Aleksander Wat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
lit.
Linia 39:
Tuż przed wojną, w maju 1939 roku, znalazł się na liście osób przeznaczonych do osadzenia w [[Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej|Berezie Kartuskiej]]. Po wybuchu wojny uciekł wraz z rodziną z Warszawy do [[Lwów|Lwowa]], gdzie w październiku rozpoczął pracę w „[[Czerwony Sztandar (periodyk po polsku)|Czerwonym Sztandarze]]”. Wraz z [[Tadeusz Boy-Żeleński|Tadeuszem Boyem-Żeleńskim]], [[Władysław Broniewski|Władysławem Broniewskim]], [[Aleksander Dan|Aleksandrem Danem]], [[Halina Górska|Haliną Górską]] i [[Wanda Wasilewska|Wandą Wasilewską]] wszedł w władze [[Komitet Organizacyjny Pisarzy Lwowskich|Komitetu Organizacyjnego Pisarzy Lwowskich]], powołanego 13 października. Sześć dni później – 19 października – wyłoniono [[Komitet Organizacyjny Pisarzy Zachodniej Ukrainy]], w którego skład wszedł Wat. 19 listopada 1939 roku podpisał oświadczenie pisarzy polskich witające [[Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)|przyłączenie Zachodniej Ukrainy do Ukrainy Radzieckiej]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Prawdziwa historia Polaków | strony = 168}}</ref>. W styczniu 1940 został aresztowany wraz z [[Władysław Broniewski|Władysławem Broniewskim]], [[Tadeusz Peiper|Tadeuszem Peiperem]] i [[Anatol Stern|Anatolem Sternem]] we [[Lwów|Lwowie]] przez [[NKWD]] w zorganizowanej prowokacji. Wkrótce w ''Czerwonym Sztandarze'' ukazał się artykuł uzasadniający aresztowanie trzech pisarzy pt. ''Zgnieść gadzinę nacjonalistyczną''.
 
W więzieniu przebywał do 20 listopada 1941 roku. Więziono go we Lwowie, [[Kijów|Kijowie]], [[Łubianka (Moskwa)|Łubiance]] i w [[Saratów|Saratowie]], następnie zesłano do [[Kazachstan]]u. wW [[Ałmaty]] odnalazł żonę [[Paulina Wat|Paulinę]] (Olę) Watową i 9-letniego wówczas syna [[Andrzej Wat|Andrzeja]]. Był następnie delegatem regionalnym [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rządu RP]], odmówił przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Do Polski wrócił w 1946 r., staraniem głównie [[Adam Ważyk|Adama Ważyka]]. Od czasu pobytu na Łubiance pozbawiony sympatii do [[komunizm]]u.
 
W latach 1946–1948 pracował jako redaktor naczelny [[Państwowy Instytut Wydawniczy|Państwowego Instytutu Wydawniczego]] (PIW), od grudnia 1947 zasiadał w zarządzie polskiego [[PEN Club]]u. Publikował w „[[Kuźnica (tygodnik)|Kuźnicy]]”, „[[Renesans|Odrodzeniu]]” i „[[Twórczość (miesięcznik)|Twórczości]]”. W okresie stalinowskim zaprzestał aktywnej działalności literackiej, w 1953 roku zapadł na ciężką chorobę [[Zespół Wallenberga|zespół opuszkowy Wallenberga]], którą leczył w [[Szwecja|Szwecji]] i południowej [[Francja|Francji]]. W 1957 opublikował tom ''Wiersze'', za który otrzymał nagrodę „[[Nowa Kultura (1950–1963)|Nowej Kultury]]”. Kolejny tom ''Wiersze śródziemnomorskie'' wydał już na zachodzie. Kilkanaście miesięcy pracował we Włoszech jako redaktor polskiej serii w mediolańskim wydawnictwie [[Umberta Silvy]]. W latach 1961–1963 przebywał we Francji, w [[Paryż]]u i [[Cabris]]. W 1964 roku objął posadę asystenta w Center for Slavic and East European Studies na [[Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley|Uniwersytecie Berkeley]]. Wtedy udzielił [[Czesław Miłosz|Czesławowi Miłoszowi]] serii biograficznych wywiadów, które ukazały się jako ''[[Mój wiek]]''. W następnym roku powrócił do Francji, w celach terapeutycznych wyjeżdżał na [[Majorka|Majorkę]], gdzie napisał ostatni tom wierszy ''Ciemne świecidło''. Przez cały ten okres nękały go ostre bóle głowy, z ich powodu 29 lipca 1967 roku popełnił samobójstwo poprzez przedawkowanie leków przeciwbólowych. Został pochowany na [[Cmentarz Les Champeaux w Montmorency|cmentarzu Les Champeaux w Montmorency]].