytuj stronę |url=http://www.konserwatyzm.pl/artykul/12575/o-co-walczy-irlandzka-armia-republikanska |tytuł=O co walczy Irlandzka Armia Republikańska?}}</ref>.
* [http://www.warofindependence.info/ strona poświęcona irlandzkiej wojnie o niepodległość]▼
== Zobacz też ==
Linia 40 ⟶ 37:
* [[powstanie wielkanocne]]
* [[irlandzka wojna domowa]]
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|nazwisko=Hegarty|imię=Neil|tytuł=Story of Ireland|wydawca=BBC Books|miejsce=Londyn|rok=2011|isbn=978-1-849-90246-5}}
▲* [http://www.warofindependence.info/ strona poświęcona irlandzkiej wojnie o niepodległość]
[[Kategoria:Irlandzkie powstania]]
| |||