Bacówka (chata pasterska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawiam przekierowania |
int. |
||
Linia 38:
== Przygotowanie pastwiska pod koszar i szałas ==
Opis przygotowania miejsca pod wypas i szałas w XIX wieku, w Beskidzie Śląskim,
''Osada, która potrzebowała nowych pastwisk, wynajmowała wspólnie koziarza;'' (...) ''brał on ze sobą do lasu pięć do sześciu kóz, psa, siekierę i kopaczkę i z tym wiosną wyruszał w puszczę, w miejsce, gdzie miała w przyszłości powstać polana. Tam budował sobie szałas i żywiąc się przez całe lato mlekiem kozim odrąbywał korę większych drzew.'' (...) ''Jesienią wracał do wsi, by znów wiosną powrócić w to samo miejsce, gdzie zastawał „suchary", czyli wyschnięte drzewa. Rozniecał pod nimi ogniska i pilnował ich przez kilka dni, dopóki ogień nie wdarł się do wnętrza drzewa. Takie drzewo tliło się przez kilka tygodni, dopóki się nie zwaliło - „tram" dopalał się już na ziemi. Tym sposobem wielkie drzewa waliły się same zżarte ogniem, mniejsze wycinał i spalał koziarz.'' (...) ''Kiedy po kilku latach koziarz skończył „cierchlenie"'' („cierchlić" oznacza odzieranie z kory) ''i wypalanie drzew, na nowo powstałą polanę, zwaną teraz „cierchłą", przychodził „owczarz z kierdelem " i budował szałas i koszar''<ref>{{Cytuj|autor r=Anna Kowalewska-Lewicka|rozdział=Gospodarka i trzebież żarowa w Karpatach Polskich w XIX i XX wieku|tytuł=Etnografia polska|data=1961|opis=Tom 5|miejsce=Wrocław - Warszawa - Kraków|wydawca=Zakłada Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN|s=109}}</ref>''.''
Linia 50:
== Bacówki obecnie ==
Niegdyś hale tętniły życiem pasterskim i stały na nich liczne bacówki i szopy. Gdy pasterstwo z przyczyn ekonomicznych stało się nieopłacalne, zostały one pozostawione swojemu losowi. Wiele z nich zniszczało już zupełnie, inne niszczeją. Tylko nieliczne z nich, szczególnie w parkach narodowych doczekały się odnowienia i konserwacji i stanowią świadectwo dawnej kultury pasterskiej. Niektóre, znajdujące się na prywatnych terenach są przerabiane na domki letniskowe. Nieliczne zostały przerobione na cele mieszkaniowe i służą również turystom. Ale w miejscach o natężonym ruchu turystycznym budowane są nowe (współczesne) bacówki, które komercyjnie zajmują się produkcją i sprzedażą turystom [[oscypek|oscypków]] i innych wyrobów z mleka owczego. Do szczególnie znanych zaliczają się te, które znajdują się w miejscowościach uczestniczących w tzw. [[Oscypek|Szlaku Oscypkowym]], jest ich około 40<ref>[http://web.archive.org/web/20120820203639/http://www.rodzinny-krakow.pl:80/ciekawe-miejsca/Szlak-oscypkowy.aspx Ciekawe Miejsca > Szlak oscypkowy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
{{Zobacz też|Pasterstwo w Karpatach|koleba|szałas}}
| |||