Kultura Olmeków: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Zmiana czasownika na odpowiedniejszy. , jęz.
Linia 15:
Początki sztuki olmeckiej datowane są na [[XII wiek p.n.e.|1200 r. p.n.e.]], najważniejsze stanowiska archeologiczne związane z Olmekami to [[La Venta]], [[Tres Zapotes]], [[San Lorenzo Tenochtitlán]] oraz [[Cerro de las Mesas]]. Z kulturą olmecką związane są ogromne głowy wykonane w kamieniu (są to najprawdopodobniej wizerunki kapłanów Jaguara). Badania dowodzą, że nie są to ośrodki jednorodne etnicznie, ale cechą wspólną są pozostawione rzeźby twarzy ludzkich. Wszystkie, bez względu na użyty materiał ([[skała|kamień]], [[jadeit]], [[glina]]) mają podobne, negroidalne rysy twarzy.
 
Z okresem rozwoju kultury olmeckiej związane jest powstanie [[wierzenia Olmeków|religii]] wraz z panteonem bóstw przejętych później z różnymi modyfikacjami przez inne kultury Ameryki, narodziny państwa teokratycznego i hierarchizację społeczeństwa. Sądząc po ilości wyobrażeń ważną postacią związaną z mitologią olmecką był jaguar, najprawdopodobniej symbol sił natury. Przedstawiano go jako całą postać, głowę, paszczę lub człowieka z głową jaguara o ludzkiej twarzy. W La Venta odnaleziono maskę jaguara wykonanązrobioną jako mozaika z serpentynu. Zagadkowe jest ukrycie jej pod grubą warstwą [[cegła suszona|cegieł (adobe)]]. Pod cegłami natrafiono na warstwę 47 siekier z [[serpentynit]]u ułożonych na krzyż, na mozaice. Wśród znalezisk olmeckich natrafiono także na drobne wyroby: biżuterię, posążki i figurki zwierząt wykonane z [[bazalt|bazaltu]], [[nefryt|nefrytu]], jadeitu oraz serpentynitu.
 
Z tego okresu pochodzą też najstarsze stele kamienne i ołtarze. Olmekowie wznosili też platformy i postumenty z ubitej ziemi, często zmieszanej z cegłami adobe, przykryte płytami kamiennymi. Najstarsza piramida schodkowa została odkryta w [[Cuicuilco]] (w [[Meksyk]]u). Jest to budowla na planie koła o średnicy 135,0 m i wysokości 20,0 m, na szczycie stał ołtarz lub świątynia. Piramida schodkowa pobudowana została także w La Venta. Niezbyt dokładnie jest znana rola tych piramid. Wiązane są najczęściej z symbolem nieba – siedziby bogów. Jednak po odkryciu w latach [[1949]]-[[1952]], pod piramidą [[Świątynia Inskrypcji|Świątyni Inskrypcji]] w [[Palenque]] grobowca pogląd ten nie może być uznawany za ostateczny. Z regionem [[Oaxaca]] (ok. [[VIII wiek p.n.e.|800 r. p.n.e.]]) wiąże się powstanie [[pismo ideograficzno-fonetyczne|pisma "glificznego"]], jeszcze nie w pełni odczytanego. Stąd kultura Olmeków jest słabo rozpoznana.