Barionyks: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
linki zewnętrzne, wikizacja, źródła/przypisy, infobox, drobne merytoryczne
Linia 25:
[[File:Spinosauridae Size Diagram by PaleoGeek - Version 2.svg|250px|thumb|Porównanie rozmiarów ''Baryonyx walkeri'' z innymi przedstawicielami rodziny ''[[Spinozaury|Spinosauridae]]'']]
[[Plik:Baryonyx head & forelimb NHM.jpg|240px|thumb|Replika skamieniałości holotypu]]
'''Barionyks''' (''Baryonyx walkeri'') – dwunożny, mięsożerny [[Dinozaury|dinozaur]], [[Teropody|teropod]] z rodziny [[Spinozaury|spinozaurów]] żyjący w epoce wczesnej [[kreda (okres)|kredy]] 130–125 milionów lat temu na terenach dzisiejszej [[Europa|Europy]].
 
== Odkrycia ==
Jego nazwa oznacza "ciężki pazur" ({{grc|βαρύς}}/barys = "ciężki" + {{grc|ὄνυξ}}/onyx = pazur) i odnosi się do pazura na pierwszym palcu kończyn przednich, mierzącego 35 cm<ref>Charig, A.J. and Milner, A.C. (1997). "Baryonyx walkeri, a fish-eating dinosaur from the Wealden of Surrey." Bulletin of the Natural History Museum of London, 53: 11–70.</ref>.
Skamieniałości barionyksa zostały po raz pierwszy odkryte w styczniu 1983 przez kolekcjonera skamielin Williama Walkera w odkrywce gliny w hrabstwie [[Surrey]] w północnej [[Anglia|Anglii]]. Była to mniej niż połowa szkieletu, która obecnie znajduje się w [[Muzeum Historii Naturalnej w Londynie]]. Przypisano do niego wiele pojedynczych fragmentów czaszki, zębów i pazurów oraz fragmentarny szkielet odkryty w [[Portugalia|Portugalii]], jednak w 2018 roku obalono przekonanie, jakoby to miał on należeć do barionyksa, gdyż u znaleziska z [[Portugalia|Portugalii]] nie występował silnie zakrzywiony do góry przedni koniec żuchwy, jaki występował u znaleziska z Anglii.
 
== Etymologia ==
Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Wyróżniał się spośród teropodów swoją długą, niską i wąską czaszką. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska [[Gawialowate|gawiala]]. Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność. O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy.
Jego nazwaBarionyks oznacza z [[Łacina|łaciny]] "ciężki pazur" ({{grc|βαρύς}}/barys = "ciężki" + {{grc|ὄνυξ}}/onyx = pazur) i odnosi się do pazura na pierwszym palcu kończyn przednich, mierzącego 35 cm<ref>Charig, A.J. and Milner, A.C. (1997). "Baryonyx walkeri, a fish-eating dinosaur from the Wealden of Surrey." Bulletin of the Natural History Museum of London, 53: 11–70.</ref> , który prawdopodobnie służył mu do łapania ryb. Epitet ''walkeri'' wywodzi się od nazwiska jego odkrywcy, Williama Walkera.
 
== Budowa ==
Jego skamieniałości znaleziono w południowej [[Anglia|Anglii]] i w Portugalii<ref>Buffetaut, E. (2007). "The spinosaurid dinosaur Baryonyx (Saurischia, Theropoda) in the Early Cretaceous of Portugal." Geological Magazine, 144(6): 1021-1025. doi:10.1017/S0016756807003883</ref>.
Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Miał smukłą sylwetkę i silne nogi, zdolne do uniesienia całego ciężaru ciała. Wyróżniał się spośród [[Teropody|teropodów]] swoją długą, niską i wąską czaszką oraz smukł. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska [[Gawialowate|gawiala]]. Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność. O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy.
 
== Sposób odżywiania ==
O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy. Dietę prawdopodobnie uzupełniał [[Zwierzęta|zwierzętami]] lądowymi, gdyż w okolicy żołądka znaleziono także kość należącą do młodego [[Iguanodon|iguanodona]]. Nie jest jednak oczywiste czy sam polował na młode zwierzęta czy też odżywiał się padliną.
 
== Przypisy ==
<br />{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
*[http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=6&t=34&p=38124&#p38124 Barionyks na dinozaury.com]
*http://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Baryonyx
*https://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2011/01/15/4727557.html
 
{{Teropody}}