Norma językowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Poprawka językowa Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
. |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|terminu językowego|inne znaczenia słowa „[[norma]]”}}
'''Norma językowa''', '''norma języka ogólnego''' – pojęcie z dziedziny [[Kultura języka|kultury języka]]. Norma stanowi zbiór preferowanych elementów [[System językowy|systemu językowego]], uznawanych w społeczeństwie za wzorcowe i [[Język standardowy|standardowe]]{{odn|Polański|1999|s=398}}; jej kształt motywowany jest względami historycznymi, tradycją, kulturą językową, estetyką i [[Uzus językowy|uzusem]]. Powstanie normy językowej
Kodyfikacja preskryptywna obejmuje unormalizowanie [[gramatyka|gramatyki]], [[ortografia|ortografii]] (zasad pisowni), [[ortofonia|ortofonii]] (zasad wymowy) oraz wydanie słowników normatywnych. Na gruncie skodyfikowanej normy możliwe jest mówienie o [[błąd językowy|błędzie językowym]] w ujęciu [[Preskryptywizm językowy|preskryptywistycznym]], czyli odejściu od środków mowy sankcjonowanych normatywnie. Z punktu widzenia nauki forma języka promowana przez kodyfikatorów nie jest jednak obiektywnie wyższa ani bardziej prawowita lingwistycznie od niestandardowych narzeczy{{R|memoirs}}{{R|fasold}}, a norma preskryptywna i dyktowane przez nią pojęcie poprawności działają na mocy konwenansu społecznego{{R|money}}{{R|minorities}}.
Linia 7:
== Podział norm językowych ==
W odniesieniu do wielu języków wyróżnia się więcej niż jedną odmianę funkcjonalną [[Język ogólny|mowy ogólnej]]{{R|mpawlak}}.
* '''Norma wzorcowa''' – zbiór elementów języka akceptowanych przez większość ogółu użytkowników danego języka, zwłaszcza przez osoby, które znajomość języka wyniosły z domu, mają co najmniej średnie wykształcenie i traktują język jako wartość. Akceptacja elementów normy wzorcowej jest uzależniona od znajomości historii języka przy dużym wpływie takich elementów jak tradycja językowa{{R|rjp}}.
* '''Norma użytkowa''' – na którą składają się elementy mowy używane w kontaktach nieformalnych, niekoniecznie zgodne z tradycją bądź wzorcowym systemem językowym, a także najbardziej ekspresywne. Normy użytkowe wynikają ze stosowania języka jako wartości użytkowej: komunikacyjnej, perswazyjnej itp{{R|kultura}}.
| |||