Johann Tetzel: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot dokonuje drobnych poprawek redakcyjnych: typografia, linkowania etc. |
źródła/przypisy, szablon |
||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2018-05|pov=2018-05}}
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko = Johann Tetzel
Linia 42 ⟶ 43:
}}
'''Johann''' (lub '''Johannes''') '''Tetzel [[Dominikanie|OP]]''' (ur. 1465 w [[Pirna|Pirnie]], zm. [[11 sierpnia]] [[1519]] w [[Lipsk]]u) – [[Królestwo Niemieckie|niemiecki]] duchowny [[katolicyzm|katolicki]], [[Dominikanie|dominikanin]], [[przeor]] [[klasztor]]u w [[Głogów|Głogowie]], inkwizytor [[Polska|Polski]]. Znany głównie ze sprzedaży [[odpust]]ów{{przez kogo}}, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn [[reformacja|reformacji]]. Autor powiedzenia ''Gdy tylko [[złoto]] w misce zadzwoni, do [[niebo (raj)|nieba]] jakaś [[Dusza (religia)|duszyczka]] pogoni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt''){{fakt}}.
== Życiorys ==
Tetzel urodził się w [[Saksonia|saksońskim]] mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego [[złotnictwo|złotnika]], Hansa Tetzla. W Pirnie studiował [[teologia|teologię]] i [[filozofia|filozofię]]. W [[1489]] wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako [[kaznodzieja]]. W [[1502]] wyznaczony przez [[papież]]a do propagowania odpustu [[Rok Jubileuszowy|jubileuszowego]], którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W [[1509]] został ustanowiony [[inkwizycja|inkwizytorem]] na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża [[Leon X|Leona X]] do godności komisarza ds. [[odpust]]ów w [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętym Cesarstwie Rzymskim]].
W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów [[grzech]]ów{{fakt}}. Twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły [[Maria z Nazaretu|Marię Pannę]]{{fakt}}. Sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione{{fakt}}, traktując darowanie win wyłącznie jako pewnego rodzaju transakcję. W 1517 próbował dokonać zbiórki [[pieniądz|pieniędzy]] na trwającą w [[Rzym]]ie budowę [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|Bazyliki św. Piotra]], co stanowiło inspirację dla [[Marcin Luter|Marcina Lutra]] przy pracy nad [[95 tez]]ami, w części poświęconej tetzlowej akcji.
W 1517 zdobył tytuł [[licencjat]]a Świętej Teologii na [[Europejski Uniwersytet Viadrina|Uniwersytecie Viadrina]] we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]], a następnie [[doktor (stopień naukowy)|doktora]] Świętej Teologii ([[1518]]), za obronę w dwóch [[Mowa (retoryka)|mowach]] [[Doktryna religijna|doktryny]] o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu.
[[Karl von Miltitz]], [[kanonik]] [[Katedra w Moguncji|katedry w Moguncji]], zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci{{fakt}}. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w [[Lipsk]]u, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany{{według kogo}} i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza.
{{Kontrola autorytatywna}}
| |||