Götz von Berlichingen: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
int., drobne redakcyjne
Linia 22:
 
[[Plik:Götz Rüstung.jpg|mały|Zbroja Götza von Berlichingen]]
Mając 16 lat, Götz von Berlichingen wstąpił na służbę u margrabiego [[Fryderyk Starszy Hohenzollern|Fryderyka II]] – władcy Brandenburgii-[[Ansbach]]. Rok później (w 1497 roku) uczestniczył w wyprawie [[Święty cesarz rzymski|cesarza]] [[Maksymilian I Habsburg|Maksymiliana I]], tocząc boje w [[Lotaryngia|Lotaryngii]], [[Brabancja|Brabancji]] i [[Burgundia|Burgundii]]. W 1499 z trudem ocalił swe życie w przegranej [[Wojna austriacko-szwajcarska (1499)|wojnie]] ze [[Stara Konfederacja Szwajcarska|Szwajcarią]]. Podobnie jak [[Georg von Frundsberg]] był rozczarowany strategią wojskową przyjętą przez cesarza Maksymiliana I.
 
Od 1500 roku dzięki swej waleczności i umiejętnościom uczestniczył w licznych kampaniach [[Rycerstwo|rycerskich]]. Wraz ze swym oddziałem brał udział w walkach toczonych pomiędzy poszczególnymi książętami i miastami Niemiec. Celem tych walk było przywracanie naruszonego prawa. Pomimo skomplikowanej sytuacji politycznej von Berlichingen dał się poznać jako lojalny i waleczny rycerz. Służąc księciu [[Bawaria|Bawarii]] [[Albrecht IV Mądry|Albrechtowi IV Mądremu]] w czasie [[Wojna o sukcesję w Landshut (1504–1505)|landshuckiej wojny sukcesyjnej]] pomiędzy [[Palatynat Reński|Palatynatem]] a Bawarią w 1505 roku, podczas oblężenia [[Landshut]], wskutek wystrzału z [[kolubryna|kolubryny]] stracił prawą rękę. Nie chcąc porzucić rycerskiego rzemiosła, kazał wykuć sobie z żelaza [[Żelazna Ręka (Götz von Berlichingen)|protezę ręki]] i nadal ze swoim oddziałem był do dyspozycji lokalnych władców.
 
W 1519 roku walczył u boku [[Ulryk Wirtemberski|Ulryka Wirtemberskiego]] z wojskami [[Związek Szwabski|Związku Szwabskiego]]. Trafił do niewoli, ale za wstawiennictwem Georga von Frundsberga (generalnego dowódcy piechoty Związku) uwolniono go w 1522 roku po zapłaceniu okupu (około 2 tysięcy [[gulden]]ów w złocie) i złożeniu przysięgi, że nie wystąpi nigdy przeciw Związkowi.
 
Von Berlichingen trzymał się z dala od polityki, ale w trakcie [[Wojna chłopska w Niemczech|wojny chłopskiej]] w Niemczech w 1525 roku obwołano go przywódcą powstańców rejonu [[Odenwald]], który należał do Związku Szwabskiego. Ponieważ wystąpienie przeciwko Związkowi było złamaniem przysięgi – po miesiącu Götz uciekł do swojego zamku. Pomimo to Związek oskarżył go o niedotrzymanie przyrzeczenia. W 1526 zdecydował się pojechać do [[Augsburg]]a aby oczyścić się z zarzutów. Podobnie jak cesarz, Związek Szwabski udzielił mu gwarancji nietykalności, jednak, gdy tylko przybył do miasta, wtrącono go do lochu (listopad 1528). W 1530 roku potwierdził Związkowi złożoną w 1522 roku przysięgę i został zwolniony. Nałożono na niego areszt domowy, co oznaczało, iż nie mógł opuszczać swojego zamku [[zamek Hornberg|Hornberg]]<ref>[http://www.burg-hornberg.de/ Zamek Hornberg]</ref> nad rzeką [[Neckar]]. W 1540 roku cesarz [[Karol V Habsburg|Karol V]] zwolnił go, jako kalekiego starca, z przysięgi i zakazów. Götz opuścił areszt w 1542 roku i brał udział w wojnie przeciwko [[Turcy|Turkom]] na [[Królestwo Węgier (1526–1867)|Węgrzech]] oraz wspomagał cesarza Karola V w 1544 roku w walkach we [[Królestwo Francji (987–1791)|Francji]]. Podupadłszy na zdrowiu powrócił do Hornbergu, gdzie dożył 82 lat.
 
Götz był przykładem wierności książętom i wierności danemu słowu. Uchodził za człowieka honoru, dozgonnie oddanego swemu władcy. Wykorzystali to propagandziści [[III Rzesza|III Rzeszy]] nadając [[17 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Götz von Berlichingen”|17 Dywizji Grenadierów Pancernych SS]] jego imię. Przydomek ''Götz von Berlichingen'' przyjął również [[Walther Karjus]], jednoręki [[Pilotaż (lotnictwo)|pilot]] [[Samolot myśliwski|myśliwski]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]].