|
'''Bagaudowie''' ([[języki celtyckie|z celtyckiegołac.]] ''wojownikBagaudae''<ref, name="wiem">[http://portalwiedzylp.onet.pl/17316,,,,bagaudowie,haslo.html Encyklopedia''Bagauda'') WIEM]</ref>) – uczestnicy zbrojnych buntów ludności wiejskiej w [[Galia Zaalpejska|Galii]] i [[Hispania Tarraconensis|Hiszpanii]], skierowanych przeciwko rzymskiemu uciskowi podatkowemu, jak i [[latyfundium|latyfundystom]] (koniec [[III wiek|III]] – pocz. [[V wiek|V w.]])<ref name="pwn">[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3873266/bagaudowie.html Encyklopedia PWN]</ref><ref>Rozruchy wybuchały już wcześniej. PierwszeZa ich[[Kommodus]]a wystąpienietoczono miałow miejsceGalii pod''bellum wodządesertorum'' (wojnę ze zbiegami), jak mówi [[AelianusHistoria Augusta]]a iw żywocie Kommodusa 16,2 ''ante bellum desertorum caelum arsit'' (przed wojną ze zbiegami zapłonęło niebo). Późniejszy cesarz [[AmandusPescenniusz Niger]]a ok.został 285-286wysłany roku''ad icomprehendendos zostałodesertores, przezqui innumeri Gallias tunc vexabant, in quo officio quod se honeste gessit'' (w celu ujęcia zbiegów, którzy całymi gromadami pustoszyli wtedy Galię z którego to zadania bardzo porządnie się wywiązał, żywot Pescenniusza 3,4 - 5). cesarzaWedle [[MaksymianHerodian]]a stłumione(1,10) na czele powstania stał Maternus (''Μάτερνος'') były żołnierz, który "opuścił szeregi i skłoniwszy także i innych do ucieczki ze służby zebrał w krótkim czasie wielką bandę złoczyńców. PoNapadał razz ostatninimi powstaniei bagaudówłupił wybuchłonajpierw wsi i osady wiejskie, a kiedy dostał w Hiszpaniiswe ręce znaczne sumy pieniężne, zebrał jeszcze większą gromadę zbrodniarzy obiecując im wielkie dary i trwałoudział dow 454łupach. roku{{r|wiem}}Toteż robili wrażenie już nie bandytów, ale wojska nieprzyjacielskiego, napadali bowiem i na wielkie miasta, siłą otwierali znajdujące się w nich więzienia, wypuszczali na wolność zamkniętych w nich za jakiekolwiek przewinienia więźniów obiecując im bezpieczeństwo i przez tego rodzaju dobrodziejstwa skłaniali ich do współdziałania."</ref>.
Nazwa zwykle wywodzona z [[języki celtyckie|celtyckiego]] ''bagha'' (walka), znaczyłaby ''wojownik'' <ref name="wiem">[http://portalwiedzy.onet.pl/17316,,,,bagaudowie,haslo.html Encyklopedia WIEM]</ref>. [[Księga Suda]] rzeczownik ''βακαύδας'' wywodzi od czasownika ''βαγεύειν'' (wędrować) co odpowiada łac. ''vagari'' (włóczyć się) i ''vagantes'' (włóczędzy). Uczestnicy określani byli mianem
''agrestium ac latronum, quos Bagaudas incolae vocant'' (wieśniaków oraz zbójów, których miejscowi nazywają bagaudami)<ref>[[Aureliusz Wiktor]], ''De Caesaribus'' 39,17.</ref>, ''rusticani in Gallia concitassent et factioni suae Bacaudarum nomen inponerent'' (wieśniacy powstali w Galii dając swojemu związkowi miano bagaudów)<ref>[[Eutropiusz (historyk)]], ''Breviarium'' 9,20.</ref>
Pierwsze ich wystąpienie miało miejsce pod wodzą [[Aelianus]]a i [[Amandus]]a ok. 285 - 286 roku i zostało stłumione przez cesarza [[Maksymian]]a.
Rozruchy te wybuchały w następnych latach<ref>O „bezwzględnych rozbójnikach”, od których „roiło się w Galii” pisze [[Ammianus Marcellinus]] 28,2,10.</ref>.
Po raz ostatni powstanie bagaudów wybuchło w Hiszpanii i trwało do 454 roku{{r|wiem}}.
== Zobacz też ==
|
