Język karaimski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
link
Linia 21:
Już w XV i XVI wieku karaimski był używany w liturgii i korespondencji, a w końcu XVI wieku powstały najstarsze zachowane utwory poetyckie (treny i pijutim), między innymi autorstwa Izaaka syna Abrahama z Trok (1525–1585). Spośród twórców tworzących po karaimsku w XX wieku wymienić można [[Szymon Kobecki (1865-1933)|Szymona Kobeckiego]], [[Aleksander Mardkowicz|Aleksandra Mardkowicza]] i [[Szymon Firkowicz|Szymona Firkowicza]].
 
Do utrwalania tekstów w języku karaimskich używano w różnych okresach aż trzech alfabetów: [[Alfabet hebrajski|hebrajskiego]], [[Cyrylica|cyrylicy]] oraz [[Alfabet łaciński|łacińskiego]]. Pierwszym systemem używanym przez Karaimów do zapisu swego języka ojczystego było pismo hebrajskie, znane temu narodowi zapewne już od czasu przyjęcia religii karaimskiej. Alfabet hebrajski posłużył Karaimom do utrwalenia zdecydowanej większości tekstów sakralnych. Praktyka taka przetrwała aż do [[Lata 20. XX wieku|lat 20. XX wieku]], nigdy jednak nie istniały jednolite [[ortografia|zasady ortograficzne]], które przystosowałyby pismo hebrajskie do specyfiki języka karaimskiego. Z tego względu pisownia tekstów była niezwykle niekonsekwentna, nawet w obrębie konkretnego rękopisu<ref name="nemeth2">{{Cytuj książkę | tytuł = Karaimi | wydawca = Wydawnictwo Sejmowe | miejsce = Warszawa | data = 2012 | seria = Mniejszości Narodowe i Etniczne w Polsce | strony = 66-67 | isbn = 978-83-7666-143-8 | inni = Beata Machul-Telus (red.) | rozdział = Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość karaimskiej działalności kulturalno-językowej | imię r = Michał | nazwisko r = Németh}}</ref>. Na przełomie XIX i XX wieku pismo hebrajskie zaczęło być wypierane przez cyrylicę oraz alfabet łaciński. Zapis cyrylicą rozpowszechnił się od roku [[1904]], kiedy w Kijowie wydany został tom wierszy [[Szymon Kobecki (1865-1933)|Szymona Kobeckiego]] pt. ''Ирларъ'' (''Irłar''){{r|nemeth2}}. Cyrylicy używali powszechnie Karaimi na Krymie oraz w [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]].
 
W [[II Rzeczpospolita|latach międzywojennych w Polsce]] rozpowszechniło się użycie pisma łacińskiego do zapisu języka karaimskiego. Alfabetu takiego używało chociażby pismo ''[[Karaj Awazy]]'', ukazujące się w [[Łuck]]u w latach 1931–1938. Zmodyfikowana wersja tego alfabetu zaczęła być również stosowana na terytorium Litwy po odzyskaniu niepodległości przez to państwo na początku lat 90. XX wieku.