Sturm und Drang: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
drobne redakcyjne
Linia 1:
'''''Sturm und Drang''''' (także ''Okres burzy i naporu'') to nazwa okresu w [[Literatura niemieckojęzyczna|literaturze niemieckiej]] przypadającego umownie na lata [[1767]]-[[1785]]<ref name="Kraków">{{Cytuj książkę | autor = Jacek Baluch, Piotr Gierowski | tytuł = Czesko-polski słownik terminów literackich | wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego | miejsce = Kraków | data = 2016 | strony = 364 | isbn = 978-83-233-4066-9}}</ref>.
 
Nazwa wywodzi się od tytułu dramatu niemieckiego pisarza [[Friedrich Maximilian Klinger|Friedricha Maximiliana Klingera]] o [[Sturm und Drang (dramat)|tej samej nazwie]]. Dramat Klingera ukazał się w Polsce w roku [[1901]] pod tytułem ''Burza i szał'', jednak w odniesieniu do epoki przyjęło się tłumaczenie tego wyrażenia jako ''burza i napór''.
 
Okres ten to protest literacki przeciwko rozbiciu państwa niemieckiego na małe państewka feudalne, przeciw uciskowi mieszczan i chłopów, przeciw upadkowi gospodarczemu i kulturalnemu. Artyści przedkładali intuicję i uczucie nad [[rozum]], w swych utworach nawiązywali do źródeł narodowych i ludowych. Przywódcą duchowym ruchu był [[Johann Gottfried Herder]]<ref name=autonazwa1>A. Nawarecki, D. Siwicka Przeszłość to dziś</ref>, niemiecki filozof, pastor i pisarz. W okresie tym działali najwięksi poeci niemieccy: [[Johann Wolfgang von Goethe]] oraz [[Friedrich Schiller|Fryderyk Schiller]]. Obaj pisarze w swojej ojczyźnie uznawani są za klasyków, natomiast w odniesieniu do reszty literatury europejskiej ich twórczość z okresu "burzy„burzy i naporu"naporu” uznawana jest za preromantyczną<ref name=autonazwa1 />. Czołowymi utworami tego okresu są ''[[Cierpienia młodego Wertera]]'' Goethego oraz ''[[Zbójcy (dramat)|Zbójcy]]'' Schillera<ref>Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1996</ref>.
 
Charakterystyczne cechy okresu Sturm und Drang to:
Linia 12:
* kult [[William Shakespeare|Szekspira]].
 
== "Sturm„Sturm und Drang"Drang” w muzyce ==
W muzyce określenie "Sturm„Sturm und Drang"Drang” używaneodnoszone jest wobecdo utworów kompozytorów niemieckich z lat 70. i 80. XVIII wieku. Za reprezentantów tego kierunku uważani są przede wszystkim [[Carl Philipp Emanuel Bach]] i jego starszy brat [[Wilhelm Friedemann Bach]]. Do muzyki „burzy i naporu” zalicza się symfonie komponowane w [[szkoła mannheimska|szkole mannheimskiej]] i symfonie [[Joseph Haydn|Józefa Haydna]] z lat 1770-80 (nr 44, 45, 49). Muzyka taka miała "wzburzać„wzburzać uczucia słuchaczy, a wyróżnia się obecnością nieoczekiwanych [[pauza (notacja muzyczna)|pauz]], gwałtownych [[modulacja|modulacji]] oraz nagłych zmian [[dynamika (muzyka)|dynamicznych]]"<ref>[[Danuta Gwizdalanka]]: Historia muzyki, Kraków 2006, s. 112.</ref>.
 
== Przypisy ==
Linia 19:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://cierpienia-mlodego-wertera.klp.pl/a-6127.html Okres "burzy„burzy i naporu"naporu”, wortal Kulturalna Polska]
 
 
 
[[Kategoria:Historia literatury]]