Jakuci: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
informacja o Polakach w Jakucji |
informacja o Polakach w Jakucji |
||
Linia 22:
Najwcześniejsze ślady człowieka w [[Jakucja|Jakucji]] pochodzą z wczesnego [[paleolit]]u. Pod wieloma względami Jakuci różnią się od sąsiednich mieszkańców Syberii. Ich język należy do [[języki ałtajskie|ałtajskiej]] rodziny, zaliczanej do [[języki tureckie|języków północnotureckich]]. Co więcej, Jakuci byli początkowo hodowcami, podczas gdy ich sąsiedzi zajmowali się łowiectwem i rybołówstwem. Z tych powodów, tradycyjna teoria o pochodzeniu Jakutów mówi, iż przybyli znad jeziora [[Bajkał]] w [[X wiek|X]]-[[XIII wiek]]u. Mieli się składać z tureckich stepowych plemion z gór [[Ałtaj]] oraz tubylczych syberyjskich ludów, zwłaszcza [[Eweni|Ewenów]] i [[Ewenkowie|Ewenków]]. Ostatnio rosyjscy badacze, jak Okladnikow i Tukarew, stwierdzili, że mimo niemożności wykluczenia południowych elementów rasowe i językowe dowody wskazują, że Jakuci to rdzenny lud obszaru środkowej Leny.
W latach dwudziestych XVII wieku Jakucja została zaanektowana przez [[Rosja|Rosję]] i przez cały [[XVIII wiek|XVIII]] w. region służył jako baza tranzytowa i główna trasa prowadząca do zajmowanych ziem syberyjskich. [[Rosja]] nałożyła na Jakutów ''[[jasak]]'' (danina w naturze, najczęściej w postaci futer) i wysłała tam liczne wojska, które musiały tłumić kolejne powstania. Te walki oraz liczne choroby przynoszone przez Rosjan doprowadziły do znacznego uszczuplenia populacji Jakutów. Wielu uciekło, migrując dalej na wschód. Rosyjscy osadnicy zaczęli osiedlać się na ziemiach Jakutów w drugiej części [[XVIII wiek|XVIII]] w., gdy [[Katarzyna II Wielka]] zajmowała kolejne wschodnie tereny ([[Kamczatka|Kamczatkę]], [[Półwysep Czukocki]], [[Aleuty]], [[Alaska|Alaskę]]). Mimo to przez długi czas Rosjanie nie stanowili dużego odsetka miejscowej populacji. W [[XIX wiek|XIX]] w. Jakucja stała się miejscem karnego zesłania i zaczęli się tam pojawiać polityczni zesłańcy (również Polacy), którzy pozostawili po sobie opisy ludu. Jednym z pierwszych autorów, który pisał o Jakutach, był wzięty do niewoli przez Rosjan w 1707 roku polski wojskowy [[Ludwik Sienicki]]{{odn|Iłowiecki|1981|s=142}}. Istotne relacje etnograficzne dotyczące Jakutów i ich wierzeń<ref>{{Cytuj |autor = Michał Książek |tytuł = Jakuck. Słownik miejsca |data = |isbn = 978-83-7536-652-5}}</ref> zawierają dzieła [[Wacław Sieroszewski|Wacława Sieroszewskiego]], przede wszystkim ''„Dwanaście lat w kraju Jakutów"''
Innymi wydarzeniami, które odmieniły życie mieszkańców, były: ustanowienie łączności pocztowej, odkrycie złóż [[złoto|złota]], konstrukcja [[Kolej Transsyberyjska|Kolei Transsyberyjskiej]] oraz rozwój handlu rzecznego na rzece [[Lena (rzeka)|Lenie]] (która, choć przez pół roku zamarznięta, jest po dziś dzień najpewniejszą linią komunikacyjną w kraju). W Jakucji aktywnie działali [[prawosławie|prawosławni]] misjonarze i na początku [[XIX wiek|XIX]] w. wszyscy mieszkańcy zostali zarejestrowani jako prawosławni, choć nie doprowadziło to do zaniku religijnych praktyk ludowych.
| |||