Homo sovieticus: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
4 literówki Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 1:
'''Homo sovieticus''' ([[łacina|łac.]] „człowiek sowiecki/radziecki”) – według [[Michaił Heller|Michaiła Hellera]] pojęcie funkcjonujące początkowo w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] jako określenie kolejnego etapu [[ewolucja|ewolucji]] człowieka ''[[Homo sapiens]]'' ukształtowanego dzięki powodzeniu [[marksizm|marksistowskiego]] eksperymentu społecznego<ref>„Związek Radziecki jest (...) ojczyzną nowego, wyższego typu homo sapiens - homo sovieticus”, za: {{cytuj książkę|autor=praca zbiorowa |tytuł=Sowietskije ludi |miejsce=Moskwa |rok=1974}}</ref><ref name="ms">{{cytuj książkę|tytuł=Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki |autor=[[Michaił Heller]] |rok=1989 |miejsce=Warszawa|wydawca=Wydawnictwo Pomost}}</ref>.
Równocześnie pojęcie zaczęło funkcjonować w [[wydawnictwo podziemne|drugim obiegu]] jako opis postępującego procesu demoralizacji społeczeństwa [[komunizm|komunistycznego]]. W 1982 roku rosyjski pisarz i [[socjologia|socjolog]] emigracyjny [[Aleksandr Zinowjew]] napisał książkę pod tym tytułem, stanowiącą połączenie relacji i próby analizy mentalności emigrantów rosyjskich we Francji „skażonych” [[komunizm]]em.
[[Leszek Kołakowski]] uważał, że pracą kluczową w kształtowaniu ''homo sovieticus'' był [[Krótki kurs historii WKP(b)]], który, przez swoje liczne zmiany zgodne ze zmianami „linii partii” lub eliminacją kolejnych przywódców partyjnych, był „podręcznikiem sfałszowanej pamięci i rozdwojonej rzeczywistości”. Cechy wykształcone przez wieloletnie powtarzanie kolejnych wersji „Krótkiego kursu” doprowadziły do wykształcenia „nowego człowieka sowieckiego: ideologicznego schizofrenika, szczerego kłamcy, człowieka gotowego do nieustannych i dobrowolnych samookaleczeń umysłowych”<ref name="kołakowski">{{cytuj książkę |autor=Leszek Kołakowski |tytuł=Główne nurty marksizmu |tom=III - Rozkład | rok=1989 |wydawca=Wydawnictwo "Krąg-Pokolenie" |strony=867}}</ref>.
Linia 23:
Tischnerowski ''homo sovieticus'' to osoba będąca tworem systemu totalitarnego i niepotrafiąca odnaleźć się w systemie politycznym innego typu<ref name=MM20131105>{{Cytuj stronę | url =http://niezalezna.pl/47939-homo-sovieticus-atakuje | tytuł =Homo sovieticus atakuje | autor = Maciej Mazurek | opublikowany =[[niezalezna.pl]] | praca = | data =5 listopada 2013 | język =}}</ref>.
W podobnym tonie definiował termin publicysta [[Jerzy Turowicz]]. Pisał: „Homo sovieticus to człowiek zniewolony, ubezwłasnowolniony, pozbawiony ducha inicjatywy, nieumiejący myśleć krytycznie. [...] Homo sovieticus to dziś człowiek, który wszystkiego oczekuje i domaga się od państwa, który nie chce i nie umie swego losu wziąć we własne ręce”<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko =Turowicz | imię =Jerzy | autor link = | tytuł =Pamięć i rodowód | czasopismo =Tygodnik Powszechny | wolumin =nr 45 | wydanie = | strony = | data =1993 | wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref><ref name=MM20131105/>.
== Przypisy ==
| |||