Zbigniew Cybulski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m drobne poprawki w ISBN
Linia 19:
}}
[[Plik:Wrocław, WWFF - tablica pamiątkowa poświęcona Zbigniewowi Cybulskiemu (Aw58MW).jpg|thumb|240px|Wrocław, tablica pamiątkowa poświęcona aktorowi na ścianie budynku Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych]]
'''Zbigniew Hubert Cybulski''' (ur. [[3 listopada]] [[1927]] w [[Kniaże (obwód iwanofrankiwski)|Kniażach]], zm. [[8 stycznia]] [[1967]] we [[Wrocław]]iu<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Snoch | imię = Bogdan | autor = Bogdan Snoch | tytuł = Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego | wydawca = Muzeum Śląskie | miejsce = Katowice | rok = 2006 | strony = 27 | isbn = 83-60353-11-5}}</ref>) – polski [[aktor]] teatralny i filmowy, uważany za jednego z najwybitniejszych i najpopularniejszych [[aktor]]ów [[II wojna światowa|powojennej]] [[Polska|Polski]]<ref name=wew>{{cytuj stronę | url = http://www.teatry.art.pl/portrety/cybulski_zb/wew.htm| tytuł = We Wrocławiu uczczono 36. rocznicę śmierci Zbyszka Cybulskiego| data dostępu = 2011-05-24| autor = | opublikowany = www.teatry.art.pl| język = pl}}</ref>. Jego największym osiągnięciem [[film]]owym jest rola [[Maciek Chełmicki|Maćka Chełmickiego]] w [[film]]ie ''[[Popiół i diament (film)|Popiół i diament]]'' z 1958 roku, w [[reżyser]]ii [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.portalfilmowy.pl/osoba,7362,1,22854,Zbigniew-Cybulski.html#opis |tytuł=Zbigniew Cybulski |opublikowany=portalfilmowy.pl |data dostępu=6 lutego 2014 |język=en}}</ref>. 8 stycznia 1967 wpadł pod koła [[pociąg]]u na terenie [[Wrocław Główny|wrocławskiego dworca kolejowego]] i doznał ciężkich obrażeń ciała. Zmarł w [[szpital]]u tego samego dnia.
 
== Kariera ==
Był absolwentem gimnazjum im. Jędrzeja Śniadeckiego (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Jędrzeja Śniadeckiego) w [[Dzierżoniów|Dzierżoniowie]] (1947) oraz [[Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie|PWST]] w [[Kraków|Krakowie]] (1953)<ref name="wew">{{cytuj stronę|url=http://www.teatry.art.pl/portrety/cybulski_zb/wew.htm|tytuł=We Wrocławiu uczczono 36. rocznicę śmierci Zbyszka Cybulskiego|autor=|data dostępu=2011-05-24|opublikowany=www.teatry.art.pl|język=pl}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.teatry.art.pl/portrety/cybulski_zb/pamietajao.htm| tytuł = Pamiętają o Cybulskim| data dostępu = 2011-05-24| autor = | opublikowany = www.teatry.art.pl| język = pl}}</ref>. W tym samym roku zadebiutował w [[Teatr Wybrzeże|Teatrze Wybrzeże]] w [[Gdańsk]]u w sztuce ''[[Intryga i miłość]]'' [[Friedrich Schiller|Friedricha Schillera]]<ref name="culture.pl">{{cytuj stronę | url = http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_cybulski_zbigniew| tytuł = Kultura polska: Zbigniew Cybulski| data dostępu = 2011-05-23| autor = Halina Olczak-Moraczewska| opublikowany = [[Culture.pl]]| język = pl}}</ref>. Rok później zaprezentował się w swoich dwóch pierwszych rolach filmowych w produkcjach ''[[Pokolenie (film)|Pokolenie]]'' i ''[[Kariera (film 1954)|Kariera]]''. Wówczas też, razem z [[Bogumił Kobiela|Bogumiłem Kobielą]], założył artystyczny teatrzyk studencki [[Bim-Bom]] w [[Gdańsk]]u, którego był dyrektorem. Zagrał mniejsze role w [[film]]ach ''[[Ósmy dzień tygodnia (film)|Ósmy dzień tygodnia]]'' [[Aleksander Ford|Aleksandra Forda]] i ''[[Krzyż walecznych (film)|Krzyż walecznych]]'' [[Kazimierz Kutz|Kazimierza Kutza]] (ten pierwszy został wstrzymywany przez [[Cenzura w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|cenzurę]] w Polsce przez ponad 20 lat).
 
Największą popularność przyniósł Cybulskiemu film ''[[Popiół i diament (film)|Popiół i diament]]'' z [[1958 w filmie|1958]] roku, wyreżyserowany przez [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdę]], oceniany jako jedna z najlepszych produkcji w historii polskiej kinematografii<ref name=str193>{{cytuj książkę |nazwisko = Bret| imię = David| tytuł = Marlene Dietrich – My Friend| wydawca = Robson Books| miejsce = | rok = 2000| strony = 193| isbn = 186105-319-3}}</ref>. Film nominowany został do nagrody [[Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych|Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.allrovi.com/movies/movie/ashes-and-diamonds-v3080/awards| tytuł = Ashes and Diamonds – Cast, Reviews, Summary, and Awards| data dostępu = 2011-05-24| autor = | opublikowany = www.allrovi.com| język = en}}</ref>. Na początku lat 60. przeprowadził się do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie występował w [[Kabaret Wagabunda|Kabarecie Wagabunda]], [[Teatr Ateneum w Warszawie|Teatrze Ateneum]]. Grał tam w takich sztukach jak ''Kapelusz pełen deszczu'', ''Dwoje na huśtawce'' czy ''Pierwszy dzień wolności''. Występował w spektaklach [[Teatr Telewizji|Teatru Telewizji]], m.in. w produkcjach ''Murowane alibi'' [[Janusz Morgenstern|Janusza Morgensterna]], ''Podwórko'' [[Andrzej Jarocki|Andrzeja Jarockiego]], ''Romans prowincjonalny'' [[Kornel Filipowicz|Kornela Filipowicza]] czy ''Zatrzaśnij ostatnie drzwi'' na podstawie tekstu [[Truman Capote|Trumana Capote’a]]. W [[1960 w filmie|1960]] roku wystąpił w kolejnym [[film]]ie [[Andrzej Wajda|Wajdy]], ''[[Niewinni czarodzieje]]''. Dzięki zdobytemu uznaniu za ''Popiół i diament'' otrzymywał role w produkcjach zagranicznych: francuskich filmach ''[[Herbata i mięta]]'' ([[1961 w filmie|1961]]), ''Lalka'' ([[1962 w filmie|1962]]), a także w międzynarodowym przedsięwzięciu ''[[Miłość dwudziestolatków]]''. W [[1964 w filmie|1964]] zagrał w szwedzkim filmie ''[[Kochać (film)|Kochać]]'' i ''[[Rękopis znaleziony w Saragossie (film)|Rękopis znaleziony w Saragossie]]'' nakręconym na podstawie [[Rękopis znaleziony w Saragossie (powieść)|powieści]] [[Jan Potocki (1761-1815)|Jana Potockiego]]. Ta druga rola uważana jest za jedną z najlepszych w jego karierze<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.teatry.art.pl/portrety/cybulski_zb/35l.htm| tytuł = 35 lat temu zmarł Zbigniew Cybulski| data dostępu = 2011-05-24| autor = | opublikowany = www.teatry.art.pl| język = pl}}</ref>.