Cudzoziemiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
etymologia
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
uzupełnienie
Linia 1:
'''Cudzoziemiec''' , obcokrajowiec ([[łacina|łac.]] ''peregrinus'' – osoba pochodząca z innego kraju<ref>[http://pl.glosbe.com/pl/la/cudzoziemiec ''cudzoziemiecCudzoziemiec po łacinie'']</ref><ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/316B2B81B911F8B6C125657C007D5884.php ''Słownik Wyrazów Obcych'']</ref>, [[język angielski|ang.]] ''foreigner'', [[język francuski|fr.]] ''étranger'', [[język niemiecki|niem.]] ''Ausländer'', [[język rosyjski|ros.]] ''иностранец'') – osoba nieposiadająca [[obywatelstwo|obywatelstwa]] państwa, w którym przebywa<ref>[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3888351/cudzoziemiec.html Cudzoziemiec w Encyklopedii PWN].</ref>.
 
Regulacja statusu cudzoziemców jest różna w poszczególnych państwach. Obecnie duże znaczenie ma też [[prawo międzynarodowe]], a na terenie [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] regulacje unijne.
 
== Cudzoziemcy w polskim prawie ==
Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 12.12. grudnia 2013 r. o cudzoziemcach<ref>{{Dziennik Ustaw|2016|1990}}</ref> (będącej uzupełnieniem ustawy z dnia 2.04. kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim<ref>{{Dziennik Ustaw|2012|161}}, z późn. zm.</ref>) „cudzoziemcem„''cudzoziemcem jest każdy kto nie posiada obywatelstwa polskiego''.”<ref>Podobnie definiowały to przepisy wcześniejsze: Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 sierpnia 1926 r. o cudzoziemcach – art. 1 ({{Dziennik Ustaw|1926|83|465}}), Ustawa z dnia 29 marca 1963 r. o cudzoziemcach – art. 1 ({{Dziennik Ustaw|1963|15|77}}), Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach – art. 2 ({{Dziennik Ustaw|1997|114|739}}) i Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach – art. 2 ({{Dziennik Ustaw|2003|128|1175}}).</ref> Oznacza to, że ustawa wskazuje na negatywną legalną definicję cudzoziemca. Według art. 5 ustawy o cudzoziemcach – cudzoziemca, który jest obywatelem dwóch lub większej liczby państw traktuje się jako obywatela tego państwa, którego dokumentu użył podczas wjazdu na terytorium RP. Stąd [[podwójne obywatelstwo|dwupaństwowców]] trzeba traktować jakby byli obywatelami tylko jednego państwa<ref>„Materialne prawo administracyjne” Z. Leoński, wyd. C.H. Beck, wyd. 9, s. 60.</ref>. W Polsce sprawami cudzoziemców zajmuje się [[Urząd do Spraw Cudzoziemców]] z siedzibą w Warszawie przy ul. Koszykowej 16<ref>[http://www.udsc.gov.pl/ Strona Urzędu do Spraw Cudzoziemców].</ref>.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach – art. 2 ({{Dziennik Ustaw|1997|114|739}}) i
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach – art. 2 ({{Dziennik Ustaw|2003|128|1175}}).</ref> Oznacza to, że ustawa wskazuje na negatywną legalną definicję cudzoziemca. Według art. 5 ustawy o cudzoziemcach – cudzoziemca, który jest obywatelem dwóch lub większej liczby państw traktuje się jako obywatela tego państwa, którego dokumentu użył podczas wjazdu na terytorium RP. Stąd [[podwójne obywatelstwo|dwupaństwowców]] trzeba traktować jakby byli obywatelami tylko jednego państwa<ref>„Materialne prawo administracyjne” Z. Leoński, wyd. C.H. Beck, wyd. 9, s. 60.</ref>. W Polsce sprawami cudzoziemców zajmuje się [[Urząd do Spraw Cudzoziemców]] z siedzibą w Warszawie przy ul. Koszykowej 16<ref>[http://www.udsc.gov.pl/ Strona Urzędu do Spraw Cudzoziemców].</ref>.
 
Oprócz ustawy z dnia 12.12. grudnia 2013 r. status cudzoziemców regulują również inne akty prawne, jak np.:
 
* [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucja RP z 1997 r.]] – zgodnie z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP każdy „kto się znajduje pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.” Stąd na terenie władztwa RP cudzoziemca trzeba traktować tak jak obywatela polskiego. Istnieją od tego oczywiście wyjątki (art. 37 ust. 2 „wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa.”), np. urzędnikiem samorządowym może być tylko obywatel polski, jak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21.11. listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20082231458 Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1458]</ref>.
 
* [[umowa międzynarodowa|umowy międzynarodowe]] – np. [[Traktat o Unii Europejskiej]] – ze względu na przynależność do Wspólnoty inaczej traktuje się cudzoziemców posiadających [[obywatelstwo Unii Europejskiej]], a inaczej tych którzy go nie posiadają.
Linia 17 ⟶ 15:
 
* członków [[misja dyplomatyczna|misji dyplomatycznych]] i [[urząd konsularny|urzędów konsularnych]] państw obcych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych pod warunkiem wzajemności i posiadania przez te osoby dokumentów potwierdzających pełnienie przez nie funkcji uprawniających do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pobytu na tym terytorium,
* obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub [[Szwajcaria|Konfederacji Szwajcarskiej]] oraz członków ich rodzin, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają.
 
Wcześniej kwestie prawne związane z cudzoziemcami regulowała ustawa z 13.06. czerwca 2003 r. ({{Dziennik Ustaw|2011|264|1573}}, z późn. zm.).
 
=== Podział cudzoziemców ===
Linia 26 ⟶ 24:
# brak obywatelstwa UE – cudzoziemiec taki musi posiadać ważny dokument podróży, tj. paszport oraz jeśli jest to wymagane być w posiadaniu wizy, jeżeli chce przekroczyć terytorium RP<ref>[http://www.yourpoland.pl/a102_zasady-wjazdu-do-polski-obywatele-panstw-ue.html Zasady wjazdu do Polski - obywatele państw UE].</ref>. Pozostałe wymagania to: posiadanie niezbędnych środków do pokrycia kosztów dojazdu na terytorium RP (np. okazanie waluty polskiej), przejazdu przez nie, pobytu i wyjazdu z terytorium RP (np. bilet powrotny do kraju pochodzenia<ref name="prawoadm">„Prawo administracyjne”, Z. Cieślak, J. Jagielski, J. Lang, M. Szubiakowski, M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Wydawnictwo prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002 r., s. 560.</ref>).
 
* [[Apatryda]] (bezpaństwowiec, apolita, od łac. ''ápatris'' – 'pozbawiony ojczyzny' z [[gr.]]) – jest to osoba nieposiadająca żadnego obywatelstwa. Przyczyny takiego stanu faktycznego mogą być różnorodne np. nieznani są rodzice dziecka. Polska ustawa o obywatelstwie dąży do tego, aby istniała jak najmniejsza ilość bezpaństwowców m.in. ze względu na skutki jak np. brak ochrony ze strony państwa czy brak posiadania praw politycznych. Wyrażone jest to w art. 47 ust. 1 ustawy o obywatelstwie polskim – zrzeczenie się obywatelstwa tylko na wniosek osoby, nigdy nie można komuś zabrać obywatelstwa ze względu na np. poglądy polityczne bądź nieodpowiednie zachowanie oraz art. 2 ustawy o obywatelstwie polskim<ref>Ustawa o obywatelstwie polskim z dnia 2.04. kwietnia 2009 r.</ref>. Zgodnie z art. 137 Konstytucji RP „Prezydent Rzeczypospolitej nadaje [[obywatelstwo polskie]] i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.” Aby nie doprowadzić do sytuacji, w której ktoś zrzekłby się swojego jedynego obywatelstwa, nie posiadając innego (a więc zwiększa liczbę bezpaństwowców), co do zasady Prezydent RP nie wyrazi zgody na zrzeczenie się go.
 
* Cudzoziemcy uprzywilejowani – są to osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego, ale w stosunku do nich zniesione są ograniczenia nałożone na pozostałych cudzoziemców. Przyczyną jest tu pełniona przez nich funkcja, tj. szefowie i członkowie personelu misji dyplomatycznych, kierownicy urzędów konsularnych i członkowie personelu konsularnego państw obcych. Przywileje dotyczą też obywateli Unii Europejskiej oraz ich rodzin, obywateli [[Europejski Obszar Gospodarczy|Europejskiego Obszaru Gospodarczego]], cudzoziemców ubiegających się o ochronę<ref name="art" />.
Linia 72 ⟶ 70:
 
Decyzję odmowną o wjeździe cudzoziemca na terytorium RP wydaje komendant granicznej placówki kontrolnej [[Straż Graniczna|Straży Granicznej]].
 
Zasady udzielania [[azyl]]u określa ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z 13 czerwca 2003 r.<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20031281176 Dz.U. 2003 nr 128 poz. 1176]</ref>
 
{{Przypisy}}
Linia 78:
* [http://www.udsc.gov.pl/ Urząd ds. Cudzoziemców w Warszawie]
* [http://www.unhcr-centraleurope.org/pl/co-robimy/ochrona-bezpanstwowcow.html Ochrona Bezpaństwowców]
* [http://www.migrant.info.pl/strona-glowna.html Portal informacyjny "Migrant"]
* [http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/62933/Polski_system_azylowy.pdf ''Polski system azylowy'']
 
[[Kategoria:Ludność w prawie międzynarodowym]]