Martin Rønne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ info o Ronne Entrance, przypis
wikizacja, dr. red, popr. niedostępnych linków zewn.
Linia 18:
|www =
}}
'''Martin Richard Rønne''' (ur. [[14 września]] [[1861]] w [[Vang]], zm. [[15 maja]] [[1932]] w [[Horten]]) – [[Norwegia|norweski]] marynarz, krawiec żagli, wojskowy i polarnik. Uczestnik czterech ekspedycji polarnych [[Roald Amundsen|Roalda Amundsena]] (1871–1928) – [[Wyprawa Amundsena na biegun południowy|wyprawy na biegun południowy]] 1910–12, ekspedycji statku ''[[Maud (statek)|Maud]]'' [[Północna Droga Morska|Północną Drogą Morską]] (1918–1920) oraz do [[Svalbard]]u w 1925 i ponownie w 1926 roku, uczestnik ekspedycji [[Richard Byrd (lotnik)|Richarda Byrda]] (1888–1957) na [[Antarktyda|Antarktydę]].
 
Ojciec polarnika [[Finn Ronne|Finna Ronne'a]] (1899–1980), który po emigracji do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] prowadził wyprawy naukowe na Antarktydę.
 
== Życiorys ==
Rønne urodził się 14 września 1861 w [[Vang]]{{r|fram}}. Od 14 roku życia pracował na statkach{{r|fram}}. Wstąpił do marynarki norweskiej i został przeniesiony do rezerwy{{r|fram}}. Ożenił się z Maren Gurine Gulliksen, a w 1899 roku urodził się ich syn [[Finn Ronne|Finn]]{{r|fram|NBL}}. Oprócz Finna para miała jeszcze sześcioro dzieci{{r|fram|NBL}}.
 
Rønne pracował jako krawiec żagli w stoczni marynarki ''Karljohansvern'' w [[Horten]]{{r|fram}}. Spotkał tam [[Roald Amundsen|Roalda Amundsena]] (1871–1928), który zlecił mu uszycie żagli i latawca dla swoich eksperymentów z żaglami zdolnymi do uniesienia człowieka{{r|fram}}. Na zlecenie Amundsena Rønne testował uszyte przez siebie żagle{{r|fram}}. W 1909 roku Amundsen zaangażował Rønnego jako krawca swojej ekspedycji polarnej – Rønne odpowiadał za żagle, psie uprzęże, spodnie ochronne nieprzepuszczające wiatru, kurtki i rękawice, pokrowce na sanie i namioty{{r|fram}}. Uszył m.in. lekki, jedwabny namiot trzyosobowy, który Amundsen zostawił na biegunie i który został znaleziony miesiąc później przez [[Robert Falcon Scott|Roberta F. Scotta]] (1868–1912){{r|fram|SPS}}. W podróż Rønne na Antarktydę zabrał swoją maszynę do szycia i pracował na pokładzie statku ''[[Fram (statek)|Fram]]''{{r|fram}}. Rønne nie brał udziału w marszu na biegun, pozostając na statku{{r|fram}}.
 
Po powrocie z wyprawy Rønne poświecił się szyciu żagli{{r|fram}}. Uczestniczył w kolejnej wyprawie Amundsena – ekspedycji ''na statku „[[Maud (statek)|Maud]]'' [[Północna Droga Morska|Północną Drogą Morską]] (1918–1920), jednak po spędzeniu dwóch zim na statku, udał się w 1920 roku do domu{{r|fram}}. W 1925 roku Rønne wsparł Amundsena w wyprawie do [[Ny-Ålesund]] na [[Spitsbergen]]ie, biorąc udział na miejscu w przygotowaniach przelotu Amundsena nad biegunem północnym [[Łódź latająca|łodzią latającą]]{{r|fram}}. W 1926 roku Rønne ponownie pomógł Amundsenowi, przygotowując pionierski przelot nad biegunem północnym na włoskim [[sterowiec|sterowcu]], oznaczonym symbolem N-1, a przez Amundsena nazwanym "[[Norge (sterowiec)|Norge]]"{{r|fram}}.
 
W Ny-Ålesund spotkał [[Richard Byrd (lotnik)|Richarda Byrda]] (1888–1957) i był uczestnikiem jego pierwszej wyprawy na [[biegun południowy]] w latach 1928–1930{{r|fram}}. Rønne zmarł 15 maja 1932 roku w [[Horten]] podczas przygotowań do drugiej wyprawy Byrda, w której uczestniczył jego syn – Finn Rønne{{r|fram|ronne}}.
 
== Upamiętnienie ==
Linia 36:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="fram">{{Cytuj stronę | url = httphttps://www.frammuseum.no/Polar-Heroespolar_history/Crew-Heroesexplorers/Martinmartin_ronne__1861-Ronne.aspx 1932_| tytuł = Martin Rønne (1861-1932)| opublikowany = The Fram Museum | język = en | data dostępu = 20162019-0508-0705}}</ref>
* <ref name="NBL">{{Cytuj książkę | tytuł = I Norsk biografisk leksikon | data = 2009-02-13 | rozdział = Finn Rønne| imię r = Susan | nazwisko r = Barr | data dostępu = 20162019-0508-0705 | urladres rozdziału = https://nbl.snl.no/Finn_R%25C3C3%25B8nneB8nne}}</ref>
* <ref name="ronne">{{Cytuj stronę | url = http://www.ronneantarcticexplorers.com/martin_ronne.htm | tytuł = Martin Richard Rønne | autor = Ronne Family Antarctic Explorers | język = en | data dostępu = 2016-05-07}}</ref>
* <ref name="SPS">{{Cytuj stronę | url = http://www.southpolestation.com/trivia/tentc1.html | tytuł = Amundsen's Tent | autor = Amundsen-Scott South Pole Station | język = en | data dostępu = 20162019-0508-0705}}</ref>
* <ref name="aad">{{Cytuj stronę | url= https://data.aad.gov.au/aadc/gaz/scar/search_names_action.cfm?search_text=Ronne+Entrance+&feature_type_code=0&country_id=0&relic_options=include_relics&north=-45.0&south=-90.0&west=-180.0&east=180.0&search_near=&radius=0.5&gazetteers=SCAR&submit_btn=Start+search | tytuł = Ronne Entrance| autor = COMPOSITE GAZETTEER OF ANTARCTICA | język = en | data dostępu = 20182019-0608-3005}}</ref>
}}