Od XVII w. do początku XX w. służy jako podstawa w muzyce artystycznej.Podstawową cechą tonalności jest organizacja danego materiału muzycznego wokół ustalonego centrum odniesienia.W przypadku atonalności zasada taka nie obowiązuje.
Każda [[gama]] składa się z dwóch [[tetrachord]]ów,w durowej występują identyczne,natomiast molowa posiada tetrachordy o różnej budowie.Zależności te określone są miejscami występowania półtonów w poszczególnych tetrachordach,tak więc w trybie dur interwał sekundy małej(półtonu) znajduje się pomiędzy III a IV oraz VII a VIII stopniem gamy,w trybie moll pomiędzy II a III oraz V a VI stopniem gamy.Tryb skali,zarówno durowej jak i molowej określa górny tetrachord.
Muzyka pisana w tonacji durowej posiada charakter pogodny,wesoły,w tonacji molowej smutny,smętny.Elementy nastroju wyczuwalne są przez słuchaczy podczas wykonywania utworów na koncercie.
Analogicznie pierwszy tetrachord gamy F-dur jest drugim tetrachordem gamy [[B-dur]] (2 bemole), pierwszy tetrachord gamy B-dur jest drugim tetrachordem gamy [[Es-dur]] (3 bemole). Podobnie drugi tetrachord gamy G-dur jest pierwszym tetrachordem gamy [[D-dur]] (2 krzyżyki), a drugi tetrachord gamy D-dur jest pierwszym tetrachordem gamy [[A-dur]] (3 krzyżyki). Taka prawidłowość ma miejsce również w przypadku gam molowych (w trybie [[skala molowa|naturalnym]]).
Następstwo kolejnych gam zamyka [[koło kwintowe]]. Pokrewieństwo pomiędzy gamami durowymi i molowymi oparte jest na zasadzie paralelizmu, przy czym o paralelnym charakterze tonacji decyduje zbieżność materiału dźwiękowego, a więc także liczba przykluczowych [[znak chromatyczny|znaków chromatycznych]]. Na przykład: gamie C-dur odpowiada [[a-moll]] (brak znaków przykluczowych), G-dur – [[e-moll]] (krzyżyk [[fis (dźwięk)|fis]]), D-dur – [[h-moll]] (dwa krzyżyki: fis i [[cis (dźwięk)|cis]]), F-dur – [[d-moll]] (bemol [[b (dźwięk)|b]]), B-dur – [[g-moll]] (dwa bemole: b i [[es (dźwięk)|es]]).
System dur-moll określa się również jako system funkcyjny. Konsekwencją organizacji [[materiał dźwiękowy|materiału dźwiękowego]] na bazie [[skala (muzyka)|skal]] opartych na interwałach sekundowych było wytworzenie napięć pomiędzy centrum tonalnym i dźwiękami składowymi [[akord]]ów tercjowych budowanych na kolejnych stopniach tych skal. Na tej podstawie w epoce [[klasycyzm]]u ukształtował się system [[harmonika (muzyka)|harmonii funkcyjnej]].
